စစ်အာဏာသိမ်းမှု နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်မှာ ပြည်သူ့ ဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍများ ရပ်တန့်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်သူများ၏ အခြေခံရပိုင်ခွင့်ဖြစ်သော ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုများ ရပ်ဆိုင်းသွားခြင်းမှာ ငွေကြေးတတ်နိုင်သူများအတွက် ပြဿနာကြီးကြီးမားမား မရှိသော်လည်း အခြေခံလူတန်းစားများ အတွက်မူ အခက်အခဲများစွာ ကြုံတွေ့ကြရသည်။ အထူးသဖြင့် ကျေးလက်ကျန်းမာရေး စနစ်များရပ်ဆိုင်းသွားမှုကြောင့် ကျေးလက်နေပြည်သူများ မလိုအပ်ဘဲ အသက်ဆုံးရှုံးရသလို ကျန်းမာရေးအရေးပေါ် အခြေအနေ တစ်ခုခုဖြစ်ပါက မြို့ပေါ်တက် ကုသနိုင်ရေး လုပ်ဆောင်ကြရသည်။ မြို့ပေါ်တက် ကုသရန် ငွေကြေးလိုအပ်ချက်အပြင်၊ ညမထွက်ရအမိန့်ကြောင့် အရေးပေါ်ကားများ မလိုက်ခြင်း၊ တံတားဖြတ်သန်းမရခြင်းတို့ ကြုံတွေ့ရသလို မြို့ပေါ်ရောက်ပါကလည်း ဆေးရုံများတွင် လူနာများပြည့်နေ၍ ဆေးရုံတက်ခွင့် မရသည့် အဖြစ်မျိုးကို ကြုံတွေ့ကြရပြန်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း အလားတူအခြေအနေမျိုး ကြုံတွေ့နေရပြီး ထားဝယ်မြို့နယ်တွင် ပိုမိုဆိုးရွားသည့် အခြေအနေများဖြစ်ပေါ်နေသည်။ အချိန်မီဆေးကုသခွင့် […]

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခများ၊ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှုများကြောင့် နိုင်ငံသားအများစုသည် အိမ်နီးချင်းထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရွေ့ပြောင်းလုပ်သားများအဖြစ် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သွားရောက်နေကြရသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ရာတွင် တရားမဝင်နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး ဝင်လာသူများရှိသလို နှစ်နိုင်ငံသဘောတူညီချက်(MoU)ဖြင့် ဝင်လာသူများလည်း ရှိသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းသားအများစုမှာ နယ်စပ်ချင်းကပ်နေသည့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မှု အများဆုံးဖြစ်သည်။ ထိုအလုပ်သမားများမှာ အလုပ်ခွင်အတွင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရခြင်း၊ အလုပ်ရှင်အချို့က ထိုင်းဥပဒေကိုချိုးဖောက်ပြီး အလုပ်သမား၏ အထောက်အထားများ သိမ်းထားခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခံရခြင်း စသည့် ဖိနှိပ်မှုမျိုးစုံဖြင့် ကြုံတွေ့နေရသည်။ ထို့အပြင် လုပ်ခလစာမရသည့် အလုပ်သမားအချို့လည်း ရှိနေပြန်သည်။ ထိုကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်နေသည့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှု အခြေအနေကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ယခုအပတ် တနင်္သာရီ ပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင်မေးမြန်း ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။ “အခုတော့ (လစာ)ပေးတော့မယ်လည်းမထင်ပါဘူး။ မပေးတော့ပါဘူးလေ” အထောက်အထား အပြည့်အစုံရှိသော်လည်း […]

ယခင်နှစ်များကထက် ပိုမိုပူပြင်းသည့် နွေရာသီကာလကို ဖြတ်သန်းနေရချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဒေသများတွင် သောက်သုံးရေရှားပါးမှုကို စတင်ကြုံတွေ့လာရပြီဖြစ်သည်။ သောက်သုံးရေ ရှားပါးမှုမှာ နှစ်စဉ်ကြုံတွေ့ရသည်ဆိုသော်လည်း ယခုနှစ်တွင်တော့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပြည်သူများမှာ စီးပွားရေးခက်ခဲနေသလို၊ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှုနှင့်အတူ ဝင်ငွေလျော့ကျနေချိန်တွင် ရေဝယ်သုံးရမှုကြောင့် ပိုမိုခက်ခဲ ကျပ်တည်းလာနေသည်။ ယင်းအပြင် ယခင်ကလို ရေလှူသည့် အဖွဲ့များမရှိတော့။ အဖွဲ့အနည်းငယ်ခန့်သာ ရေလှူတာမျိုး လုပ်နိုင်တော့သည်။ ရေရောင်းသည့် ကားများမှာလည်း ညမထွက်ရအမိန်ကြောင့် အချိန်အနည်းငယ်ခန့်သာ ရောင်းချနိုင်သဖြင့် လာရောင်းသည့်အချိန် အလုအယက် ဝယ်ကြရပြန်သည်။ ယခုနှစ်တွင် ရာသီဥတုပိုမိုပူပြင်းသဖြင့် အရင်ကမခန်းဖူးသော ရေတွင်းများပင် ရေခန်းသည်မျိုး ရှိနေသလို မိုးရွာသွန်းမှုလည်း နည်းပါးသဖြင့် ရေအခက်အခဲ ပိုမိုကြုံတွေ့ လာရဖွယ်ရှိနေသည်။ ပြည်သူများ ကြုံတွေ့နေရသည့် ယင်းအခြေအနေများကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ် အစီအစဉ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြလိုက်ပါသည်။ […]

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုနှင့်အတူ ပျောက်ဆုံးသွားသည်များထဲတွင် မြန်မာ့ရိုးရာ သင်္ကြန်ပွဲတော်လည်း ပါဝင်သည်။ သင်္ကြန်ပွဲတော်ဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံအရပ်ရပ်တွင် တခုတ်တရ ကျင်းပလေ့ရှိကြပြီး မတူညီသည့် ရိုးရာဓလေ့များဖြင့် ဝင်ရောက်ဆင်နွှဲကြလေ့ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း တနင်္သာရီတိုင်းဆိုလျှင်လည်း သင်္ကြန်ပွဲတော် မတိုင်ခင်တွင် ကလေးသင်္ကြန်ကို ၃ ရက်ကြိုကျင်းပခြင်း၊ ရိုးရာအစားအသောက်များ လှူဒါန်းရန်ပြင်ဆင်ခြင်း၊ သင်္ကြန်ပွဲတော်ကို စည်ကားစွာ ကျင်းပခြင်း စသဖြင့် ပါဝင်ဆင်နွှဲလေ့ရှိကြသည်။ သို့သော် ကိုဗစ်ကူးစက်ရောဂါကာလနှင့် စစ်အာဏာသိမ်းကာလများတွင် တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း သင်္ကြန်ပွဲတော်ကို အရင်လိုကျင်းပနိုင်ခြင်း မရှိကြတော့။ ယခုနှစ်တွင် တနင်္သာရီတိုင်း၌ စစ်ကောင်စီက သင်္ကြန်ပွဲတော် စည်ကားစွာ ကျင်းပနိုင်ရန် လုပ်ဆောင်နေသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်သူလူထုမှာ ပါဝင်ဆင်နွှဲဖွယ် မရှိသည့် အခြေအနေကို တွေ့မြင်ရသည်။ ယင်းကြောင့် သင်္ကြန်ရသ၊ သင်္ကြန်အနှစ်သာရ ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ အကြောင်းကို ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ် အစီအစဉ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ […]

ဆိုင်ကယ်ဆိုသည်မှာ တနင်္သာရီတိုင်းသားများအတွက် ခြေထောက်ပင်ဖြစ်သည်။ တောင်ပိုင်းသားများမှာ ဆိုင်ကယ်အားပြု သွားလာနေကြရခြင်းဖြစ်သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီက ဆိုင်ကယ်စီးနင်းခွင့်ပိတ်ခြင်း၊ ကန့်သတ်ချက်များဖြင့် စီးနင်းခွင့်ပြုခြင်း၊ မထင်ရင်မထင်သလို ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ဆိုင်ကယ် ၂ ယောက်အတူစီးလာသဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း စသည်တို့ကြောင့်  တောင်ပိုင်းသားများမှာ အခက်အခဲများစွာ ကြုံတွေ့နေကြရသည်။ ရေဖြူမြို့နယ် ကံပေါက်ဒေသတွင်ဆိုပါက ဆိုင်ကယ်စီးနင်းခွင့် ပိတ်ထားသည်မှာ ၂ လကျော်လာပြီဖြစ်သည်။ အချို့ဒေသများတွင် ဆိုင်ကယ်စီးနင်းခွင့်ပြုသော်လည်း ၂ ယောက်တွဲစီးခွင့် မပြုဆိုသောကန့်သတ်ချက်များ၊ မထင်ရင် မထင်သလို ပစ်ခတ်ဖမ်းဆီးမှုများကြောင့်  အများစုမှာ ဆိုင်ကယ်မစီးရဲကြတော့ဘဲ စက်ဘီးပြောင်းစီးလာကြရသည်။ ဆိုင်ကယ်မောင်းပြေးသည့်အတွက်ဆိုကာ ပစ်ခတ်သဖြင့် အရပ်သားပြည်သူ သေဆုံးမှုများလည်း မကြာမကြာ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ ယင်းအခြေအနေများကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “ဆိုင်ကယ်တွေဆိုရင် ဘေးတွဲတွေ ဆင်လိုက်ရတယ်” ကံပေါက်ဒေသခံ ပစ္စည်းပို့သမား (ရေဖြူမြို့နယ် […]

