BREAKING
February 22, 2025

အမြင်

စစ်ခေါင်းဆောင် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်မှာလား၊ လုပ်ရဲလား

Dawei Watch

February 15, 2025

၂၀၂၅ ခုနှစ် ဝင်လာချိန် စစ်ဘောင်ကျယ်နေတဲ့ တိုင်းပြည်မှာ တချို့တွေမျှော်တဲ့ လေပြေညှင်းလေး ရောက်လာပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ အာဏာသိမ်း အကြောင်းပြချက်၊ ပြည်တွင်းအင်အားစုတချို့ ဝိုးတဝါးမျှော်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုတာပါ။ ‘လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ်’ ဆိုတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ငါးစာလို ကတိဟာ ခြောက်လတစ်ကြိမ် သက်တမ်းတိုး ရစ်သမ်အတိုင်း ပေါ်ချည်မြုပ်ချည်နဲ့ ဆယ်စုနှစ် တစ်ဝက်ကျိုးပါတော့မယ်။ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးကို မရွေးဘဲ နိုင်ငံရေးလမ်းကို ရွေးထားသူတွေ အတွက် ဘယ်လို အကြောင်းပြချက်၊ စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရပါစေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ် ဆိုတာက မျှော်ချင်စရာပါ။ စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကတိစကားက သေချာပေါက်ဆိုပြီး ကံသေကံမ မပြောနိုင်ပါဘူး။ အဲဒါထက်တော့ နိမ့်ပါတယ်။ မဲမသမာမှုအကြောင်းပြ အာဏာသိမ်းခဲ့တာဖြစ်လို့ ဒါကိုချေဖျက်ဖို့ လွတ်လပ်မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ်ဆိုတာက […]

လေးနှစ်သားတော်လှန်ရေးခရီး လမ်းမှန်လျှောက်နေဆဲလား (အပိုင်း ၁)

Dawei Watch

February 15, 2025

အာဏာသိမ်းကာလ လေးနှစ်ကျော်လာချိန်တွင် စစ်အာဏာရှင် တော်လှန်ရေးအားကောင်းလာပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ မြို့ ၉၀ကျော် အပါအဝင် နယ်မြေအများအပြားကို တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေ သိမ်းယူထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခဲ့သည်။ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အားကောင်းလာသော်လည်း စုစည်းညီညွတ်မှုအားနည်းခြင်း၊ ဘုံသဘောတူညီချက်များ ချမှတ်နိုင်မှုအားနည်းခြင်း စသဖြင့် တော်လှန်ရေးခရီးမှာ မျှော်မှန်းထားသလောက် မရွေ့ဟု အားမလိုအားမရအသံများ ညံလာသည်။ အချို့နေရာများတွက် တစ်နယ်တစ်ဗိုလ် ပုံစံဖြစ်နေပြီး အာဏာရှင်အသေးစားများသဖွယ်ပင် ဖြစ်လာသည်ဟု ဝေဖန်သံများ ထွက်လာပြီး တော်လှန်ရေး လမ်းကြောင်း သွေဖည်လာကြောင်းလည်း လူထုအောင့်လုံးများ ပေါက်ထွက်နေကြသည်။ ထို့ကြောင့် တော်လှန်ရေးအရွေ့ မည်သို့ရှိနေသည်၊ တော်လှန်ရေး ခရီးပေါက်ရန် မည်သည့်အရေးအရာတို့ကို အရေးတကြီး ပြုပြင်ရမည် စသည်တို့နှင့်ပတ်သက်၍ အာဏာရှင်တော်လှန်ရေးခရီးအတွင်း လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ ထောက်ပို့၊ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေး၊ လူထုလှုပ်ရှားမှုစသည့် ကျရာကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ထမ်းဆောင်နေကြသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များကို မေးမြန်းထားသည်။ ယခုသီတင်းပတ်တွင် စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့၊ […]

