BREAKING
December 23, 2024

အမြင်

တိုက်ပွဲကြားက လယ်သမားများ

Dawei Watch

July 23, 2023

တနင်္သာရီတိုင်းတွင် တိုက်ပွဲများ ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်နှင့်အမျှ မိုင်းပေါက်ကွဲမှု၊ လက်နက်ကြီး ကျရောက်ပေါက်ကွဲမှု၊ ဖမ်းဆီးခံရမှု၊ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခံရမှုများလည်း ပိုမိုဖြစ်ပွားလာနေသည်။ ယင်းသို့သော အခြေအနေတွင် လယ်သမားများမှာ လယ်ယာအလုပ်ကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ရန် စိန်ခေါ်မှုများစွာ ကြုံတွေ့နေရသည်။ လယ်စိုက်ရင်း လက်နက်ကြီးကျသေဆုံးမှု၊ မိုင်းနင်းမိ၍ ခြေ၊လက်ဆုံးရှုံးမှု၊ ပစ်ခတ်ခံရမှု၊ ဖမ်းဆီးခံရမှုများလည်း ရှိနေသည်ဖြစ်ရာ အသက်နှင့်ရင်း၍ လယ်လုပ်နေကြရသည်။ ယင်းကြောင့်ပင် လယ်သမားအချို့ လယ်မစိုက်ကြတော့သလို လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင် ဝင်နေကြသူများကလည်း အခြေအနေကြည့်ပြီး စိုးတထိတ်ထိတ်ဖြင့် လုပ်နေကြရသည်။ တိုက်ပွဲဖြစ်ချိန်၊ စစ်ကြောင်းဝင်ချိန်ဆိုလျှင် လယ်ပစ်ပြီးပြေးကြရပြန်သည်။ အချို့မှာလယ်စိုက်ထားပြီး ဒေသအခြေအနေမကောင်းသဖြင့် ထွက်ပြေးကြရရာ လယ်ပျက်စီးမှုများလည်း ကြုံကြရပြန်သည်။ ယင်းကြောင့် ပဋိပက္ခဒေသမှ လယ်စိုက်တောင်သူများ၏ အခြေအနေများကို သိရှိနိုင်စေရန် ယခုအပတ် တနင်္သာရီ ပုံရိပ် အစီအစဉ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ “သေနတ်သံကြားရင်ပြေးပုန်း လက်နက်ကြီး လာကျရင်လည်း ကံပဲ” […]

“ကျန်းမာရေးရော၊ စားရေးသောက်ရေးပါ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးပါပဲ”

Dawei Watch

July 21, 2023

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်ဧရိယာက စစ်ဘေးရှောင်တစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်တည်ရှိသည့် ရေဖြူမြို့နယ် နဘုလယ်ဒေသသို့ စစ်ကောင်စီတပ်က ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့က စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်လာသည်။ ယင်းနောက် လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်များဖြင့် ပစ်ခတ်သဖြင့် ဒေသခံအချို့ ထိခိုက်သေဆုံးခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းများ ရှိလာသည်။ ထို့ကြောင့် ဒေသခံများမှာ ဘေးလွတ်ရာထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြရသည်။ တောထဲ တောင်ထဲ တိမ်းရှောင်နေကြရ သဖြင့် နေရေး၊ စားရေး အခက်အခဲဖြစ်နေကြသလို ကျန်းမာရေးပြဿနာလည်း အကြီးအကျယ် ကြုံတွေ့နေကြရသည်။ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်လာသည့်အပြင် ကလေးငယ်များ သွေးလွန်တုပ်ကွေးအပါအဝင် ဖျားနာခြင်း၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ ကျန်းမာရေးမကောင်းခြင်းတို့ ဖြစ်နေကြသည်။ သို့သော် ဆေးဝါးရှားပါးခြင်းနှင့် ကုသပေးသူမရှိသည့်အတွက် အခက်အခဲများနှင့်လည်း ကြုံတွေ့နေရသည်။ ယင်းအခြေအနေများကို သိရှိနိုင်စေရန် တောတောင်အတွင်း တိမ်းရှောင်နေသည့် ဧကနိရွာမှ စစ်ဘေးရှောင်တစ်ဦးကို Dawei Watch က ဆက်သွယ်မေးမြန်း၍ […]

