မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတာ အခုဆိုရင် လပေါင်း ၃၀ ကျော်လာပါပြီ။ တိုက်ပွဲတွေနဲ့ ပဋိပက္ခတွေကလည်း ပိုပိုတိုးလာနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း တနင်္သာရီတိုင်းမှာဆိုရင်လည်း တိုက်ပွဲမဖြစ်ဖူးတဲ့ မြို့နယ်ရယ်လို့ မရှိတော့ပါဘူး။ တနင်္သာရီတိုင်းမှာရှိတဲ့ မြို့နယ် ၁၀ ခုစလုံးမှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး‌ ကြေညာထားတဲ့ ပုလော၊ တနင်္သာရီမြို့နယ်နဲ့ ထားဝယ်ခရိုင်ထဲက မြို့နယ် လေးခုစလုံးမှာ တိုက်ပွဲတွေ ပိုမိုပြင်းထန်နေပါတယ်။  ဒီလိုတိုက်ပွဲတွေ ပဋိပက္ခတွေကြောင့် ပြည်သူတွေမှာ အထွေထွေအခက်အခဲတွေ၊ စိတ်ဒဏ်ရာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကလေးတွေမှာ ရေရှည်စိတ်ဒဏ်ရာတွေ ရရှိနေကြတာပါ။ သာမန်အေးချမ်းတဲ့ အခြေအနေ တစ်ခုမှာဆိုရင် ကလေးတွေကို အကြမ်းဖက်မှု မြင်ကွင်းတွေ မတွေ့မြင်ရစေဖို့ လူကြီးတွေက ကာကွယ်ပေးလေ့ရှိပါတယ်။ ရုပ်သံတွေမှာပါတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ်တွေကိုတောင် ကလေးတွေ မကြည့်မမြင်ရစေဖို့ ကာကွယ်ပေးလေ့ရှိကြပါတယ်။ […]

မြေမြှုပ်မိုင်းဟုဆိုလျှင် တောင်ပိုင်းသားအများစုနှင့် မသက်ဆိုင်သည့် ဝေါဟာရတစ်ခုသာ သတ်မှတ်ထားကြသည်။ တိုင်းအတွင်း နယ်စပ်ဒေသနေ တိုင်းရင်းသားများနှင့်သာ သက်ဆိုင်သည့် အန္တရာယ်တစ်ခုဟု စွဲမှတ်ထားသည်။။ အာဏာသိမ်းပြီးချိန်တွင်မူ စစ်နယ်ပိုကျယ်လာသဖြင့် နယ်စပ်ဒေသနေ တိုင်းရင်းသားများအပြင် မြို့နှင့်အနီးတဝိုက်နေ ပြည်သူများအတွက်လည်း အန္တရာယ်ရနံ့သင်းလာသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း မြေမြှုပ်မိုင်းနင်းမိပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသည့် အရပ်သားဦးရေ တစ်စတစ်စ များလာသည်။ အဓိကအားဖြင့် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်များ တိုက်ပွဲအများဆုံးဖြစ်ပွားနေသည့် ပုလော၊ တနင်္သာရီနှင့် သရက်ချောင်းမြို့နယ်များတွင် အရပ်သားမိုင်းထိသည့်ဖြစ်စဉ် အများဆုံးဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခနှင့် တိုက်ပွဲများကြောင့် မြေမြှုပ်မိုင်းထိသည့် စာရင်းပြုစုကောက်ယူနေသည့်အဖွဲ့များမရှိသဖြင့် ထိခိုက်သေဆုံးမှု အရေအတွက်ကို မသိရပေ။ သို့သော် Dawei Watch က လက်လှမ်းမီသမျှပြုစုထားသည့် အချက်အလက်များအရ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလကုန်ပိုင်းမှ ယခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက်နေ့အထိ မြေမြှုပ်မိုင်းနင်းမိသည့်အကြိမ်ရေ ၇ […]

စစ်ကောင်စီက ယခုနှစ်တွင်ဖြစ်ပွားနှုန်းနည်းပါးသည်ဟု ကြေညာထားသော သွေးလွန်တုပ်ကွေးမှာ ထားဝယ်ဒေသအတွင်း အဖြစ်များနေသည်။ တိုက်ပွဲနှင့် ပဋိပက္ခများကြောင့် သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှု စာရင်းအချက်အလက်မရနိုင်သည့် အနေအထားတွင် ရပ်ကွက်တိုင်း၊ကျေးရွာတိုင်းရှိ အိမ်များတွင် သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားနေသည်။ ထိုအခြေအနေတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကလည်း ပျက်ယွင်းနေသည့်အတွက်  အချိန်မီဆေးကုသမှုမရဘဲ အသက်ဆုံးရှုံးရသည့် ဖြစ်စဉ်များလည်း ရှိနေသည်။ ထိုအခင်းအကျင်းတွင် သွေးလွန်တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးကို ငွေကျပ်သောင်းဂဏန်းဖြင့် ထိုးနှံပေးနေသည်ဆိုသည့် သတင်းကလည်း ဒေသခံများအကြား ပျံ့နှံ့နေသည်။ (WHO အသိအမှတ်ပြု သွေးလွန်တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးမှာ ကျပ်သုံးသိန်းခွဲကျော်ရှိသည်) မိဘများကလည်း မိမိကလေးသွေးလွန်တုပ်ကွေးရန်က ကာကွယ်နိုင်ရေးမျှော်မှန်းပြီး ကာကွယ်ဆေးထိုးရန် တာစူနေကြသည်။ ထားဝယ်ဒေသတွင် အခငွေကြေးဖြင့် ထိုးပေးနေသည့် သွေးလွန်တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးက မည်သို့သော ဆေးဖြစ်သနည်း၊ အမှန်တကယ်ရော ကာကွယ်နိုင်ရဲ့လား စသည့်အကြောင်းအရာများကို သိရှိနိုင်ရန် ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးအား မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ဆက်လိုက်ပါသည်။ DW – သွေးလွန်တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးဆိုပြီး ထိုးနေကြတာ […]

အများစုက နေထိုင်မကောင်းဖြစ်လာရင် ဆေးရုံဆေးခန်းတွေထက် အရင်ဦးအောင်သွားကြတာက ဆေးဆိုင်တွေကိုပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးဆိုင်ဆိုတာကလည်း အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူတွေ ထိုင်ကြတဲ့ဆေးဆိုင်တွေကို မြို့ပြမှာ အနည်းငယ်လောက် တွေ့နိုင်ပေမယ့် ကျေးလက်ဒေသတွေမှာတော့ ဆေးအကြောင်း တီးမိခေါက်မိရှိတယ်ဆိုရင်ပဲ ဆေးရောင်းနေကြပါပြီ။ ကျန်းမာရေး တစ်ခုခုဖြစ်ပြီဆိုရင်တော့ အများစုက ဆေးဆိုင်တွေမှာ စပ်ဆေးလို့ခေါ်တဲ့ ဆေးတွဲတွေကို ဝယ်သောက်ကြပြီး မသက်သာတဲ့အချိန်ကျမှသာ ဆေးခန်းကို သွားလေ့ရှိတာပါ။ ဆေးဆိုင်တွေကရောင်းတဲ့ စပ်ဆေးတွေက ရောဂါသက်သာတာမြန်သလို ငွေကြေးကုန်ကျမှုနည်းတယ်ဆိုတဲ့အချက်တွေကြောင့် ဒေသခံတွေအကြား တွင်ကျယ်နေတဲ့ အနေအထားဖြစ်ပါတယ်။ စပ်ဆေးသောက်တာကြောင့် ကောင်းကျိုးဆိုးပြစ် ခံစားရသူတွေကလည်း ဒုနဲ့ဒေးပါ။ ဒါကြောင့်မို့ ဒေသတွင် အသုံးများပြီးတွင်ကျယ်နေတဲ့ စပ်ဆေးက ဘေးကင်းရဲ့လား၊ ဘယ်လိုသောက်သုံးသင့်လဲ၊ ဘာတွေ ထိခိုက်ခံစားရနိုင်လဲဆိုတာကို ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးကို မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ဆက်လိုက်ပါတယ်။ DW – လူတွေကြားမှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်သုံးနေကြတဲ့ စပ်ဆေးက ဈေးလည်းသက်သာတယ်။ ရောဂါသက်သာတာလည်း […]