အကြင်နာနိုင်ငံရေး

Dawei Watch

February 10, 2025

၂၀၂၅ နှစ်သစ်သည် နိုင်ငံရေးအရှုပ်အထွေးများနှင့် ယင်း၏ ဂယက်ရိုက်ခတ်များမှုများဖြင့် စတင်လိုက်သည်။ ကမ္ဘာကြီးကိုကြည့်လိုက်သောအခါ ကန်သမ္မတ၏ အမိန့်အသစ်များ၊ လုပ်ဆောင်မှုအသစ်များကြောင့် နိုင်ငံ ကြီးများအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့ အနည်းနှင့်အများဆိုသလို စိုးရိမ်သောကများဖြင့် ညံစီနေသည်။ စစ်ပွဲများနှင့် ပဋိပက္ခများပြည့်နှင့်နေပြီးဖြစ်သော မြန်မာပြည်သူများအတွက်ကား ဆိုဖွယ်ရာမရှိတော့ပြီ။ ဤသို့သော အခြေအနေကြီးတွင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးတွင်လည်း ငါ့နိုင်ငံ၊ ငါ့ဒေသ၊ ငါ့အကျိုးစီးပွား ဆိုသော ခေါင်းစဉ် အမျိုးမျိုးဖြင့် လူနှင်လှိုင်းများ၊ အဖမ်းအဆီး နှိပ်ကွပ်မှုများများ၊ ဖိအားပေးခြိမ်းခြောက်မှုများ၊ ရန်လိုမှုများဖြင့် ပြည့်လာနေကြောင်း သတင်းများတွင် စိတ်မချမ်းမြေ့ဖွယ်မြင်တွေ့ကြရသည်။ ကမ္ဘာကြီးတွင် အကြင်နာမေတ္တာ တရားပါးလျ လာကြပြီလားဟူ၍ တွေးမိသည်။ တဆက်တည်းတွင်ပင် အကြင်နာနိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်ဟု အမည်တပ်ခံခဲ့ရသူ တဦးကို သတိရမိသည်။ သူသည်ကား အလုပ်သမားပါတီ၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ကာ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် နှစ်ကြိမ်ဆက်တိုက် တာဝန်ယူခဲ့ရသူ၊ သူ့နိုင်ငံတွင် […]

စစ်ကောင်စီ ငွေထုတ်စက်ဖြစ်လာသည့် ပြည်သူများ

Dawei Watch

February 5, 2025

အာဏာသိမ်းကာလ လေးနှစ်အတွင်း ပြည်သူများကို စစ်ကောင်စီဘက်တော်သားများက ငွေထုတ် ငွေညှစ်နိုင်သည့် စက်များသဖွယ် ရှုမြင်လာကြသည်။ ဧည့်စာရင်းအကြောင်းပြ ဖမ်းဆီးမှုများ၊ တော်လှန်ရေးတပ်များနှင့် ဆက်နွယ်ပတ်သက်သည်ဆိုသည့် စွပ်စွဲချက်များ၊ ယာဉ်စည်းကမ်း လမ်းစည်းကမ်းဖောက်ဖျက်သည်ဆိုသည့် အမျိုးမျိုးသော ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် ပြည်သူများ လည်စင်းခံ အဖမ်းခံနေရသည်။ ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုး၊ စွပ်စွဲချက်အဖုံဖုံဖြင့် နီးရာပြည်သူကို ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးပြီး အပြစ်ရှာမတွေ့လျှင်လည်း အလွယ်တကူ ပြန်မလွှတ်တော့ဘဲ ငွေကျပ်သိန်းဆယ်ချီ၊ ရာချီ တောင်းခံလေ့ရှိသည်မှာ ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်လာသည်။ ၎င်းတို့တောင်းသည့်ငွေပမာဏ မပေးမချင်း ချုပ်နှောင်ဖမ်းဆီးထားလေ့ရှိပြီး မိသားစုက ပြန်ရွေးနိုင်မှ ပြန်လွတ်လာကြသည်။ လူများများ ဖမ်းဆီးပြီး ငွေများများတောင်းသည့် ဗျူဟာတို့ကို ကျင့်သုံးလာကြသည်။ ပြည်သူများမှာလည်း သားသမီးများ အဓမ္မစစ်မှုထမ်းစုဆောင်းခံရမည်၊ အပြစ်မရှိဘဲ ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခံရမည်တို့ကို စိုးရိမ်သဖြင့် ငွေကြေးအကုန်အကျများစွာဖြင့် ပြန်ရွေးနေကြရသည်။ ငွေကြေးမတတ်နိုင်သူများမှာ ချေးငှား ပေးရသဖြင့် နှစ်နဲ့ချီ အလုပ်လုပ်ပြီး […]

