BREAKING
December 23, 2024

အမြင်

ကျောင်းသားဆီက လခမတောင်းတဲ့ ကျူရှင်ဆရာ

Dawei Watch

August 5, 2023

သူ.. ဘယ်ကျောင်းသားဆီကမှ ကျူရှင်လခ မတောင်းတတ်ပါ။ ဒါပေမဲ့ မရဏမင်းကတော့ သူ့အသက်ကို တောင်းသွားပါပြီ။ “မင်းတို့ကောင်တွေ ငါစာကောင်းကောင်းသင်နေချိန် မရယ်နဲ့၊ ငါ ဟာသပြောချိန်ဆို ကြိုက်သလောက် ရယ်၊ ပတ်ဝန်းကျင်က ကျောက်ခဲနဲ့ပစ်ပေါက်ရင် ငါရှင်းမယ်” ဒါက ဆရာ ဦးအောင်ဝင်း ချမှတ်တဲ့ အမိန့်ပါ။ ကျူရှင်အခန်းထဲမှာ ဆရာကြွေးကြော်ချမှတ်တဲ့ စဉ်းကမ်းချက် အသစ်ပါ။ အချိန်က လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ ကျော်။ ဆရာက အသက် ၅၀ မပြည့်သေးတဲ့ သန်တုန်းမြန်တုန်းအရွယ်။ အင်္ဂလိပ်စာကြောက်တဲ့၊ အင်္ဂလိပ်စာသင်ရ၊ကျက်ရပျင်းတဲ့ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေကြားမှာ ဆရာဦးအောင်ဝင်းက နာမည်ကျော်ပါတယ်။ “ဆရာဦးအောင်ဝင်း စာသင်ရင် အရမ်းရယ်ရတယ်”တဲ့။ စာကျက်ပျင်းပြီး ပျော်ပျော်နေချင်တဲ့ ကိုယ်တွေအတွက်တော့ ဆရာ့ရဲ့ အင်္ဂလိပ်စာ ကျူရှင်စာသင်ခန်းဟာ “ပျော်စရာ သင်ကြားနားနေဆောင်”တစ်ခုပါပဲ။ သူ့ကျူရှင်ခန်းထဲရောက်သွားရင် စာသွားသင်တယ်လို့ကို […]

❝ အိပ်မပျော်လို့ရေးတဲ့စာ (သို့) အတိတ်သို့ စုန်ကြည့်ခြင်း (၄) ❞

Dawei Watch

August 3, 2023

ကိုယ်တို့ရဲ့ အလယ်တန်းကျောင်းက ( C )ပုံသဏ္ဍန် သစ်သားသွပ်မိုး တစ်ထပ်ကျောင်း ဆောင်ပါ။ ပင်လယ်ကမ်းခြေကိုသွားတဲ့ ကားလမ်းကနေ ကျောင်းဝင်းထဲဝင်တဲ့ လမ်းကလေးရဲ့ တစ်ဘက်တစ်ချက်စီမှာ ယူကလစ်ပင်တန်းလေးတွေ ညီညီညာညာစိုက်ထားပါတယ်။ ကျောင်းရဲ့ မျက်နှာစာမှာ အလံတိုင်နဲ့ စုဝေးကွင်းရှိပြီး နောက်ကျောဘက်မှာ မုန့်ဆိုင်ဈေးတန်း ရှိပါတယ်။ ဘောလုံးကွင်း၊ ဘော်လီဘောကွင်းအပါအဝင် သီဟိုဠ်ပင်၊ အုန်းပင်စတဲ့ နှစ်ရှည်စားပင်သီးပင် တွေနဲ့ ကျောင်းခြံဝင်းကြီးက အကျယ်ကြီးပါ။ နိုင်ငံတဝှမ်းက ပင်လယ်ကမ်းခြေကို အပန်းဖြေဖို့လာကြတဲ့ ဧည့်သည်တွေဟာ ကိုယ်တို့ ကျောင်းကို ဖြတ်ပြီးသွားကြရပါတယ်။ ‌နေ့ကြီးရက်ကြီးတွေနဲ့ စနေ၊ တနင်္ဂနွေလို ပိတ်ရက်တွေ မှာ ပိုပြီးစည်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြို့ပေါ်မှာ အထင်ကရပွဲတော်တွေလုပ်တိုင်း ရန်ကုန်က လာသမျှ ရုပ်ရှင်မင်းသား မင်းသမီးတွေ၊ အဆိုတော်တွေအားလုံး ဒီကမ်းခြေကို မဖြစ်မနေ လာ ကြလေ့ရှိပါတယ်။ […]

သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေး ထိုးသင့်သလား

Dawei Watch

August 3, 2023

စစ်ကောင်စီက ယခုနှစ်တွင်ဖြစ်ပွားနှုန်းနည်းပါးသည်ဟု ကြေညာထားသော သွေးလွန်တုပ်ကွေးမှာ ထားဝယ်ဒေသအတွင်း အဖြစ်များနေသည်။ တိုက်ပွဲနှင့် ပဋိပက္ခများကြောင့် သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှု စာရင်းအချက်အလက်မရနိုင်သည့် အနေအထားတွင် ရပ်ကွက်တိုင်း၊ကျေးရွာတိုင်းရှိ အိမ်များတွင် သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားနေသည်။ ထိုအခြေအနေတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကလည်း ပျက်ယွင်းနေသည့်အတွက်  အချိန်မီဆေးကုသမှုမရဘဲ အသက်ဆုံးရှုံးရသည့် ဖြစ်စဉ်များလည်း ရှိနေသည်။ ထိုအခင်းအကျင်းတွင် သွေးလွန်တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးကို ငွေကျပ်သောင်းဂဏန်းဖြင့် ထိုးနှံပေးနေသည်ဆိုသည့် သတင်းကလည်း ဒေသခံများအကြား ပျံ့နှံ့နေသည်။ (WHO အသိအမှတ်ပြု သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးမှာ ကျပ်သုံးသိန်းခွဲကျော်ရှိသည်) မိဘများကလည်း မိမိကလေးသွေးလွန်တုပ်ကွေးရန်က ကာကွယ်နိုင်ရေးမျှော်မှန်းပြီး ကာကွယ်ဆေးထိုးရန် တာစူနေကြသည်။ ထားဝယ်ဒေသတွင် အခငွေကြေးဖြင့် ထိုးပေးနေသည့် သွေးလွန်တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးက မည်သို့သော ဆေးဖြစ်သနည်း၊ အမှန်တကယ်ရော ကာကွယ်နိုင်ရဲ့လား စသည့်အကြောင်းအရာများကို သိရှိနိုင်ရန် ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးအား မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ဆက်လိုက်ပါသည်။ DW – သွေးလွန်တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးဆိုပြီး ထိုးနေကြတာ […]

အွန်လိုင်းအရောင်းတွေ ဘာလို့မှတ်ပုံတင်ခိုင်းတာလဲ

Dawei Watch

July 30, 2023

အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းချသည့်လုပ်ငန်းများအား မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၅၀/၂၀၂၃) ဖြင့် အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းအား အရေးကြီးဝန်ဆောင်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်သည့်အမိန့်အား ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းအား အရေးကြီးဝန်ဆောင်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်သည့်အမိန့်‌တွင် အချက် ၃ ချက်ပါဝင်သည်။ ယင်းအချက် ၃ ချက်အနက် နံပါတ် ၂ အချက်တွင် မည်သူမဆို အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းအား မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် လျှောက်ထားရရှိပြီးမှ လုပ်ကိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ရေးသားထားသည်။ အဆိုပါအချက်အရ အမိန့်စာထုတ်ပြန်ပြီး ၆ လပြည့်မြောက်သည့် နေ့မှစတင်ပြီး မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်မရှိဘဲ အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းအား လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ကြောင်း တွေ့ရှိပါက အရေးကြီးကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုဥပဒေ ပုဒ်မ ၅ အရ အရေးယူခြင်းခံရမည်ဟု […]

❝ အိပ်မပျော်လို့ရေးတဲ့စာ (သို့) အတိတ်သို့ စုန်ကြည့်ခြင်း  – (၃) ❞

Dawei Watch

July 30, 2023

ကိုယ်တို့နေခဲ့တဲ့ မူလတန်းကျောင်းမှာ စာမေးပွဲပြီးလို့ အောင်စာရင်းထွက်တယ် ဆိုတာမျိုး မရှိခဲ့ပါဘူး။ အခြားရွာက ကျောင်းတွေမှာတော့ မပြောတတ်ပါ။ နောက်နှစ် ကျောင်းပြန်ဖွင့်ချိန် အရင်နှစ်က တက်ခဲ့တဲ့အတန်းမှာပဲ တစ်ပတ်လောက် စာမသင်ရဘဲ ဆက်ထိုင်နေရပါတယ်။ ကျောင်းသားအသစ်တွေ လက်ခံတဲ့ကိစ္စ၊ ရပ်ဝေးကလာတဲ့ ဆရာ/မတွေရဲ့ နေရေးထိုင်ရေး ကိစ္စ၊ ကျောင်းသန့်ရှင်းရေးကိစ္စတွေ ပြီးတော့မှ အတန်းပိုင်ဆရာက ဘယ်သူတွေတော့ ဘယ် အတန်းကိုသွားဆိုပြီး အမည်စာရင်းခေါ်ကာ အတန်းပြောင်းခိုင်းလေ့ရှိပါတယ်။ အမည်စာရင်း မပါတဲ့ သူတွေကတော့ စာမေးပွဲရှုံးသူတွေပဲပေါ့။ ကျောင်းဆောင်အသစ်ဆောက်ဖို့ ဒါမှာမဟုတ် ပြုပြင်ဖို့လိုအပ်ရင် ကျောင်းသားမိဘတွေကို အစည်းအ‌ဝေးခေါ်ပြီး အလှူခံရပါတယ်။ ဆရာ/မတွေ မလုံလောက်ရင်လဲ ဒီလိုပဲ ကျောင်းသား မိဘတွေက စုပေါင်းဖြေရှင်းရလေ့ ရှိပါတယ်။ အခုခေတ်လိုမျိုး အစိုးရက ချပေးတယ်ဆိုတာ မကြားဖူးသလောက်ပါပဲ။ ရှိခဲ့ရင်လည်း ကိုယ်တို့ရွာနီးချုပ်စပ်မှာတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း […]

စပ်ဆေး သောက်သင့်လား

Dawei Watch

July 27, 2023

အများစုက နေထိုင်မကောင်းဖြစ်လာရင် ဆေးရုံဆေးခန်းတွေထက် အရင်ဦးအောင်သွားကြတာက ဆေးဆိုင်တွေကိုပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးဆိုင်ဆိုတာကလည်း အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူတွေ ထိုင်ကြတဲ့ဆေးဆိုင်တွေကို မြို့ပြမှာ အနည်းငယ်လောက် တွေ့နိုင်ပေမယ့် ကျေးလက်ဒေသတွေမှာတော့ ဆေးအကြောင်း တီးမိခေါက်မိရှိတယ်ဆိုရင်ပဲ ဆေးရောင်းနေကြပါပြီ။ ကျန်းမာရေး တစ်ခုခုဖြစ်ပြီဆိုရင်တော့ အများစုက ဆေးဆိုင်တွေမှာ စပ်ဆေးလို့ခေါ်တဲ့ ဆေးတွဲတွေကို ဝယ်သောက်ကြပြီး မသက်သာတဲ့အချိန်ကျမှသာ ဆေးခန်းကို သွားလေ့ရှိတာပါ။ ဆေးဆိုင်တွေကရောင်းတဲ့ စပ်ဆေးတွေက ရောဂါသက်သာတာမြန်သလို ငွေကြေးကုန်ကျမှုနည်းတယ်ဆိုတဲ့အချက်တွေကြောင့် ဒေသခံတွေအကြား တွင်ကျယ်နေတဲ့ အနေအထားဖြစ်ပါတယ်။ စပ်ဆေးသောက်တာကြောင့် ကောင်းကျိုးဆိုးပြစ် ခံစားရသူတွေကလည်း ဒုနဲ့ဒေးပါ။ ဒါကြောင့်မို့ ဒေသတွင် အသုံးများပြီးတွင်ကျယ်နေတဲ့ စပ်ဆေးက ဘေးကင်းရဲ့လား၊ ဘယ်လိုသောက်သုံးသင့်လဲ၊ ဘာတွေ ထိခိုက်ခံစားရနိုင်လဲဆိုတာကို ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးကို မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ဆက်လိုက်ပါတယ်။ DW – လူတွေကြားမှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်သုံးနေကြတဲ့ စပ်ဆေးက ဈေးလည်းသက်သာတယ်။ ရောဂါသက်သာတာလည်း […]

❝ အိပ်မပျော်လို့ရေးတဲ့စာ (သို့) အတိတ်သို့ စုန်ကြည့်ခြင်း – (၂) ❞

Dawei Watch

July 26, 2023

တို့ရွာထိပ်မှာ တစ်ရွာလုံးကိုးကွယ်တဲ့ တစ်ကျောင်းတည်းသော ဘုန်းကြီးကျောင်း ရှိပါ တယ်။ ကိုယ်တို့ ငယ်ငယ်တုန်းကတော့ ရှေးဟောင်းသာသနိက အဆောက်အဦးတွေ အများ ကြီးရှိနေပါသေးတယ်။ အခုတော့ ခေတ်မီအဆောက်အဦးတချို့ အစားထိုးလိုက်ပါပြီ။ ရွာအလယ်မှာတော့ ကိုယ်တို့စာသင်ခဲ့ရတဲ့ သစ်သားနှစ်ထပ် မူလတန်းကျောင်းလေး ရှိပါတယ်။ (အခုတော့ ရွာအဝင် ကားလမ်းနံဘေးကို မူလွန် ကွန်ကရစ်ကျောင်းအဖြစ် ပြောင်း လိုက်ပါပြီ။) တစ်ရွာလုံးရဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုရာ ပင်လယ်ပြာပြာကြီးကတော့ ရွာရဲ့ အနောက်ဘက်မှာပေါ့။ နိုင်ငံကျော် ပင်လယ်ကမ်းခြေနဲ့ လွမ်းမောဖွယ်ရာ ရှုမျှော်ခင်းတွေရှိတဲ့ ဘုရားတို့ဟာ တို့ရွာရဲ့တစ်ဖက်တစ်ချက်စီမှာ တည်ရှိကြပါတယ်။ ကိုယ်တို့ ကျောင်းနေစအချိန်က ရွာတွေမှာ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းပညာရေး အား ကောင်းတုန်းအချိန်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်စာကို အလယ်တန်းအဆင့်ရောက်မှ စသင် ရတဲ့ခေတ်ပါ။ မြို့နဲ့အတော်အတန်လှမ်း၊ အလယ်တန်းကျောင်း၊ အထက်တန်းကျောင်း ကလည်း မရှိ၊ […]

❝ အိပ်မပျော်လို့ရေးတဲ့စာ (သို့) အတိတ်သို့ စုန်ကြည့်ခြင်း ❞

Dawei Watch

July 24, 2023

ကိုယ်တွေ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ခပ်ငယ်ငယ်တုန်းကတော့ “ငါကြီးလာရင် ဘာကြီး ဖြစ်အောင် ဘယ်လိုလုပ်လိုက်မယ်” ဘာညာစတဲ့ တက်ကြွတဲ့ အတွေးစိတ်ကူးတွေနဲ့ပေါ့။ လောကလှိုင်းတံပိုးတွေ မုန်တိုင်းတွေ လေပြေတွေ ဖြတ်သန်းပြီးတဲ့ အသက်အရွယ် အပိုင်းကို ရောက်လာချိန်မှာတော့ “ငါတို့ ငယ်ငယ်တုန်းက ဘာတွေကို ဘယ်လိုလုပ်ခဲ့တယ်” ဆိုတဲ့ အတွေးတွေနဲ့ ငယ်ဘဝကို လွမ်းခဲ့ရ ပြန်ရောလေ . . . မြို့နဲ့ (၁၀)မိုင်ကျော်ဝေးတဲ့ တံငါရွာလေးဟာ ကိုယ့်ဇာတိပေါ့။ ဝါဝင် ဝါကျွတ် တစ်အိမ် တစ်ယောက်လုပ်အားပေးနဲ့ နှစ်တိုင်းပြင်ရတဲ့ မိုးတွင်းဗွတ်ထ နွေမှာဖုန်ထူ မြေနီတစ်ဝက် ကျောက်တစ်ဝက်ရှိတဲ့ ရွာလမ်းလေးကို လွမ်းမိသလို မိုးရာသီမှာ ကိုယ်တို့ကလေးတသိုက်ကို ရေချိုးမပျင်းဖို့ သင်ပေးခဲ့တဲ့ ရွာအဝင်က စမ်းချောင်းလေးကိုလည်း မြင်ယောင်မိပါသေးတယ်။ ဒီစမ်းချောင်းလေးက ရွာထိပ်ကနေ ရွာအဆုံး ပင်လယ်ထဲအထိ […]