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်ဧရိယာက စစ်ဘေးရှောင်တစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်တည်ရှိသည့် ရေဖြူမြို့နယ် နဘုလယ်ဒေသသို့ စစ်ကောင်စီတပ်က ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့က စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်လာသည်။ ယင်းနောက် လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်များဖြင့် ပစ်ခတ်သဖြင့် ဒေသခံအချို့ ထိခိုက်သေဆုံးခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းများ ရှိလာသည်။ ထို့ကြောင့် ဒေသခံများမှာ ဘေးလွတ်ရာထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြရသည်။ တောထဲ တောင်ထဲ တိမ်းရှောင်နေကြရ သဖြင့် နေရေး၊ စားရေး အခက်အခဲဖြစ်နေကြသလို ကျန်းမာရေးပြဿနာလည်း အကြီးအကျယ် ကြုံတွေ့နေကြရသည်။ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်လာသည့်အပြင် ကလေးငယ်များ သွေးလွန်တုပ်ကွေးအပါအဝင် ဖျားနာခြင်း၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ ကျန်းမာရေးမကောင်းခြင်းတို့ ဖြစ်နေကြသည်။ သို့သော် ဆေးဝါးရှားပါးခြင်းနှင့် ကုသပေးသူမရှိသည့်အတွက် အခက်အခဲများနှင့်လည်း ကြုံတွေ့နေရသည်။ ယင်းအခြေအနေများကို သိရှိနိုင်စေရန် တောတောင်အတွင်း တိမ်းရှောင်နေသည့် ဧကနိရွာမှ စစ်ဘေးရှောင်တစ်ဦးကို Dawei Watch က ဆက်သွယ်မေးမြန်း၍ […]

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုများနေပြီး ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုလည်းရှိနေသည်။ အဓိကအားဖြင့် အသက်ငယ်ရွယ်သည့် ကလေးများတွင် ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်ပြီး အသက်ရှူလမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် ကူးစက်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ပုဂ္ဂလိကကျောင်းအချို့ ယာယီပိတ်ထားရသည်အထိ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းအလွန်များနေပြီး အချို့အသက်အန္တရာယ် ဖြစ်သည်အထိပင် ပြင်းထန်ကြောင်းတွေ့ရသည်။ ယင်းအပြင် ရာသီတုပ်ကွေးနှင့် ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုကလည်း ရှိနေသေးသဖြင့် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်၏ လက္ခဏာများနှင့် ယင်းရောဂါအကြောင်းကို သိရှိနိုင်စေရန် ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးကို မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ဆက်လိုက်သည်။ DW – လက်ရှိမှာဆိုရင် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါက ကလေးတွေမှာ အတော်များများဖြစ်နေကြတယ်ပေါ့နော်ဆရာ။ ဆိုတော့ အဲဒါက ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတာလဲဆိုတာ ရှင်းပြပေးစေချင်ပါတယ်ခင်ဗျား။ Dr – သူက ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ပဲဖြစ်တာခင်ဗျား။ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်ပြီးတော့ သူက အဆုတ်ထဲမှာရှိတဲ့ အချွဲအလွှာတွေ ရောင်တာပေါ့နော်။ အဲလိုရောင်ရင်းနဲ့မှ ဘက်တီးရီးယားဝင်တာခင်ဗျား။ ရောင်တဲ့အချိန်မှာ ဗိုင်းရပ်စ်က ရောင်တဲ့ဟာသည့် အရမ်းပြင်း(ထန်)တာပေါ့။ ပြင်းတော့ ကလေးတွေက မခံနိုင်ဘူးရယ်။ ပြီးရင် ဘက်တီးရီးယားလည်း ဝင်ပုံရတယ် အခုတွေ့သလောက်ဆိုရင် ကလေးတွေက အသက်ရှူမြန်တဲ့အပြင်ကို […]