စစ်ဘေးရှောင်များကို ရိုက်ခတ်လာသည့် အမေရိကန်အကူအညီ ရပ်တန့်မှု

Dawei Watch

February 3, 2025

ခုနစ်စဉ်ကြယ် စစ်ဘေးရှောင် ကူညီရေးအဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံခြင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် သမ္မတသစ် ဒေါ်နယ်ထရမ့် တက်လာပြီးရက်ပိုင်းအတွင်းပင် USAID အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အကူအညီထောက်ပံ့ပေးနေမှုများကို ရပ်တန့်လိုက်သည်။ ယင်းရပ်တန့်မှုကြောင့် မြန်မာပြည်တွင်းပြည်ပရှိ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းများအနေဖြင့် အခက်အခဲပိုများလာသလို မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း တနင်္သာရီတိုင်း၏ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့များလည်း ပိုမိုကျပ်တည်း ခက်ခဲလာနေကြသည်။ ယခင်တည်းက တနင်္သာရီတိုင်းတွင် စစ်ဘေးရှောင်များအတွက် ပြင်ပအကူအညီ အထောက်အပံ့များ လုံလုံလောက်လောက် မရရှိသဖြင့် ဆေးဝါးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာလိုအပ်ချက် ကြီးမားနေသည်။ ယင်းအချိန် အမေရိကန်အစိုးရဘက်က ကူညီထောက်ပံ့မှုများ ရပ်တန့်လိုက်သည့်အတွက် တိုင်းအတွင်းရှိ စစ်ဘေးရှောင်များအနေဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာ၊ ဆေးဝါး၊ ပညာရေးကဏ္ဍများအတွက် ပိုမိုခက်ခဲလာနေကြသည်။ စစ်ဘေးရှောင်များကို ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေသောအဖွဲ့များ၏ ကူညီရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကိုလည်း ထိခိုက်သွားသည်။ လက်ရှိ အမေရိကန်ဘက်က အကူအညီများ ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည့်အတွက် တိုင်းအတွင်းရှိ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့များ ကြုံတွေ့နေရသော […]

ကြီးတဲ့အမှု မငယ်အောင်

Dawei Watch

February 2, 2025

ကြီးတဲ့အမှု၊ ငယ်အောင်။ ငယ်တဲ့အမှု၊ ပပျောက်အောင် ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးလေး အရပ်ထဲမှာ ပြောလေ့ရှိကြပါတယ်။ တချို့ကလည်း ချစ်စကိုရှည်စေ မုန်းစကို တိုစေဆိုပြီး အရပ်ထဲမှာ တဦးနဲ့တဦး ငြိမ်းချမ်း ပြေလည်အောင် နေထိုင်ကြဖို့၊ တယောက်နဲ့တယောက် အမုန်းရန်ပွား ပြဿနာသေးသေးကို ဇာချဲ့ပြီး တဆိတ်ကို တအိတ် မလုပ်ဖို့ ပြောကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လည်း ရုံးရောက် ဂတ်ရောက် မဖြစ်ခင် အရပ်ထဲမှာ ကြိတ်ဖြေရှင်းတတ်ကြတဲ့ အလေ့အထလေ့လည်း မြန်မာ့ လူဘောင်မှာရှိကြပါတယ်။ အမှုကိစ္စပိစိလေးတွေကနေ ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ် ကြီးနိုင်တဲ့ အမှုကိစ္စတွေအထိ ကြိတ်ဖြေရှင်းကြတတ်ကြပါတယ်။ ဒီလို အလေ့ဟာ ယေဘုယျအားဖြင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ကောင်းသယောင်ရှိပေမဲ့ ဆိုးကျိုးတွေလည်းရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကြီးတဲ့အမှုမငယ်အောင် လုပ်ရမယ့် ကိစ္စတွေကို ဆွေးနွေးလိုပါတယ်။ လူ့ဝန်းကျင် လူ့ဘောင်မှာ သဟဇာတဖြစ်အောင်၊ အများလည်း မထိခိုက်အောင်၊ […]

