စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုမှာ ၂ နှစ်နီးပါးရောက်ရှိလာချိန်တွင် ဒေသအများအပြားတွင် မတည်ငြိမ်မှု၊ ခိုး၊ဆိုး၊လုယက်၊ဓားပြတိုက်မှု၊ အသတ်ခံရမှု ဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပွားနေသည်။ ပြည်သူလူထုမှာ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးပင် မရတော့ဘဲ မြင်မြင်ရာ ကြောက်နေရသည့် အခြေအနေကို ဆိုက်ရောက်လာသည်။ ယင်းအပြင် မတရားအနိုင်ကျင့်ခံရပါက မည်သည့်အဖွဲ့ကို တိုင်ရမည်ဆိုသည်ကိုပင် မသိကြတော့။ တရားဥပဒေဆိုသည်မှာ စာအုပ်ထဲတွင်သာ ရှိတော့သည်။ ပြည်သူလူထုမှာ ဘယ်အချိန် အလုခံရမလဲ၊ အသတ်ခံရမလဲ၊ တရားမဲ့စစ်ဆေးခံရမလဲ စသဖြင့် အကြောက်တရားဖြင့် နေနေရသလို ဖြစ်လာရင်လည်း ကံကိုပုံချကာ အံကြိတ်ခံနေကြရသည်။ ယင်းအခြေအနေများကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ယခုအပတ်တနင်္သာရီပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “ကားသမားဘဝက အရင်ကထက်ပိုပြီး အသက်အန္တရာယ်နဲ့ နီးစပ်လာတယ်” ခရီးသည်တင်ကားသမားတစ်ဦး DW ။ ပထမဆုံး ရန်ကုန်ကို တစ်လ ဘယ်နှစ်ခေါက်ဆွဲနေရလဲ။ အဆင်ပြေရဲ့လားဆိုတာလေး ပြောပြပေးပါ။ ဖြေ ။ ဘယ်နှစ်ခေါက်ဆိုတာမျိုး […]

စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလကုန်အထိ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံ ပေါင်း ၃၈၀၀၀ ကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်း ISP ။ Myanmar ၏ စစ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ပြည်သူလူထု၏ နေအိမ်များကိုမီးရှို့မှုမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းနှင့် မကွေးတိုင်းတို့တွင် အများဆုံးဖြစ်နေရာမှ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ဘက်အစွန်း တနင်္သာရီတိုင်းဘက်သို့ မီးရှို့မှုများ ကူးစက်လာနေသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကုန်အထိ တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း အရပ်သားနေအိမ် ၁၈၈ လုံး မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံထားရသည်။ ယခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကုန်ပိုင်းက ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပုလောမြို့နယ် တိုရွာ၊ တန်းရှင်းရွာနှင့် သင်္ကန်းတောရွာ တိုက်ပွဲအတွင်း လူနေအိမ် အနည်းဆုံး ၆၉ လုံး  မီးရှို့ခံခဲ့ရသည်။ အရပ်သားနေအိမ် မီးရှို့မှုမှာ ပြည်သူလူထုကို အကြောက်တရား ဖြစ်ပေါ်လာစေရေးအတွက် ဗျူဟာတစ်ရပ်ချမှတ်ပြီး လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိနေသည်။ ကျေးလက်နေပြည်သူများမှာ နေအိမ်တစ်လုံးဖြစ်လာစေရေးအတွက် အနှစ်နှစ်အလလ […]

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးကျပ်တည်းမှု၊ စိတ်မလုံခြုံမှုနှင့် အနာဂတ်ပျောက်ဆုံးမှုများကြောင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေမှုများ ပိုများလာနေသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းထဲတွင်လည်း ယင်းသို့သတ်သေသည့် ဖြစ်စဉ်များ ပိုများလာနေသည်။ သတ်သေမှုများတွင် ကြိုးဆွဲချသတ်သေမှု၊ မြက်သတ်ဆေးသောက်သေဆုံးမှု၊ တံတားပေါ်က ခုန်ချမှု စသဖြင့် ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် သတ်သေမှုများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းကြောင့် ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင် သတ်သေမှုဖြစ်ပွားရသည့် အခြေအနေများကို မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “ရေတွင်းထဲလည်း ခုန်ချခဲ့ဖူးတယ်” သတ်သေဖို့ကြိုးစားခဲ့တဲ့ CDM ကျောင်းဆရာမတစ်ဦး DW ။ ဘယ်လိုအခြေအနေကြောင့် သတ်သေဖို့ ကြိုးစားတဲ့အထိဖြစ်ရတာလဲ။ ဖြေ ။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးပေါ့။ အိမ်ထောင်ရေး စားဝတ်နေရေး၊ အစစအရာရာပါပဲ ပြန်ပြောပြရင် စကားလုံးတောင်မရှိတော့ပါဘူး။ အဲဒီအချိန်တုန်းက အဲဒီအခက်အခဲကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ပဲတွေးတယ်။ တစ်နာရီပြီး တစ်နာရီ။ တစ်နေ့ပြီး တစ်နေ့ပေါ့။ တော်တော်လေးလည်း ကြောက်စရာကောင်းပါတယ်။ ဘဝမှာတစ်ခါမှ […]

တနင်္သာရီတိုင်းတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်စတင်နိုင်ရန် စစ်ကောင်စီက ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်နေသည်။ မြိတ်နှင့် ကော့သောင်းတွင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းအချို့ ပြန်စနေပြီဖြစ်သော်လည်း ထားဝယ်ခရိုင်တွင်မူ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ရာနှုန်းပြည့်ရပ်တန့်နေဆဲဖြစ်သည်။ ထားဝယ်ခရိုင်မှာ တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း အာဏာရှင်စနစ်ကို အပြင်းထန်ဆုံး တော်လှန်နေသဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှု အများဆုံးဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး ခရီးသွားလုပ်ငန်းများလည်း ရာနှုန်းပြည့်ရပ်နားနေခြင်းဖြစ်သည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ အခြေအနေကို သိရှိနိုင်စေရန် ယခုအပတ် တနင်္သာရီ ပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင် ဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “နယ်မြေတစ်ခု မအေးချမ်းရင် ဘယ်သူမှ စွန့်စားပြီးမလာကြဘူး” ထားဝယ်မြို့က ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး DW ။ အစ်ကိုတို့ ကုမ္ပဏီအကြောင်းလေး အရင်ဆုံးပြောပြပေးပါ။ ဖြေ ။ အရင်ကဆိုရင် ကော့သောင်းကနေ ထားဝယ်အထိ ခရီးသွား ဝန်ဆောင်မှုတွေ ပေးတယ်။ ကော့သောင်းနဲ့ မြိတ်ဆိုရင် ကျွန်းတွေကိုပို့ပေးမယ်။ ထားဝယ်မှာဆိုရင် ပင်လယ်ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှိမယ်။ ရှင်ကိုးရှင်ဘုရားဖူးပို့တာရှိမယ်။ DW ။ […]

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာ ၂ နှစ်နီးပါးရှိလာပြီဖြစ်သည်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှု နောက်ဆက်တွဲဂယက်အဖြစ် ပဋိပက္ခနှင့် အထွေထွေအကျပ်အတည်းဒဏ်ကို ပြည်သူများခံစားနေကြရပြီး နယ်ဒေသများတွင် ပိတ်ထားသည့် အိမ်လေးများ တိုးတိုးလာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ နယ်ဒေသမှသူများအတွက် အိမ်ဆိုသည်က အဓိပ္ပါယ်လေးနက်လွန်းလှသည်။ သူတို့တစ်ဘဝလုံး အားထုတ်ခဲ့သမျှမှာ ခြံလေးဝန်းလေးနှင့် အိမ်လေးတစ်လုံး အတွက်ပင်ဖြစ်သည်။ အခုတော့ သူတို့တန်ဖိုးထားလှသည့် အိမ်လေးများကိုပိတ်ပြီး စွန့်ခွာသွားနေကြရသည်။ အိမ်လေးတွေ တံခါးပိတ်ပြီး စွန့်ခွာသွားရသူများတွင် အကြောင်းပြချက် အမျိုးမျိုးရှိကြသော်လည်း မူလရင်းမြစ်မှာ အာဏာသိမ်းမှုပင်ဖြစ်သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းရှိ ကျေးလက်ဒေသများတွင်လည်း ပိတ်ထားသော အိမ်လေးများ တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ ပိုမိုများပြားလာနေသည်။ ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင် ပိတ်ထားသော အိမ်‌လေးများ၏ ပိုင်ရှင်အချို့ကို တွေ့ဆုံကာ ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။ “တစ်ရွာတည်းနေပြီး သူများမိသားစုဘဝကို ဖျက်ဆီးချင်ကြတဲ့သူတွေလေ” ထားဝယ်က NLD ပါတီဝန်းရံသူတစ်ဦး စစ်ကောင်စီအဖွဲ့နှင့် လက်အောက်ခံပျူစောထီးအဖွဲ့များရန်ကြောင့် ထွက်ပြေးနေရသူ။ DW ။ […]

ကလေးသူငယ်နှင့် လူငယ်များအားလုံးတွင် ပညာသင်ယူရန်အခွင့်အရေးရှိပြီး မိဘများတွင်လည်း မိမိရင်သွေးအတွက် ပညာသင်ယူခြင်းနည်းလမ်းများကို ရွေးချယ်ခွင့်ရှိပါသည်ဟု Save the Children၊ UNESCO နှင့် UNICEF တို့၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါရှိသည်။ ယင်းအပြင် ကျောင်းသူ၊ကျောင်းသားများ၊ ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ပညာရေးဝန်ထမ်းများ အနေဖြင့်လည်း ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာသင်ကြားခွင့်၊ သင်ယူခွင့်ရရှိရန် လိုအပ်ပြီး ပညာသင်ကြားရာ နေရာများ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုရှိရန်မှာလည်း အလွန်အရေးကြီးကြောင်းလည်း ယင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင်ပါရှိသည်။ ပညာရေးနှင့်ပတ်သက်သော ဆုံးဖြတ်ချက်များချမှတ်ရာတွင် ကလေးများအတွက် အကျိုးအရှိဆုံးဖြစ်ရေးကို အဓိကထား စဉ်းစားရပါမည်ဟုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံတွင်တော့ ကလေးငယ်များ၏ ပညာသင်ကြားခွင့်မှာ နည်းမျိုးစုံဖြင့် ဟန့်တားနှောင့်ယှက်ခံနေရသည်။ မကြာသေးမီက မကွေးတိုင်းရှိ NUG  ကျောင်းဆရာတစ်ဦး ခေါင်းဖြတ်သတ်ခံရမှု၊ ပဋိပက္ခဒေသရှိ စာသင်ကျောင်းများ မီးရှို့ခံရမှု၊ NUG နှင့် ဆက်စပ်အဖွဲ့များတွင် စာသင်နေသည့် ဆရာ၊ဆရာမများကို လိုက်လံဖမ်းဆီးမှုများရှိနေသည်။ ယင်းသို့ပင် တစ်ဖက်တွင်လည်း စစ်ကောင်စီက ဖွင့်သည့်ကျောင်းများတွင် စာသင်နေသည့် ဆရာ၊ဆရာမများကို ခြိမ်းခြောက်မှု၊ […]