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကျောင်းတက်နေတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းကလေးတစ်ရာကျော်ကို ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက မြန်မာပြည်ပြန်ပို့ဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း အန်ထော်ခရိုင်က ထိုင်းကျောင်းမှာ ပညာသင်ယူနေတဲ့ အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ကလေးတွေနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံက ကလေးစုစုပေါင်း ၁၂၆ ဦးကို ဇွန်လ အစောပိုင်းက ထိန်းသိမ်းထားခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် ကလေးတွေ ပညာသင်ယူခွင့်ရအောင် အကူအညီပေးခဲ့တဲ့ ကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်ရှိသူ အပါအဝင် ဆရာ ဆရာမ ၄ ဦးနဲ့ ကျေးရွာ ရွာသူကြီး ၂ ဦးကိုပါ တရားစွဲမယ်လို့ သိရတယ်။ ထိုင်းပြည်သူတွေက တိုင်ကြားတဲ့အတွက် ခရိုင်မူလတန်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဝင်ရောက်စစ်ဆေးပြီး ဖမ်းဆီးခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ကျောင်းအများစုကို ပိတ်ထားရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တိုက်ပွဲတွေ၊ စီးပွားရေးကျပ်တည်းမှုတွေကြောင့် အိမ်နီးချင်းထိုင်းနိုင်ငံထဲ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ပြီး တရားမဝင် […]

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မိုးရာသီရောက်လာပြီဖြစ်သည့်အတွက် ရာသီတုပ်ကွေးအပါအဝင် ဖျားနာမှုများ အဖြစ်များလာလေ့ရှိသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းတွင်လည်း ရာသီတုပ်ကွေးအဖြစ်များနေပြီး ရာသီတုပ်ကွေးနှင့်အတူ သွေးလွန်တုပ်ကွေးကဲ့သို့ ရောဂါများလည်း အဖြစ်များနေသည်။ တုပ်ကွေးဖြစ်လာပါ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးကူးစက်ပြီး အိမ်ရှိမိသားစုအားလုံးနီးပါး ဖျားနာတတ်ကြသည်။ ထို့အပြင် ကိုဗစ်ရောဂါကလည်းကူးစက်မှုကလည်းရှိနေသေးသည့်အတွက် ရာသီတုပ်ကွေးနှင့် တော်ရုံမခွဲနိုင်တော့ဘဲ ခံစားရသည့် လက္ခဏာများ ရောထွေးကုန်သည်။ ရာသီတုပ်ကွေးနှင့် ကိုဗစ်မှာ ဗိုင်းရပ်ပိုးဖြစ်သည့်အတွက် တစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ ကူးစက်တတ်သည့်ရောဂါဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခအခြေအနေများကြောင့် တနင်္သာရီတိုင်းရှိ ကျေးလက်ဒေသအများစုတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုမဲ့နေသည့် အခြေအနေဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ထိုကြောင့် ကိုဗစ်၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ရာသီတုပ်ကွေး၊ ကိုဗစ်ရောဂါနှင့် ပတ်သက်၍ သိထားသင့်သည့် ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်အချက်များကို ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်တစ်ဦးကို မေးမြန်းပြီး ကောက်နုတ်တင်ပြလိုက်သည်။ DW – အခုမိုးရာသီမှာ ဖျားနာတာတွေ များနေတယ်ပေါ့နော်ခင်ဗျား။ အဲဒါက ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတယ်ဆိုတာ ရှင်းပြပေးပါလားခင်ဗျား။ Dr – အခုမြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတာရော […]