စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှု(CDM)တွင် ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းများ အများအပြားပါရှိသဖြင့် တနင်္သာရီတိုင်းရှိကျေးရွာများမှ ကျန်းမာရေးဆေးပေးခန်းအများစုမှာ ပိတ်ထားရသည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။ ယင်းကြောင့် ဒေသခံများမှာ ကျန်းမာရေးတစ်ခုခုဖြစ်ပါက မြို့ပေါ်ဆေးရုံများကို အားပြုကြရသဖြင့် အရေးပေါ်လူနာ ကူညီသယ်ဆောင်ရေး အဖွဲ့များကိုအားကိုးကြရသည်။ သို့သော် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် အရေးပေါ်လူနာ ကူညီသယ်ဆောင်ရေးအဖွဲ့များမှာ ညဘက်တွင် လူနာသယ်ဆောင်ပေးခြင်း မရှိတော့ကြောင်း ဒေသခံများကဆိုသည်။ ယင်းကြောင့် ညရေးညတာ ကျန်းမာရေးအရေးပေါ်ဖြစ်ပါက လူနာတင်ယာဉ် ရရှိဖို့အခက်အခဲများရှိနေကြသည်။ အရေးပေါ်လူနာ ကူညီသယ်ဆောင်ရေးအဖွဲ့များဘက်ကလည်း ညရေးညတာတွင် အန္တရာယ်များသဖြင့် တတ်နိုင်သမျှ ညဘက်တွင် လူနာတင်ယာဉ်ထွက်လေ့မရှိသလို အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း အလှူခံငွေ ရရှိမှု နည်းပါးလာသဖြင့် လောင်စာဆီ(ဓာတ်ဆီ) ဝယ်ယူရန်ပင် ငွေမရှိသည့်အခြေအနေများ ကြုံတွေ့နေရသည်။ ယင်းအခြေအနေများကို ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “ကူညီဖို့ လူအဆင်သင့်ရှိတယ်၊ ကားအဆင်သင့်ရှိတယ်။ […]

မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နယ်မြေမငြိမ်းချမ်းမှုများနှင့်အတူ သွင်းအားစုဈေးများ မြင့်မားမှုကြောင့် ယခုနှစ်စပါးစိုက်ရာသီတွင် လယ်လုပ်ရန် အခြေအနေမပေးသည့် ဒေသအများအပြား ရှိနေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း ယခုနှစ်မိုးစပါး စိုက်ပျိုးချိန်တွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လယ်မလုပ်သူ၊ ဧကအနည်းငယ်သာ လုပ်သူများ ပိုမိုများပြားလာနေသည်။ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာဒေသမှ လယ်သမားအများစုကမူ လယ်လုပ်နိုင်ခြင်း မရှိပေ။ ယခုနှစ်တွင် တနင်္သာရီတိုင်းမှ လယ်သမားများမှာ သွင်းအားစု (ဓာတ်မြေဩဇာ၊ လောင်စာဆီ စသဖြင့်) များ ဈေးတက်ခြင်း၊ မိုးရေရရှိမှု နည်းနေသေးခြင်း၊ နယ်မြေမအေးချမ်းခြင်း စသဖြင့် အခက်အခဲများစွာဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ ယင်းကြောင့် ယခုတစ်ပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ် အစီအစဉ်တွင် စပါးစိုက်ပျိုးမှုနှင့် ကြုံတွေ့နေရသော အခက်အခဲများကို တွေ့ဆုံမေးမြန်း ဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “လယ်မလုပ်ခင်ကကို ရှုံးနေတယ်” ထားဝယ်မြို့၊ ဥဿရံရပ်ကွက်မှ လယ်သမား ဦးကျော်ကျော်လင်း ဦးကျော်ကျော်လင်းမှာ လောင်းလုံးမြို့နယ်နိမိတ်တွင်းရှိ […]