ကလေးများတွင် အဖြစ်များနေသည့် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်

Dawei Watch

July 17, 2023

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုများနေပြီး ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုလည်းရှိနေသည်။ အဓိကအားဖြင့် အသက်ငယ်ရွယ်သည့် ကလေးများတွင် ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်ပြီး အသက်ရှူလမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် ကူးစက်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ပုဂ္ဂလိကကျောင်းအချို့ ယာယီပိတ်ထားရသည်အထိ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းအလွန်များနေပြီး အချို့အသက်အန္တရာယ် ဖြစ်သည်အထိပင် ပြင်းထန်ကြောင်းတွေ့ရသည်။ ယင်းအပြင် ရာသီတုပ်ကွေးနှင့် ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုကလည်း ရှိနေသေးသဖြင့် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်၏ လက္ခဏာများနှင့် ယင်းရောဂါအကြောင်းကို သိရှိနိုင်စေရန် ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးကို မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ဆက်လိုက်သည်။ DW – လက်ရှိမှာဆိုရင် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါက ကလေးတွေမှာ အတော်များများဖြစ်နေကြတယ်ပေါ့နော်ဆရာ။ ဆိုတော့ အဲဒါက ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတာလဲဆိုတာ ရှင်းပြပေးစေချင်ပါတယ်ခင်ဗျား။ Dr – သူက ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ပဲဖြစ်တာခင်ဗျား။ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်ပြီးတော့ သူက အဆုတ်ထဲမှာရှိတဲ့ အချွဲအလွှာတွေ ရောင်တာပေါ့နော်။ အဲလိုရောင်ရင်းနဲ့မှ ဘက်တီးရီးယားဝင်တာခင်ဗျား။ ရောင်တဲ့အချိန်မှာ ဗိုင်းရပ်စ်က ရောင်တဲ့ဟာသည့် အရမ်းပြင်း(ထန်)တာပေါ့။ ပြင်းတော့ ကလေးတွေက မခံနိုင်ဘူးရယ်။ ပြီးရင် ဘက်တီးရီးယားလည်း ဝင်ပုံရတယ် အခုတွေ့သလောက်ဆိုရင် ကလေးတွေက အသက်ရှူမြန်တဲ့အပြင်ကို […]

သေနတ်ပြ တောင်းစားနေတဲ့ ဂိတ်တွေ

Dawei Watch

July 16, 2023

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လုံခြုံရေးအကြောင်းပြကာ ပေါ်ပေါက်လာသည့် ဝါးတားဂိတ်ဟုခေါ်ကြသည့် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များတွင် သေနတ်ပြတောင်းစားမှုများမှာ ဂိတ်တိုင်းလိုလိုတွင်ရှိနေသည်။ စစ်ကောင်စီ၏ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များတွင် ယူနီဖောင်းဝတ်ထားသူများရှိသလို အရပ်ဝတ်ဖြင့် လက်နက်ကိုင် ထားသူများလည်း ရှိနေသည်။ စစ်ဆေးရေး ဂိတ်ဖြတ်သန်းသွားလာသည့် ပြည်သူများမှာ စစ်ဆေးခံရမှုများရှိသလို ကုန်ပစ္စည်း သို့မဟုတ် ငွေကြေးတောင်းခံမှုများ ကြုံတွေ့နေရသည်။ ပဋိပက္ခဒေသများတွင်မူ ဆန်၊ဆေးအပါအဝင် ရိက္ခာသယ်ယူခွင့် ကန်သတ်ထားမှုကြောင့် မိသားစု စားသောက်ရန်အတွက် ဝယ်ယူထားသည်များကိုပင် ဂိတ်ဖြတ်၍ သယ်ယူနိုင်ရန် ငွေကြေးသို့မဟုတ် ဝယ်ယူလာသော ပစ္စည်းများပေးခဲ့ကြရသည်။ ၎င်းတို့တောင်းသည်များကို မပေးပါက အလွယ်တကူ ဖြတ်သန်းသွားလာ၍ မရသလို အခန့်မသင့်ပါက ပစ္စည်းသိမ်းခံရခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းများပင် ကြုံတွေ့ကြရသည်။ မကြာခဏဖြတ်သန်းသွားလာသူများမှာ အဆင်ပြေပြေ ဖြတ်သန်းနိုင်ရန်အတွက် ဂိတ်တွင်ပေးရန် ကွမ်းယာ၊ ဆေးလိပ်မှစ၍ ပစ္စည်းအချို့ဆောင်ထားကြရသည်။  ယင်းအခြေအနေများကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ယခုအပတ် တနင်္သာရီပုံရိပ်အစီအစဉ်တွင် မေးမြန်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။ […]

ပညာရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း (FED) တည်ထောင်သူ ဦးထူးချစ်နှင့် ဆက်သွယ်မေးမြန်းခြင်း

Dawei Watch

July 9, 2023

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကျောင်းတက်နေတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းကလေးတစ်ရာကျော်ကို ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက မြန်မာပြည်ပြန်ပို့ဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း အန်ထော်ခရိုင်က ထိုင်းကျောင်းမှာ ပညာသင်ယူနေတဲ့ အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ကလေးတွေနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံက ကလေးစုစုပေါင်း ၁၂၆ ဦးကို ဇွန်လ အစောပိုင်းက ထိန်းသိမ်းထားခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် ကလေးတွေ ပညာသင်ယူခွင့်ရအောင် အကူအညီပေးခဲ့တဲ့ ကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်ရှိသူ အပါအဝင် ဆရာ ဆရာမ ၄ ဦးနဲ့ ကျေးရွာ ရွာသူကြီး ၂ ဦးကိုပါ တရားစွဲမယ်လို့ သိရတယ်။ ထိုင်းပြည်သူတွေက တိုင်ကြားတဲ့အတွက် ခရိုင်မူလတန်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဝင်ရောက်စစ်ဆေးပြီး ဖမ်းဆီးခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ကျောင်းအများစုကို ပိတ်ထားရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တိုက်ပွဲတွေ၊ စီးပွားရေးကျပ်တည်းမှုတွေကြောင့် အိမ်နီးချင်းထိုင်းနိုင်ငံထဲ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ပြီး တရားမဝင် […]

လုရာကနေ အသက်ပါရန်ရှာလာတော့

Dawei Watch

July 9, 2023

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းတွင် နေ့ခင်းဘက်အချိန် လူမြင်ကွင်းတွင်ပါ လုယက်သည်အထိ အတင့်ရဲလာကြသည်။ လူပြတ်သည့်နေရာများတွင် ပိုမိုဆိုးရွားပြီး ဆိုင်ကယ်အခိုးခံရခြင်း၊ ဖုန်းလုခြင်း၊ လက်ကိုင်အိတ်လုခြင်း၊ ဆွဲကြိုးလုခြင်း စသဖြင့် ခိုး၊ ဆိုး၊ လုယက်မှုများ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ကြုံတွေ့လာနေခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်းနောက်ဆက်တွဲဂယက်အဖြစ် အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှု၊ ငွေကြေးအကျပ်အတည်းအကြား ခိုးဆိုးလုယက်မှုများ ပိုမိုဖြစ်ပွားလာသော်လည်း ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူခြင်းမရှိသောကြောင့် ပိုမိုဆိုးရွားလာသည့်သဘော ဖြစ်သည်။ မြို့ခံများကမူ ဒေသတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါး ပေါများလာမှုနှင့်အတူ ဆေးသုံးသူများလာခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်ရာက အရေးယူမှု မရှိခြင်းတို့ကြောင့် လု၊ယက်မှု ပိုများလာခြင်းဟုဆိုကြသည်။ တနင်္သာရီတိုင်း‌ဒေသကြီးအတွင်း ရေလုပ်ငန်းများ ပေါကြွယ်ဝပြီး ဝင်ငွေကောင်းကြသဖြင့် စီးပွားရေးမြို့တော်ဟု တင်စားခံနေရသည့် မြိတ်မြို့တွင်လည်း အလားတူ လုယက်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ မြိတ်မြို့ မြစ်ငယ်နဲ့ ကန်ကြီးရပ်ကွက် အတွင်းရှိ ရေကန်ဘောင်တွင် ညဘက်အချိန်များ၌ ချိန်းတွေ့သည့် သမီးရည်းစားတို့ထံမှ […]

ဆရာဝန်တစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း

Dawei Watch

July 8, 2023

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မိုးရာသီရောက်လာပြီဖြစ်သည့်အတွက် ရာသီတုပ်ကွေးအပါအဝင် ဖျားနာမှုများ အဖြစ်များလာလေ့ရှိသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း ရာသီတုပ်ကွေးအဖြစ်များနေပြီး ရာသီတုပ်ကွေးနှင့်အတူ သွေးလွန်တုပ်ကွေးကဲ့သို့ ရောဂါများလည်း အဖြစ်များနေသည်။ တုပ်ကွေးဖြစ်လာပါ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးကူးစက်ပြီး အိမ်ရှိမိသားစုအားလုံးနီးပါး ဖျားနာတတ်ကြသည်။ ထို့အပြင် ကိုဗစ်ရောဂါကလည်းကူးစက်မှုကလည်းရှိနေသေးသည့်အတွက် ရာသီတုပ်ကွေးနှင့် တော်ရုံမခွဲနိုင်တော့ဘဲ ခံစားရသည့် လက္ခဏာများ ရောထွေးကုန်သည်။ ရာသီတုပ်ကွေးနှင့် ကိုဗစ်မှာ ဗိုင်းရပ်ပိုးဖြစ်သည့်အတွက် တစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ ကူးစက်တတ်သည့်ရောဂါဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခအခြေအနေများကြောင့် တနင်္သာရီတိုင်းရှိ ကျေးလက်ဒေသအများစုတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုမဲ့နေသည့် အခြေအနေဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ထိုကြောင့် ကိုဗစ်၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ရာသီတုပ်ကွေး၊ ကိုဗစ်ရောဂါနှင့် ပတ်သက်၍ သိထားသင့်သည့် ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်အချက်များကို ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးကို မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ပြလိုက်သည်။ DW – အခုမိုးရာသီမှာ ဖျားနာတာတွေ များနေတယ်ပေါ့နော်ခင်ဗျား။ အဲဒါက ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတယ်ဆိုတာ ရှင်းပြပေးပါလားခင်ဗျား။ Dr – အခုမြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတာရော […]

အကြောင်းကောင်းအောင် လုပ်နေကြတယ် (၂)

Dawei Watch

July 7, 2023

ကျွန်တော်နဲ့ သူငယ်ချင်းဟုတ် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ဆိုလည်းဟုတ်တဲ့ လူတစ်ယောက်က ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ – (၁) ဘာကြောင့် ဒီလိုအခြေအနေမျိုးအထိ ဖြစ်သွားရတာလဲ (၂) လက်ရှိမှာ ဘာတွေဖြစ်နေလဲ (၃) အောင်မြင်နိုင်ချေရှိပါ့မလား ဆိုတဲ့ မေးခွန်း(၃)ခုအပေါ် ကျွန်တော့အမြင်ကို ပြောပါလားဆိုပြီး ဆိုင်းမဆင့်ဗုံမဆင့် မေးလာပါ တယ်။ ကျွန်တော်ကလဲ ဘာကောင်မှမဟုတ်တော့ ပါးစပ်ပြောအရပ်ပြောနဲ့ ပြန်ပြောခဲ့တဲ့ မေးခွန်း(၁)ရဲ့ ကျွန်တော့အမြင်ကို ပြီးခဲ့အပါတ်က မျှဝေပြီးဖြစ်လို့ ဒီတစ်ပါတ် မေးခွန်း(၂) နဲ့ (၃) တို့ရဲ့ ကျွန်တော့အမြင်ကို ဆက်လက် မျှဝေလိုပါတယ်။ (၂) လက်ရှိမှာ ဘာတွေဖြစ်နေလဲ အားလုံးသိတဲ့အတိုင်း စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံနိုင်တဲ့ ပြည်သူလူထုကြီးဟာ လမ်းမ တွေပေါ်ထွက်ပြီး လက်သုံးချောင်း ထောင်ခဲ့ကြတယ်။ အိမ်မှာနေပြီး သံပုံးတွေတီးခဲ့ကြတယ်။ မီး […]