စစ်ကောင်စီတပ်က ပုလောမြို့ရှိ အရပ်သားလူငယ်အများအပြား ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားရာ အခြေခံပညာ ကျောင်းသားများလည်းပါသွားကြောင်း မြို့ခံများနှင်ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ ဒီဇင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် စစ်‌ကောင်စီတပ်က ပုလောမြို့ပေါ်ရပ်ကွက်များနှင့် ရှပ်ပုံကျေးရွာနေ လူငယ်အများအပြားကို အကြောင်းပြချက်မရှိဘဲ ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း ၎င်းတို့ကပြောသည်။ ယင်းနေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီတပ်က ပုလောတံတားထိပ်၌ လူငယ်များကိုဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ပုလောမြို့ပေါ် ရပ်ကွက်များတွင်လည်း ထပ်မံဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း ပုလောမြို့နေ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ဆိုသည်။ ထို့နောက် ညပိုင်းတွင်လည်း ထပ်မံဖမ်းဆီးခဲ့ရာ Grade 12 အတန်းတက်‌ရောက်နေသည့် အထက်တန်းကျောင်းသားနှစ်ဦးလည်း ပါသွားကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။ “တစ်နေ့တည်းဖမ်းတာ အယောက်ခြောက်ဆယ်လောက်ရှိတယ်။ ကျောင်းသားနှစ်‌ယောက်လည်းပါသွားတယ်။ ကလေးတွေက အရပ်ဝတ်နဲ့ကျူရှင်သွားတာပါ။ ကျောင်းသားတွေတောင် အလွတ်မပေးဘူး”ဟု အထက်ပါ မြို့ခံအမျိုးသမီးက ဆိုသည်။ အဖမ်းခံရသည်အရပ်သားလူငယ်များတွင် အသက်၁၃ နှစ်အရွယ်မှ ၃၅ နှစ်အရွယ်အထိ ပါဝင်နေကြောင်း […]

မြိတ်မြို့တွင် ဆောင်းရာသီ၏ ရာသီစာတစ်ခုဖြစ်သည့် ဓနိရည်ချိုမှာ ယမန်နှစ်ထက် ရောင်းအားကျဆင်းသွားကြောင်း ဓနိရည်ချိုလုပ်နေသူများနှင့် ရောင်းသူများထံမှသိရသည်။ ဆောင်းဝင်ချိန်နောက်ကျခြင်းနှင့် အအေးဓာတ်နည်းပါးခြင်းကြောင့် ဓနိရည်ချို ရောင်းအားကျသွားခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က ခန့်မှန်းသည်။ မြိတ်မြို့၏ ဓနိရည်ချိုတန်း(ရောင်းချသည့်နေရာ)မှာ ဒေသတွင်းနာမည်ကြီးပြီး ဆောင်းရာသီတွင် စည်ကားနေလေ့ရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များက ဓနိရည်ချိုကို မိုးရာသီကုန်သည့် အောက်တိုဘာလနှောင်းပိုင်းတွင် စတင်ရောင်းချလေ့ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင်မူ နိုဝင်ဘာလနှောင်းပိုင်းရောက်မှ စတင်ရောင်းချနိုင်ခဲ့ကြောင်း မြိတ်မြို့တွင် ၁၅နှစ်ကျော် ဓနိရည်ချိုရောင်းချခဲ့သူ တစ်ဦးက ဆိုသည်။ “ဓနိရည်ချိုက အေးမှပဲရောင်းရတာ။ သောက်တဲ့သူတွေကလည်း အေးမှ ပိုသောက်ကြတာ။ အခုက ရာသီဥတုကမမှန်တော့ ကျွန်တော်တို့ဆို နိုဝင်ဘာလကုန်ပြီးလောက်မှပဲ ရောင်းဖြစ်ခဲ့တာ”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တစ်ရက်လျှင် ဓနိရည်ချို တစ်လီတာဝင်ဘူး ၆၀ ဝန်းကျင်ရောင်းခဲ့ရသော်လည်း ယခုနှစ်တွင်မူ ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဗူး ၂၀ […]

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဘုတ်ပြင်းမြို့နယ်ရှိ‌ ကျေးရွာအများစုတွင် မူးယစ်ဆေးတစ်မျိုး ဖြစ်သည့် WY ဆေးပြားများကို လူမြင်ကွင်းတွင်ပင် ပေါ်ပေါ်ပေါ်တင်တင် ရောင်းချနေကြကြောင်း ‌ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ မူးယစ်ဆေးရောင်းသူများက စစ်ကောင်စီ လက်ဝေခံ ပျူစောထီးများကို ငွေပေးပြီး တရားဝင် ရောင်းချနေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ဆိုသည်။ ပြည်ကြီးမဏ္ဏိုင်မြို့ ၊လေညာနှင့် မနိုးရုံးကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းရှိ ကျေးရွာများ နှင့် ဘန်ဂလားကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းရှိ ကျေးရွာများတွင် မူးယစ်ဆေးရောင်းချမှုများကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။ “ရွာတွေမှာတော့ အရင်ကတည်းက မူးယစ်ဆေးရောင်းတာတွေရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုနောက်ပိုင်းက ပိုဆိုးလာတယ်။ ရောင်းတဲ့သူရော ဝယ်သုံးတဲ့သူရော အကြောက်အလန့်ကို မရှိဘူး”ဟု ပြည်ကြီးမဏ္ဏိုင်မြို့နေ ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ မူးယစ်ဆေးတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ‌မြင်းဆေးဟု ဒေသခံများခေါ်ဝေါ်သော WY ဆေးပြားကို ရောင်းဝယ်သုံးစွဲသူများပြီး တစ်ပြားလျှင် ကျပ် တစ်ထောင်ဝန်းကျင်သာရှိကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ […]