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာသည့် မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် မူးယစ်ဆေးထုတ်လုပ်မှုနှင့် မှောင်ခိုတင်ပို့မှုတိုးလာကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးနှင့် ရာဇဝတ်မှုရုံး (UNODC) အဆင့်မြင့်အရာရှိတစ်ဦးက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်းက ပြောဆိုထားသည်။ တည်ငြိမ်မှု၊ ဥပဒေစိုးမိုးမှု အားနည်းနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံရေး အခြေအနေကြောင့် ပြည်တွင်း၌လည်း မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကား သုံးစွဲမှုများကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် လုပ်ဆောင်လာကြသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲသူများမှာ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင်သုံးစွဲကြယုံမျှမကဘဲ လမ်းသွားလမ်းလာများကိုပါ ရန်ရှာခြင်း၊ လုယက်ခြင်း၊ ဥယျာဉ်ခြံများအတွင်း ဝင်ရောက်ခိုးယူခြင်းတို့ လုပ်ဆောင်လာကြသည်။ မူယစ်ဆေးသုံးသူများမှာ လယ်တဲများ၊ ဆီအုန်းတောများ၊ ခြုံများအနီးတို့တွင် မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲကြပြီး လယ်တဲများကို ဖျက်ဆီးခြင်းများလည်း လုပ်ဆောင်လာကြသည်။ ခေတ်ကာလ မကောင်း၍ ပြည်သူများမှာ ကိုယ့်အန္တရာယ် ကိုယ်ကြည့်ရှောင်ကြရသည့် အခြေအနေတွင် မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲသူတို့၏ အန္တရာယ်ကိုကြောက်၍ လုပ်ငန်းခွင်မသွားရဲအောင်ပင် ဖြစ်လာနေသည်။ ယင်းအခြေအနေများအပေါ် ကိုယ်တိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် […]

ကိုဗစ်ကြောင့် ယိုင်နဲ့နေသည့် မြန်မာ့စီးပွားရေးမှာ အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင်တော့ ပြိုကျသွားခဲ့ရသည်။ စီးပွားရေး ပြိုကျမှုနှင့်အတူ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှုများ၊ အသေးစား၊ အလတ်စား လုပ်ငန်းများ ရပ်တည်ရန် ခက်ခဲလာမှုများကြောင့် တနင်္သာရီတိုင်းသားများမှာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် သွားရောက်လုပ်ကိုင်မှု များပြားလာခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်တော့ တနင်္သာရီတိုင်းမှ လူငယ်၊ လူရွယ်များ ကျန်းမာသန်စွမ်းသူများ အားလုံးလိုလို မွေးရပ်ကို စွန့်ခွာကာ အလုပ်အကိုင်ရရှိရေးအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တရားမဝင်လမ်းကြောင်း များမှတစ်ဆင့် သွားရောက်မှု အလွန်များပြားလာခဲ့သည်။ အချို့ကျေးရွာများတွင် ရွာလုံးကျွတ်သည်အထိ အလုပ်ရှာဖွေရန် ပြည်ပထွက်ခွာ နေကြသည်။ ယင်းအခြေအနေများကို ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “အသက် ၁၅ နှစ် ၁၆ နှစ်တွေဆိုလည်း တစ်ယောက်မှ မရှိတော့ဘူး” သရက်ချောင်းမြို့နယ်၊ စော်ဖျားကျေးရွာမှ ဒေသခံအမျိုးသမီးတစ်ဦး DW ။ အမတို့ရွာမှာ […]

တနင်္သာရီတောင်ပိုင်းရှိ အသေးစား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများမှာ ကိုဗစ်ကပ်ဘေး၊ မတည်ငြိမ်သော နိုင်ငံရေးအခြေအနေတို့ကြောင့် ရပ်တည်ရခက်ခဲလာပြီး လုပ်ငန်းအများအပြား ရပ်ဆိုင်းသွားကြရသည်။ ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နေသည့် လုပ်ငန်းများမှာလည်း အကြွေးများဖြင့် လည်ပတ်နေရသည့်အတွက် အတိုးပိကာ အကြွေးနွံထဲကျရောက်နေကြရသည်။ ယင်းကြောင့် တစ်နိုင်တစ်ပိုင် လုပ်ငန်းရှင်အချို့ကို တွေ့ဆုံကာ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နေမှု အခြေအနေနှင့် လက်ရှိကြုံတွေ့နေရသည့် အခက်အခဲများကို မေးမြန်းကာ ယခုအပတ်တနင်္သာရီပုံရိပ်များ အစီအစဉ်တွင် ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။ “မနက်ဖြန်အတွက် ရင်းဖို့တောင် သိပ်မကျန်တော့ဘူးလေ” တစ်နိုင်တပိုင် လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ရှင်အမျိုးသမီး (ထားဝယ်မြို့) DW ။ လက်ရှိဆိုရင် အကြွေးဘယ်လောက်ရှိပြီး ဘယ်လိုဆပ်နေရလဲ ဖြေ ။  အခုဆိုရင် အကြွေးအနေနဲ့ နေ့ပေး (ကျပ်)လေးသိန်းနဲ့ နေ့ပြန်တိုး (ကျပ်)တစ်သိန်းပေးနေရတယ်၊ ချေးထားတဲ့ လေးသိန်းအတွက် တစ်ရက်ကို တစ်သောင်းပေးနေရတာ။ နေ့ပြန်တိုးကတော့ တစ်ရက်ကို တစ်ထောင်ကျပေးနေရတယ်။ အကြွေးရှင်ကတော့ စုစုပေါင်း ၂ […]