ပုလောနှင့် တနင်္သာရီမြို့နယ်တွေကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာထားတာ ၂လနီးနီးရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမြို့နယ်တွေက တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်းမှာ အရင်ကတည်းက တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှု အများဆုံးဖြစ်ပြီး နေအိမ်မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရတာ အများဆုံးဖြစ်ပွားတဲ့ မြို့နယ်တွေပါ။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာပြီးနောက်မှာတော့အခြေအနေ ပိုဆိုးလာပါတယ်။ ဒီကာလမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က အင်အားတိုးမြှင့်လာတာကြောင့် စစ်ရှိန်မြင့်လာပြီး စစ်ရေးနယ်မြေတွေလည်းပိုကျယ်လာပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေ နေ့တိုင်းဖြစ်နေပြီး ပုလောမှာဆိုရင် အရင်က စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ မရှိတဲ့ပင်လယ်အနီးက ရွာတွေအထိကိုပါ စစ်ကြောင်းတွေ ရောက်လာတာပါ။ လက်နက်ကြီးတွေပစ်ခတ်မှု ပိုများလာတဲ့အတွက်လည်း အရပ်သားပြည်သူထိခိုက်သေဆုံးတာတွေ များလာပါတယ်။ ဖမ်းဆီးတာတွေလည်းများလာပြီး စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာထားတဲ့ကာလမှာ အရပ်သားပြည်သူ ၅၀ ထက်မနည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒီအထဲက တချို့ထက်ဝက်ကတော့ ပြန်လွတ်လာပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံပြည်သူတွေ ဘေးလွတ်ရာကို တိမ်းရှောင်တဲ့နှုန်းကလည်း မြင့်တက်လာပါတယ်။ဖေဖော်ဝါရီလ တစ်လထဲမှာ ဒီမြို့နယ်နှစ်ခုက ပြည်သူတစ်သောင်းကျော် စစ်ဘေးရှောင်ခဲ့ရပါတယ်လို့ FE5 Tanintharyi ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ […]

“သွေးသည်အသက်” ဆိုသော သွေးအလှူရှင်ရင်ထိုးမှ စာတန်းလေးမှာ သွေးလှူဒါန်းခြင်းမှာ လူ့အသက်ကို ကယ်ဆယ်ခြင်းဟု အဓိပ္ပါယ်ဆောင်နေသည်။ သွေးလှူခြင်းမှာ အလွန်မွန်မြတ်သည့် အလှူဖြစ်သည်ဟု ခံယူထားသော မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် သွေးလှူကြရန် များစွာတိုက်တွန်းရန်မလိုကြ။ အုပ်စုလိုက်သွေးလှူပွဲများ၊ နေ့ထူးနေ့မြတ် သွေးလှူမှုများ၊ သွေးလိုအပ်သူများ၏ အကူအညီတောင်ခံမှုကြောင့် လှူဒါန်းမှုများ စသဖြင့် ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် သွေးလှူဒါန်းမှုများ ရှိနေကြသည်။ သို့သော် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီး  ၂ နှစ်အကြာတွင် သွေးလိုအပ်နေသော လူနာများအတွက် သွေးရှာမရတော့။ ဆေးရုံများတွင်လည်း သွေးမရှိသဖြင့် သွေးလိုပါက လူနာရှင်များကို သွေးအလှူရှင်ရှာပေးရန် ဖိအားပေးနေရသည်။ နယ်မြေမအေးချမ်းမှုကြောင့် သွေးအလှူရှင်ရှာခက်ခဲလှသည်။ သွေးလှူလိုသူရှာတွေ့ပါကလည်း သွေးလိုသူမှာ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့နှင့် ဆက်စပ်နေသူဖြစ်ပါက ဖမ်းဆီးခံရမည့် အခြေအနေကို ကြောက်ရွံ့သဖြင့် သွေးလှူချင်သော်လည်း မလာရဲဟုဆိုကြသူများလည်း ရှိနေသည်။ ညမထွက်ရအမိန်ကြောင့် ညနေ ၆ နာရီနောက်ပိုင်း ဆိုလျှင်လည်း […]