ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် နေ့စဉ် လူပေါင်း တစ်သိန်းခွဲခန့် ကွယ်လွန်အနိစ္စ ရောက်နေကြရသည်ဟု ၂၀၁၇ ကထုတ်ပြန်သော စာရင်းအရ သိရပေသည်။ ထိုသို့သေဆုံးနေရသည့် အကြောင်းအရင်းများအနက် နှလုံးနှင့် သက်ဆိုင်သည့် ရောဂါများမှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ လူများစွာ၏ အသက်ကို နုတ်ယူနေသည့် အကြောင်းရင်းကြီးတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ၄၈၇၄၂ ဦးဤကိန်းဂဏန်းမှာ နှလုံးနှင့် သွေးကြောဆိုင်ရာ ဆက်စပ်ရောဂါများကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းနေ့စဉ်သေဆုံးရသည့် လူဦးရေ စုစုပေါင်းဖြစ်သည်။ နေ့စဉ် လူပေါင်း များစွာသေဆုံးရသည့် အကြောင်းအရင်းများအနက် နှလုံးနှင့်သက်ဆိုင်သည့်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးရမှုမှာ အများဆုံးဖြစ် သည်ဟုဆိုပါသည်။ စပိန်က ကိုဗစ် ဒုတိယလှိုင်း ၂၆၁၈၁ ဦးဤလူဦးရေမှာ နေ့စဉ် တစ်ကမ္ဘာလုံး တွင် ကင်ဆာရောဂါကြောင့်သေဆုံးရ သည့် လူဦးရေဖြစ်သည်။ ကင်ဆာရောဂါသည် ကုသရန် မလွယ်ကူသော ရောဂါ မျိုးဖြစ်ပြီး ကုသရန် ကုန်ကျစရိတ်များခြင်း၊ ဆေးဝါး၊ […]

ကိုရိုနာ ရောဂါပိုး အကူးခံရသည်ဖြစ်စေ၊ အကူးမခံရသည် ဖြစ်စေ ကျွန်တော်တို့ ၏ ဦးနှောက်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ လတွေ ကတည်းက အပြောင်းအလဲ ဖြစ်နေခဲ့ပြီး ပါပြီ။အဲဒီ ရောဂါပိုး ကိုယ်၌ကိုယ်က ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြော ဆိုင်ရာ ပြဿနာ တွေ ပေးနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ စိုးရိမ်ပူပန် တာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေလည်း ပါပါ တယ်။ ကပ်ဘေးကြောင့် တစ်ကိုယ်တည်း နေထိုင်ရတာ၊ စိုးရိမ်သောက ဖြစ်ရတာ တွေဟာ ဦးနှောက်ရဲ့ ဓာတ်သဘောပြောင်း စေတယ်။ စိတ်ကစင့်ကလျား ဖြစ်တာတွေ ကို တိုးစေပါတယ်။ဗြိတိန်နိုင်ငံ ကိန်းဘရစ် တက္ကသိုလ် က ပညာရှင်တွေ ဦးဆောင်တဲ့ အဖွဲ့တစ်ခု ဟာ အဲဒီလိုမျိုး ကပ်ဘေးကြောင်း ဦးနှောက်ထိခိုက်ရတာတွေကို ဘယ်လို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားမလဲဆိုတာ လေ့လာခဲ့ ပါတယ်။ […]

လူမှုလိုင်စင် (ဝါ) လူမှုခွင့်ပြုမိန့် ဆိုသည်က အင်္ဂလိပ်ဘာသာ Social Licence ကို ပြန်ဆိုထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ အပြည့်အစုံဆိုလျှင် Social Licence to operate ဟု သုံးလေ့ရှိပြီး လုပ်ငန်းလည် ပတ်ရန်အတွက် လူမှုလိုင်စင်ဟု ပြန်သော် သင့်မည်ထင်ပါသည်။ လူမှုလိုင်စင်၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ လုပ်ငန်းတစ်ခုအပေါ်တွင် လူအများ၏ လိုလားကြည်ဖြူမှုရှိခြင်းကို ယေဘုယျညွှန်းပါ သည်။ အနှစ်သာရအားဖြင့်မူ လူမှုလိုင်စင် ရှိခြင်းဆိုသည်မှာ လုပ်ငန်းတစ်ခုသည် လူအများ၏ အသိအမှတ်ပြုလက်ခံခြင်း၊ တာဝန်ယူ တာဝန်ခံမှု အပြည့်ရှိခြင်း၊ လူအဖွဲ့အစည်းရေးရာနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ရေးရာများတွင် အများလက်ခံနိုင်သော နည်းလမ်းများဖြင့် တာဝန်ယူမှုရှိစွာ ဂရုတစိုက်လုပ်ဆောင် ခြင်းကြောင့် လူအများက ယင်းလုပ်ငန်းကို ယုံကြည်စွာ အားပေးထောက်ခံကြကာ ထိုလုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်ခြင်းကို ညွှန်းပါ သည်။ ထို့ကြောင့် လူမှုလိုင်စင် […]

မြန်မာနိုင်ငံ အခြားဒေသရှိ ကမ်းခြေများ ဖွင့်ခွင့်မပြုသေးသော်လည်း တနင်္သာရီ တိုင်းဒေသကြီးရှိ ကမ်းခြေများကို လွန်ခဲ့ သည့် နှစ်လကတည်းက ပြန်ဖွင့်နေပြီ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာတွင်လည်း ကမ်းခြေ အချို့ပြန်ဖွင့်နေပြီ ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများတွင် နွေရာသီ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ရာ ကမ်းခြေတွင် နေပူစာလှုံရင်း အပန်းဖြေလာကြပြီ ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကိုဗစ်မတိုင်မီ ကမ်းခြေ အနေအထားအတိုင်း မဟုတ်တော့ပါ။ အရပ်ရပ်သော အပြောင်းအလဲများရှိသည်။ ယင်းတို့အနက် ကိုဗစ်ကြားက နိုင်ငံတကာရှိ ကမ်းခြေများ၏အခြေအနေ ငါးရပ်ကို ယခု ဆောင်းပါးတွင် ဖော်ပြလိုပါသည်။ ၁) မှန်ကာနောက်တွင် နေပူစာလှုံခြင်းကိုဗစ်ကာလအတွင်း မှန်ကာများကို ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ စားသောက်ဆိုင်များတွင် တွေ့နေကြ၊ သုံးနေကြဖြစ် သည်။ ယခုတော့ ကမ်းခြေသဲသောင် အထိရောက်လာပြီ ဖြစ်သည်။ ဂရိနိုင်ငံရှိ ကမ်းခြေအချို့တွင် နေပူစာလှုံ […]

ရဲ ဟုဆိုလိုက်လျှင် မှုခင်းများနှင့် ဆက်စပ်၍ မြင်မိတတ်ကြသည်။ ရဲများသည် မှုခင်းများကို တားဆီးခြင်း၊ မှုခင်းဖြစ်ပွားပါက ဖြေရှင်းခြင်းနှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးအတွက် ရဲလုပ်ငန်းများဆောင် ရွက်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နေသည်ကို ယေဘုယျ တွေ့ နိုင်ပါသည်။ သို့ရာတွင် မြန်မာပြည်တွင် ပြည်သူများနေ့စဉ် ထိတွေ့နေရသော ရဲများကား အထက်ပါ လုပ်ငန်းများအပြင် အခြားသော အရေးကိစ္စများကိုပါ ဆောင်ရွက်နေကြကြောင်း သတိပြု မိနိုင်ပါသည်။ မည်သည့်ကိစ္စများဖြစ်သည်ကိုမူ အကျယ်မပြောလိုပါ။ ဆက်၍ဆွေးနွေးလိုသည်ကား နိုင်ငံအချို့တွင် အလုပ်ဖြစ်နေသော ပြည်သူ့ရဲ အကြောင်းဖြစ်ပါသည်။ ပြည်သူ့ရဲဟု ခေါ်ရခြင်းကား ပြည်သူကို အလေးဂရုပြုသော ရဲ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းများအတွက် ပြဿနာ၊ စိုးရိမ်စရာအချို့ကို ဖြေရှင်းပေးသော ရဲလုပ်ငန်းစနစ်မျိုးကို ရည်ညွှန်းလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းစည်း အရည်အသွေး ကောင်း/မကောင်း ဘယ်လိုစစ်မလဲ အနောက်တိုင်းတွင်မူ Community […]

လက်ကိုင်ဖုန်းတွေက စွယ်စုံသုံး ဖြစ်လာတယ်။ Facebook ဟာ တစ်ချိန်လုံး ပွတ်နေရအောင်အထိ တခါခါ စွဲလမ်း လာတယ်။ လူအများက စာဖတ်အားကျတယ်၊ စာတွေ သိပ်မဖတ်ကြတော့ဘူးလို့ ပြောကြတယ်။ အဲဒီမှာ ကိုယ်လည်းပါနေပြီ ဆိုရင်တော့ နည်းနည်းပြဿနာ ရှိနေပါပြီ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ စာဖတ်ခြင်းကနေ အကျိုးကျေးဇူး ပြောမကုန်အောင် ရနိုင်လို့ပါ။ အဲဒီကမှ ၁၀ ချက်ကို ရွေးနုတ် တင်ဆက်လိုက်ပါတယ်။ ၁) စိတ်ကို လှုံဆော်ပေးနိုင်လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရ စိတ်ကို အမြဲတမ်း တက်ကြွနေအောင် လှုံ့ဆော်ပေးခြင်းအားဖြင့် အရွယ်မတိုင်မီ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတာ၊ ဦးနှောက်ထိခိုက်တာတွေကို နှေးကွေးစေနိုင်တယ်။ ကာကွယ်ပေးစေနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဦးနှောက်ကို အမြဲအလုပ်ပေးနေတာ၊ တက်တက် ကြွကြွ ဖြစ်စေခြင်းအားဖြင့် စွမ်းအင်တွေ ကုန်ခမ်းခြင်းကနေ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ အခြားအစိတ်အပိုင်းတွေ နည်းတူပဲ ဦးနှောက်ဟာ […]

သိပ္ပံပညာရပ်ဟုဆိုလိုက်လျှင် ရုပ် ဒြပ်ဝတ္ထုများ၊ ဓာတ်သတ္တုပစ္စည်းများ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများနှင့် ဓာတ်ခွဲခန်းများ ကို ပြေးမြင်မိတတ်ကြသည်။ သို့ရာတွင် သိပ္ပံပညာရပ်နယ်ပယ်တွင် လူတို့၏ အတွေး အမြင်ယူဆပုံများ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းတို့၏ ကွဲပြားခြားနားသော ပြုမူပုံ ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ ထုံးတမ်းများကို လေ့လာသော ပညာရပ်များကိုလည်း ထည့်သွင်းပါဝင် ထားစေပါသည်။ ထိုသို့သော လူမှုရေးရာ အဖြာဖြာကို လေ့လာသော ပညာရပ်များ အတွက် ခြုံငုံမိသော စကားလုံးတစ်ခုမှာ လူမှုရေးသိပ္ပံ သို့မဟုတ် လူမှုသိပ္ပံ (Social Science)ဟူသော ဝေါဟာရပင် ဖြစ်ပါသည်။ ယင်း၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ အထက်တွင် ဆိုခဲ့သလိုပင် အကျဉ်းအားဖြင့် လူ့အဖွဲ့ အစည်းနှင့် လူတို့၏ လူမှုရေးဆိုင်ရာ ဆက်နွှယ်မှုများ၊ အပြုအမူများကို စနစ်တကျ လေ့လာသော ပညာရပ်ဟူ၍ ဖြစ်ပါသည်။ လူမှုသိပ္ပံပညာရပ်များတွင် ယဉ်ကျေးမှု […]

ခွေးနဲ့ ကြောင်ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူမွေးအများဆုံး အိမ်မွေးအကောင်လေးတွေပါ။ ခွေးချစ်သူတွေ ရှိသလို၊ ကြောင်ချစ်သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ နှစ်ကောင်စလုံးကို ချစ်တဲ့သူတွေလည်း မနည်းမနောပါ။ ခွေးနဲ့ ကြောင်ဟာ သဘောသဘာဝတော့ မတူပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကိုယ်အိမ်ကြောင်ဖြစ်ဖြစ်၊ ခွေးဖြစ်ဖြစ် ရှိတယ်၊ မွေးဖို့လည်း စိတ်ကူးနေတယ်ဆိုရင် အခြေခံလေးတွေသိအောင် ဒီလို မတူတဲ့ သဘာဝတွေကို တင်ဆက်လိုက်ပါတယ်။ သက်တမ်း ၁၂-၂၅ နှစ် ၁၂-၁၈ နှစ် ပြေးနှုန်း တစ်နာရီ မိုင် ၃၀ တစ်နာရီ မိုင် ၂၀-၄၅ မိုင် သားကောင်လိုက်မှု အိမ်မွေးကြောင်တွေဟာ ပုံမှန်စားသောက်နေရတယ်ဆိုရင်တော့ အမဲလိုက်တာမျိုး မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အိမ်မှာ ကြွက်ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ ပုံမှန်ကြွက်ဖမ်းပါတယ်။ ခွေးအမျိုးအစား အားလုံးဟာ အမဲလိုက်နိုင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပုံမှန် ကျွေးနေမယ်ဆိုရင် […]