စစ်ကောင်စီတပ်က ရက်ရှည်စစ်ကြောင်းထိုးနေသည့် ပုလောမြို့နယ် ဇရပ်ဆိပ်ကျေးရွာအုပ်စုရှိ တပို‌ရွာတွင် ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက် နံနက်က စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တို့ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ တပိုကျေးရွာရှိ ရေချောင်းအထက် (ဖိုးမဒီး) ဆိပ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်သားများ ရေချိုးဆင်းချိန် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး အဖွဲ့များက ဒရုန်းဖြင့်ဗုံးချတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာက ၂ နာရီခန့်ကြာ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း တပိုကျေးရွာဒေသခံ တစ်ဦးက ပြောသည်။ အဆိုပါ စစ်ကောင်စီစစ်‌တပ်သားများက တပိုကျေးရွာဘုန်းကြီးကျောင်းတွင် တပ်စွဲထားသလို ကျေးရွာအနှံ့ တပ်ဖြန့်ထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံအချို့ထံမှ သိရသည်။ “ဗုံးနှစ်ကြိမ်ချတိုက်ခိုက်ပြီးတဲ့အချိန်မှာ PDF တွေက ဇရပ်ဆိပ်အနောက်ကမ်းဘက်ကနေ ခံပစ်ပေးတယ်။ တောကြီးမြွေဟောက်အဖွဲ့နဲ့ ကရင်‌အဖွဲ့ (KNDO) က ဆယ်အိမ်စုဖက်ကနေ ညှပ်ပြီးပစ်ပေးတယ်” ဟု တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့နှင့် နီးစပ်သူတစ်ဦးက ပြောသည်။ တော်လှန်ရေးတပ်က ဒရုန်းဖြင့် ဗုံးချတိုက်ခိုက်ချိန် […]

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နယ်ဒေသများတွင် တိုက်ပွဲများကြောင့် မြိတ်မြို့တွင် အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ် သိသိသာသာမြင့်တက်လာကြောင်း မြိတ်မြို့ခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေရောင်းဝယ်နေသူအချို့က ပြောသည်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကစတင်ကာ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် အရောင်းအဝယ်ပိုများလာကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်လုပ်နေသူအချို့က ဆိုသည်။ တိုက်ပွဲများ ခပ်စိပ်စိပ်ဖြစ်နေသည့် ပုလောမြို့နယ်နှင့် တနင်္သာရီမြို့နယ်နေသူများသည် မြိတ်မြို့တွင် အိမ်ခြံမြေဝယ်ယူကာ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကြသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ်သွက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောပြောသည်။ အဆိုပါဒေသအများစုကို တော်လှန်ရေးတပ်များက စိုးမိုးထားပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ကလည်း ပြန်လည်ထိန်ချုပ်နိုင်ရန် တောက်လျှောက်စစ်ကြောင်းထိုးနေသည့်အတွက် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအခြေအနေများကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှင့် ယနှစ်တွင် အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ် ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း မြို့ခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်အချို့ထံမှ သိရသည်။ “အရောင်းအဝယ်က အတော်ဖြစ်နေတာ။ တချို့ဆို တစ်နှစ်ကို (အိမ်ခြံမြေ) တစ်ဆယ်ကျော်အထိ အလုပ် (အရောင်းအဝယ်) ဖြစ်နေတယ်” […]

အလုပ်သမားရှားပါးနေသဖြင့် မြိတ်မြို့ရှိ လုပ်ငန်းရှင်များ အလုပ်ခေါ်ရာတွင် အနည်းဆုံး တစ်နှစ်ကြာ အလုပ်လုပ်ရမည် ဆိုသည့် စာချုပ်ဖြင့် အလုပ်ခေါ်ကြကြောင်း ဒေသခံများနှင့် အလုပ်ရှင်အချို့က ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီက စစ်မူထမ်းစနစ်ကို အတင်းအဓမ္မအကောင်အထည်ဖော်နေသည့်အတွက် လူငယ်လူရွယ်များက အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနှင့် ပြည်ပနိုင်ငံများအပါအဝင် စစ်မှုထမ်းကင်းလွတ်ရာနေရာသို့ အစုလိုက်အပြုံလိုက် တိမ်းရှောင်သွားကြသည်။ ထိုကြောင့် အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် လူငယ်ရှားပါးလာပြီး မြိတ်မြို့ရှိ လုပ်ငန်းအများစုတွင် အနည်းဆုံးတစ်နှစ် အလုပ်လုပ်ရမည် ဆိုသည့်စည်းကမ်းချက်ကို စာချုပ်တွင် ထည့်သွင်းချုပ်ဆိုလာကြကြောင်း မြို့ခံများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်အချို့က ဆိုသည်။ “အလုပ်သမားတွေက တစ်လ နှစ်လလောက်လုပ်ပြီး ထွက်သွားကြတာများတော့ တစ်နှစ် စာချုပ်ချုပ်တဲ့ စနစ်ကို သုံးလိုက်တာ” ဟု မြိတ်မြို့ရှိ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။ ယခင်ကလည်း စည်းမျဉ်းသတ်မှတ်ချက်ဖြင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုပြီးမှ အလုပ်ခန့်သည့် လုပ်ငန်းအချို့ရှိခဲ့သော်လည်း စစ်မှုထမ်းစနစ် […]

မြိတ်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေး‌ရွာအချို့တွင် စစ်ကောင်စီခန့် ရပ်ကျေးအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများက ဦးဆောင်၍ လောင်းကစားဝိုင်းများ‌ နေ့တိုင်းနီးပါးပြုလုပ်နေကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ ကျွဲကူးရွာနှင့် သဘွတ်ကျေးရွာတို့တွင် ကြက်ဝိုင်းနှင့် ဖဲဝိုင်းများကို တစ်ပတ်လျှင် သုံးရက်နှုန်းဖြင့် အလှည့်ကျ ပြုလုပ်နေကြောာင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။ ယင်းလောင်းကစားဝိုင်းများမှာ တိုက်ပွဲများ ခပ်စိပ်စိပ်ဖြစ်နေသည့် ပု‌လောမြို့နယ် ရှပ်ပုံရွာ၊ ပိန္နဲတောင်ရွာနှင့် သဲပုံ‌ကျေးရွာ များတွင် ပြုလုပ်နေရာက ပြောင်းရွှေ့လာကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ဆိုသည်။ စစ်ကောင်စီခန့် ဒေါ‌ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ သဘွတ်ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးနှင့် ပု‌လောနယ်ခံပွဲစီစဥ်သူတစ်ဦးက ဦးဆောင် ၍ ဥယျာဉ်ခြံမြေတစ်ခုအား လချုပ်ဖြင့်ငှားရမ်းကာ လောင်းကစားဝိုင်းပြုလုပ်နေကြောင်း ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောဆိုသည်။ သဘွတ်ကျေးရွာနှင့်‌ ဒေါကျေးရွာမှာ မြိတ်-ထားဝယ် ပြည်ထောင်စုကားလမ်းမဟောင်း‌ (ရှောင်ကွင်းလမ်း) ပေါ် တွင် တည်ရှိပြီး ကျွဲကူးကျေးရွာမှာ မြိတ်မြို့အဝင်တွင်တည်ရှိသည်။ “သဘွတ်‌နဲ့ ကျွဲကူး (ရွာ) […]

ကွမ်းသီးအမှည့် အထွက်နည်းနေသဖြင့် ကွမ်းသီးခြောက်အဝယ်ဒိုင်များက စရံငွေပေးချေပြီး ကြိုတင်ဝယ်ယူမှု များနေကြောင်း ဘုတ်ပြင်းနှင့် ကျွန်းစုမြို့နယ်ရှိ ကွမ်းသီးတောင်သူများထံမှ သိရသည်။ လက်ရှိတွင် ကွမ်းသီးမှည့်သည့်ရာသီဖြစ်ပြီး လာမည့်ဖေဖော်ဝါရီလခန့်တွင် ကွမ်းသီးခြောက် ထွက်တော့မည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အဝယ်ဒိုင်များက ကွမ်းသီးခြောက်ဝယ်ရန် ကြိုတင်စရံငွေပေးချေသူများလာသလို ဈေးကောင်းပေးနေကြောင်း တောင်သူအချို့က ပြောသည်။ ကွမ်းခြံ‌များစွာပိုင်ဆိုင်ပြီး ကွမ်းသီးခြောက်အထွက်များသည့် တောင်သူများကို စရံငွေ လိုသလောက်ထုတ်ပေးနေကြောင်း ကွမ်းသီးတောင်သူအချို့က ဆိုသည်။ လက်ရှိတွင် ကွမ်းသီးခြောက် တစ်ပိဿာလျှင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ကျပ် တစ်သောင်းခွဲဝန်းကျင် ဈေးပေါက်နေကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။ “အရင်ကဆို ကွမ်းသီးဒိုင်တွေမှာ စရံငွေယူဖို့ မျက်နှာတအားငယ်ရတယ်။ အခုကျတော့ ကွမ်းသီးခြောက်လုပ်တဲ့ သူကလည်း နည်းလာတော့ သူတို့ဆီလာ‌ရောင်းဖို့ စရံငွေကြိုထုတ်ပေးနေတယ်” ဟု ကျွန်းစုမြို့နယ်မှ ကွမ်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးက ပြောဆိုသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ကွမ်းသီးနုရာသီချိန် ဈေးကောင်းရသဖြင့်‌ […]