စိုးရိမ်သောကမြင့်တက်နေတဲ့ မဲဆောက်ရောက် မြန်မာများ

Dawei Watch

January 28, 2025

“နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် ပြောင်းလာတဲ့သူတွေမှာ စိုးရိမ်ထိတ်လန့်မှုတွေ ပိုရှိနေကြတာပေါ့” မဲဆောက်အခြေစိုက် အဝေးရောက်ဧရာဝတီအသင်း (Overseas Irrawaddy Association – OIA) အဖွဲ့ တာဝန်ခံ ကိုဖိုးသင်္ကြန်နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မြဝတီမြို့တစ်ဖက်ကမ်း မဲဆောက်မြို့တွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများစွာရှိသလို စစ်ကောင်စီ က အဓမ္မစစ်မှုထမ်းခိုင်းစေခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်းအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် လာရောက်တိမ်းရှောင် နေထိုင်ကြသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများစွာလည်း ရှိနေသည်။ မဲဆောက်မြို့တွင် ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့များက ယခင်ကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံသားများကို စစ်ဆေးဖမ်းဆီးမှုများ လုပ်ဆောင်လေ့ရှိသည့် မြို့ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွေကြောင့် စစ်ဆေးဖမ်းဆီးမှု ပိုမိုတင်းကျပ်လာသည်။ မြဝတီဘက်ခြမ်းရှိ အွန်လိုင်းငွေကြေးလိမ်လည်မှု ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွင် တရုတ်သရုပ်ဆောင် လူကုန်ကူးခံရမှု ပေါ်ပေါက် လာပြီးနောက် ထိုင်းအစိုးရက ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများကို နှိမ်နင်းရန်၊ လူကုန်ကူးခံရမှုများကို တားဆီးနိုင်ရေးတို့အတွက် နိုင်ငံခြားသားများကို စစ်ဆေးဖမ်းဆီးမှု နေရာအနှံ့တွင်လုပ်ဆောင်နေသည်။ နိုင်ငံခြားသားများ […]

လောင်းကစားဝိုင်းတွေ ဘာကြောင့်ခေါင်းထောင်လာတာလဲ

Dawei Watch

January 26, 2025

လောင်းကစားဝိုင်းများသည် စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ဒေသတို့တွင် ပေါ်ပေါ်တင်တင်ပြုလုပ်နေကြသည်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကတည်းကပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အာဏာသိမ်းကာလ လေးနှစ်ထဲဝင်လာချိန်တွင်မူ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ ထိန်းချုပ်ဒေသများတွင်ပါ လောင်းကစားဝိုင်းများ တွင်ကျယ်လာနေသည်။ ထားဝယ်၊ သရက်ချောင်း၊ လောင်းလုံးမြို့နယ်တို့တွင် နတ်ပွဲအကြောင်းပြကာ လောင်းကစားဝိုင်းများ ရွာတိုင်းနီးပါးတွင် ပေါ်ပေါ်တင်တင် ပြုလုပ်လာကြသည်။ ထိုလောင်းကစားဝိုင်းများမှာ ပျော်တမ်းအဆင့်မဟုတ်တော့ဘဲ ငွေကျပ်သိန်းဆယ်ချီ၊ ရာချီအထိ ကြေးကြီးလာခဲ့သည်။ နတ်ပွဲအကြောင်းပြ လောင်းကစားဝိုင်းများ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ပြုလုပ်လာကြသည့် နောက်ကွယ်တွင် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အချို့ ပါဝင်ပတ်သက်နေကြသည်ဟု ဝေဖန်သံများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထွက်ပေါ်‌နေသော်လည်း တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အချို့ကမူ ယင်းပြောဆိုချက်များအပေါ် ငြင်းဆိုထားကြသည်။ အာဏာသိမ်းကာစ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိမူ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တို့သည် လောင်းကစားပြုလုပ်ခြင်းကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် တားမြစ်ထားသည့်အပြင် လောင်းကစားဝိုင်း ပြုလုပ်‌နေသည်ကို သိရှိပါက သေနတ်ပစ်ဖောက် သတိပေးခြင်း၊ ဖမ်းဆီးပြီး ‌ဒဏ်ငွေဆောင်စေခြင်း၊ ရိုက်နှက်ဒဏ်ပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ […]