စစ်အာဏာသိမ်းအပြီး ပေါ်ပေါက်လာသည့် ပဋိပက္ခနှင့် တိုက်ပွဲများအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်က နေအိမ်မီးရှို့မှုများ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာ မြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းရှိဒေသများတွင် နေအိမ်မီးရှို့ခံရမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သလို တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း နေအိမ်မီးရှို့ခံရမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ ယခုလ (အောက်တိုဘာ) အထိ ၁၀ လခန့်ကာလအတွင်း နေအိမ် ၇၀၀ ကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်ဟု တနင်္သာရီတိုင်းအခြေစိုက် လွတ်လပ်သည့် သုတေသနအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ ဖြစ်သော FE5 Tanintharyi က ၏ ထုတ်ပြန်ထားမှုများအရ သိရသည်။ ယခုနှစ်အတွင်း ပုလောမြို့နယ်မှာ နေအိမ်မီးရှို့ခံရမှုအများဆုံးဖြစ်ပြီး နေအိမ် ၃၈၀ ကျော် မီးရှို့ခံထားရသည်။ နေအိမ်မီးရှို့ခံရမှုကြောင့် ဒေသခံများမှာ အခက်အခဲမျိုးစုံ ကြုံတွေ့နေကြရပြီး ကူညီသူကင်းမဲ့သည့် အနေအထားသို့ ရောက်လာနေကြောင်း တွေ့မြင်ရသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဓလေ့ထုံးစံအရ […]

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဒေသထွက်ရာသီပေါ်သီးနှံတွေဈေးကွက်ပျောက်လာလို့ တနင်္သာရီတိုင်းသား ဥယျာဉ်ခြံသမားတွေဟာ ဝမ်းစာအတွက် ရတဲ့ဈေးနဲ့ထိုးရောင်းရတဲ့ အခြေအနေကို ဆိုက်လာနေပါတယ်။ ဒေသထွက်ရာသီပေါ်သီးနှံတွေဖြစ်တဲ့ကွမ်းသီး၊ ဝဥ၊ ဖာလာ စတဲ့သီးနှံတွေဟာ ထားဝယ်၊ ရန်ကုန် လမ်းကြောင်းကနေတစ်ဆင့် တရုတ်နယ်စပ်မူဆယ်၊ အိန္ဒိယနယ်စပ် တမူးဘက်တွေကိုပို့ကြတာပါ။ အခုနောက်ပိုင်း နယ်စပ်ကုန်စည် စီးဆင်းတဲ့လမ်းကြောင်းတွေမှာ မကြာခဏတိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတာ၊ ငွေကြေးလဲလှယ်နှုန်း မတည်ငြိမ်တာတွေကြောင့် ကုန်သည်တွေက ရာသီပေါ်သီးနှံဝယ်ယူရောင်းချတာတွေ လျှော့ချလာပါတယ်။ ဝက်လက်မရှိတော့တဲ့ ရာသီပေါ်သီးနှံတွေဟာလည်း တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဈေးကျလာလို့ တောင်သူတွေမှာ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်လာကြရပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာ ရာသီပေါ်သီးနှံတွေဈေးထိုးကျနေပေမယ့် အခြေခံစားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းတွေ၊ လုပ်အားခတွေ၊ သွင်းအားစု စရိတ်တွေကတော့ မြင့်မားနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ဥယျာဉ်ခြံသမားတောင်သူတွေမှာတော့ ဝမ်းစာအတွက်ရောင်းစရာဆိုလို့ ရာသီပေါ်သီးနှံတွေပဲရှိတာပါ။ အဲဒီသီးနှံတွေကို အန္တရာယ်တွေကြားထဲက ခူးယူထားကြရတာပါ။ ဈေးကတော့ မက်လောက်စရာမရှိတော့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့လည်း ရွေးချယ်စရာမရှိတာကြောင့် ရတဲ့ဈေးနဲ့ထိုးရောင်းပြီး အသက်မွေးနေကြရပါတယ်။ အဲဒီအကြောင်းကို […]

အာဏာသိမ်းပြီး လပေါင်း ၃၀ ကျော်လာချိန်တွင် အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းများ အဆပေါင်းများစွာ ထိုးတက်သွားသည်။ အခြေခံစားသောက်ကုန်များဖြစ်သည့် ဆန်ဆီဈေးနှုန်းများအပြင် ရွှေ၊ အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့် ထိုင်းဘတ်ငွေလဲနှုန်းများလည်း မြင့်တက်သွားသည်။ ထိုကြောင့် စစ်ကောင်စီက ကုန်ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေးကော်မတီများဖွဲ့ပြီး ကုန်ပစ္စည်းအချို့ကို ၎င်းတို့သတ်မှတ်သည့် နှုန်းထားအတိုင်းရောင်းချရန် ဖိအားပေးလာသည်။ စစ်ကောင်စီက ၎င်းတို့သတ်မှတ်နှုန်းထက်ပိုရောင်းသည့် လုပ်ငန်းရှင်များကြီးများကို ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးမှုများ ခပ်စိပ်စိပ်လုပ်ဆောင်နေသည်။ စစ်ကောင်စီသတ်မှတ်သည့် နှုန်းထားများမှာ မြေပြင်ပေါက်ဈေးနှင့် ပမာဏများစွာ ကွာဟနေသည့်အတွက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကလည်း အဆင်ပြေသည့် နည်းလမ်းများစွာကို ရှာဖွေ အသုံးပြုလာသည်။ မည်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကမျှ အရှုံးခံရောင်းမည် မဟုတ်ရာ တွက်ချေကိုက်ရေးအတွက် နည်းမျိုးစုံသုံးလာကြသည်။ အချို့ဆိုလျှင် လုပ်ငန်းများရပ်ပြီး အိမ်၊ခြံ၊မြေဘက် ရောက်သွားသည်။ အချို့ကတော့ ဟန်ပြရောင်းပြီး မှောင်ခိုလမ်းကြောင်းဖြင့် ပေါက်စျေးအတိုင်း ထုတ်ရောင်းကြသည်။ အချို့ကတော့ သတ်မှတ်စျေးဖြင့် ရောင်းနိုင်ရန် အရည်အသွေးချလိုက်ကြသည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း […]

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အာဏာသိမ်းမှု လပေါင်း ၃၀ ကျော်လာချိန်တွင် နိုင်ငံအနှံ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှုများမှာ ပိုမိုပြင်းထန်လာနေသည်။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များမှာ ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် စစ်ကောင်စီကို တော်လှန်နေကြခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အများအပြားရှိနေသည်။ တနင်္သာရီတိုင်း တစ်ခုတည်းတွင်ပင် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ ၆၀ ခန့်ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသည်။ ယင်းတော်လှန်ရေး အင်အားစုများတွင် NUG ကထူထောင်သော ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်မတော်တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့ (PDF) များ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့(ပကဖ)များ၊ ဒေသဆိုင်ရာကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(LDF) များနှင့် မြေပြင်ပြောက်ကျားအင်အားစု(STF)များ ဟူ၍လည်း အစုအဖွဲ့အသီးသီးရှိနေသည်။ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးဖြစ်သည်နှင့်အညီ အဖွဲ့အစည်းအချင်းချင်း၊ အဖွဲ့အစည်းနှင့်ပြည်သူ စသဖြင့် အင်အားစုများအကြား ပွတ်တိုက်မှုများလည်း ရှိလာနေသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း အလားတူပွတ်တိုက်မှုများမှာ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာနေပြီး တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အချို့နှင့် ပြည်သူအချို့အကြားတွင်လည်း အမြင်မတူမှုများရှိနေသည်။ တနင်္သာရီပုံရိပ်အစီအစဉ်သည် ပြည်သူ့အသံကို အလေးထား ဖော်ပြလျက်ရှိသည်နှင့် အမျှ လူထုပေါ် […]

လူသူရှင်းသည့်နေရာများနှင့် လူသူအရောက်အပေါက်နည်းသည့်နေရာတွင်သာ ကျင်လည်ခဲ့သည့် လောင်းကစားဝိုင်းများမှာ အာဏာသိမ်းပြီးချိန်တွင် မြို့လယ်ကောင်သို့ ရောက်လာကြသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း လေးပြား၊ အနီထောင်၊ ပေါက်တင်း အစရှိသည့် လောင်းကစားနည်းများကို လောင်းကြေးအဖြစ် ငွေကျပ်သိန်းရာချီ ကစားလေ့ရှိသည်။ ယခင်ကမူ လောင်းကစားဝိုင်းများကို လူသူအရောက်အပေါက်နည်းသည့် နယ်ဘက်ကျသည့် ရော်ဘာတောများ၊ ဥယျာဉ်ခြံများတွင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ အာဏာသိမ်းပြီစအချိန်ကမူ ဒေသအများစုတွင် လိုင်းကြေးပေးထားသည့် လောင်းကစားဝိုင်းများရှိနေပြီး စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့က မျက်စိမှိတ်ထားကြသည်။ အာဏာသိမ်းပြီး ရက်ပေါင်း ၉၀၀ ကျော်လာချိန်တွင်မူ ထားဝယ်မြို့လယ်ကောင်သို့ ပြောင်းရွေ့လာကြသည်။ အကြောင်းမှာ နယ်ဒေသများတွင်အဖြစ်များလာသည့် နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲများ၊ ပဋိပက္ခများနှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်များ၏ တားမြစ်မှုများကြောင့် ပိုမိုလုံခြုံသည့် မြို့ပေါ်သို့ ရွေ့လာကြခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ လောင်းကစားဝိုင်းများမှာ စစ်အစိုးရလက်ထက်မှ အစိုးရအဆက်ဆက်တိုင်အောင် နည်းလမ်းမျိုးစုံ၊ အပေးအယူပေါင်းစုံဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ထားဝယ်ဒေသတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသည့် ရိုးရာနတ်ပွဲများ၊ […]

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းစစ်မီးတောက်လောင်ခဲ့ပြီး ပြည်သူလူထုမှာလည်း အထွေထွေ အကျပ်အတည်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းအများစု ရပ်တန့်သွားကြသလို မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး အလွန်အမင်း ကျဆင်းသွားပြီး ဝင်ငွေနည်း ပြည်သူများမှာ အဆမတန်မြင့်တက်သွားသည့် ကုန်စည်စျေးနှုန်းကြောင့် စားရေးအခက်အခဲ များစွာကြုံတွေ့ နေကြရသည်။ ယင်းအပြင် ပဋိပက္ခဒေသများတွင် နေထိုင်သူများမှာ အိုးအိမ်စွန့်ကာ အသက်ဘေးအတွက် စစ်ဘေးရှောင်ကြရပြန်သည်။ ပြည်သူလူထုမှာတော့ ဆိုးရွားလွန်းသည့် ခေတ်အခြေအနေကို အားတင်းဖြတ်ကျော်နေကြသည်။ ယင်းအခြေအနေကို မည်သို့သော စိတ်ခွန်အား၊ ယုံကြည်ချက်ဖြင့် ဖြတ်သန်းနေကြသည်ကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် မတူညီသော နယ်ပယ်များတွင် ဖြတ်သန်းနေကြသူများကို တွေ့ဆုံမေးမြန်း၍ ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ် အစီအစဉ်တွင် ‌ဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “အခက်အခဲပေါင်းစုံရှိပေမယ့် လူသားတွေရဲ့ မျက်နှာကိုကြည့်ပြီးပဲ ရပ်တည်နေတာပါ” အရေးပေါ်လူနာတင်ယာဉ် အသင်းခေါင်းဆောင်တစ်ဦး DW ။ လက်ရှိပရဟိတ အသင်းတစ်သင်းကို ဘယ်လို့စိတ်ဓာတ်ခွန်အားတွေနဲ့ ရှေ့ဆက်နေလဲ။ […]

အစားအသောက် ရရှိဖို့ဆိုတာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ တကယ့်အခြေခံအခွင့်အရေးပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုအခြေခံ အခွင့်အရေးလေးကိုတောင် မရတဲ့မိသားစုတွေ တနင်္သာရီတိုင်းထဲမှာ အများကြီးရှိနေပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှုနဲ့အတူ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းလာတဲ့ စစ်ကောင်စီဟာ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေ အားကောင်းတဲ့နေရာဒေသတွေကို ရိက္ခာဖြတ်တောက်ပိတ်ဆို့တာတွေ လုပ်လာ ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်နေရာမှာ တနင်္သာရီတိုင်းက ဒေသတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ထားဝယ်ခရိုင်မှာဆိုရင် ထားဝယ်အရှေ့တောဒေသ၊ သရက်ချောင်းမြို့နယ် တောင်ပျောက်တိုက်နယ်၊ မြိတ်ခရိုင်မှာဆိုရင် ပုလောမြို့နယ် အရှေ့ဖျားဒေ၊ တနင်္သာရီမြို့နယ်က တကူ၊ သရဘွင် ကျေးရွာအုပ်စုတွေ ရိက္ခာဖြတ်တောက်ခံထားရတာပါ။ ထားဝယ်အရှေ့တောဒေသဆိုရင် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကပင် ရိက္ခာဖြတ်တောက်ခံထားရပေမယ့် ရိက္ခာအနည်းငယ် သယ်လို့ ရနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဩဂုတ်လလယ်ပိုင်းမှာ လုံးဝ သယ်ခွင့်မပေးတော့သလို ပုလော အရှေ့ဖျားဒေသ ဆိုရင်လည်း ၂နှစ်နီးပါး ကြာမြင့်နေပါပြီ။ ဒီလို ရိက္ခာဖြတ်တောက်ခံထားတဲ့ ဒေသတွေက […]