တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာရေးရာ
Dawei Watch
November 15, 2024ကမ္ဘာ့တစ်ဝန်း ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် အဖြစ်အပျက်များထဲမှ ထူးခြားဖြစ်စဉ်များကို ကောက်နုတ်ကာ အပတ်စဉ် စနေနေ့တိုင်းတွင် စုစည်းဖော်ပြပေးသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ နိုဝင်ဘာ ၉ ရက်နေ့မှ ၁၅ ရက်နေ့အထိ အစ္စရေးဘောလုံးပရိသတ်တွေ နယ်သာလန်မှာ တိုက်ခိုက်ခံရ နယ်သာလန်နိုင်ငံ အမ်စတာဒမ်မြို့တော်မှာ အစ္စရေးဘောလုံးကလပ်အသင်းကို လာရောက်အားပေးသူတွေ တိုက်ခိုက်ခံရပါတယ်။ တိုက်ခိုက်မှုအပေါ် နယ်သာလန်နဲ့ အစ္စရေးခေါင်းဆောင်တွေ ဝေဖန်ထားတာပါ။ ယူရိုပါလိဒ် ဘောလုံးပွဲစဉ်အတွက် အိမ်ရှင်နယ်သာလန်ကလပ်သင်း Ajax နဲ့ အစ္စရေးကလပ်အသင်း Maccabi Tel Aviv တို့ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့က ကစားခဲ့တဲ့အချိန် အစ္စရေးအသင်းကိုအားပေးသူတွေနဲ့ ပါလက်စတိုင်းလိုလားသူတစ်ချို့ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်မှုကြောင့် လူ ၅ ဦးထက်မနည်း ဒဏ်ရာရပြီး ၆၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးထားတယ်လို့ နယ်သာလန် ရဲတပ်ဖွဲ့က ဆိုပါတယ်။ ဘောလုံးကွင်းနားမှာ ပါလက်စတိုင်းထောက်ခံတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေ မလုပ်ရဘူးလို့ မြို့တော်ဝန်ကတားမြစ်ထားတဲ့ကြားက ဖြစ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ကစားပွဲမှာတော့ အိမ်ရှင် Ajax အသင်းက ၅ ဂိုး ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရရှိခဲ့ပါတယ်။ Ref: Aljazeera ……………………………….. ပါကစ္စတန် ဘူတာရုံ တိုက်ခိုက်ခံရမှုကြောင့် လူ ၂၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံး ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ဘလူချီစတန်ပြည်နယ်ထဲက မီးရထားဘူတာရုံတစ်ခုမှာ အသေခံဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူ ၂၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ပြည်နယ်မြို့တော် ကွယ်တာမှာ ရထားအလာ စောင့်နေကြတဲ့ လူပေါင်း ၁၀၀ လောက်ရှိတဲ့ လူအုပ်ထဲမှာ နိုဝင်ဘာ ၉ ရက်နေ့က အပြင်းအထန် ပေါက်ကွဲခဲ့တာပါ။ ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် လူ ၅၀ ကျော်လည်း ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး ၁၀ ထက်မနည်း စိုးရိမ်းရတယ်လို့ပြည်နယ်အစိုးရက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ သေဆုံးဒဏ်ရာရသူတွေရဲ့ တစ်ဝက်လောက်က ပါကစ္စတန်စစ်တပ်က တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ဖြစ်တယ်လို့ ဆေးရုံဘက်က ဆိုပါတယ်။ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုကို Baloch လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် BLA က လုပ်တာလို့ ထုတ်ဖော်ထားပြီးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို အဓိကထား တိုက်ခိုက်တာလို့ ဆိုပါတယ်။ Ref: BBC ……………………………….. ဘာလင်တံတိုင်းကြီး ဖြိုချခဲ့တာ ၃၅ နှစ်ပြည့်ပြီ ဂျာမနီနိုင်ငံက ဘာလင်တံတိုင်းကြီးကို ဖြိုချနိုင်ခဲ့သော ၃၅ နှစ်ပြည့်နေ့ကို နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်။ ဘာလင်တံတိုင်းက စစ်အေးကာလ နှစ်ပေါင်း သုံးဆယ်နီးပါး အရှေ့နဲ့ အနောက်ဂျာမနီကိုပိုင်းခြားထားတာပါ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်တွေ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရချိန် လွတ်လပ်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းကြ ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဒီနှစ် အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်က ဖြစ်ရပ်ကို ပေါ့ပေါ့တန်တန် တန်ဖိုးထားလို့ မရဘူးလို့ ဂျာမဏီဝန်ကြီးချုပ်က ဆိုပါတယ်။ အခမ်းအနားမှာ အရှေ့ဂျာမနီကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ အနောက်ဂျာမနီကို ကြိုးစားထွက်ပြေးရင်းသေဆုံးခဲ့ကြသူတွေကို ဂုဏ်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှာ ဂျာမဏီနိုင်ငံကို နှစ်ပိုင်းပိုင်းထားတဲ့ ဘာလင်အုတ်တံတိုင်းကြီးကို ပြည်သူ့အင်အားနဲ့ ဖြိုချနိုင်ခဲ့တာပါ။ နောက် ၁ နှစ်အကြာမှာ အရှေ့နဲ့ အနောက်ဂျာမနီ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းနိုင်ခဲ့ပြီး အရှေ့ဂျာမနီကပြည်သူတွေ လွတ်လပ်မှု အရသာကို တန်းတူခံစားနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ Ref: The Guardian ……………………………….. တရုတ်နိုင်ငံမှာ လူအုပ်ထဲ ကားနဲ့ဝင်တိုက်မှုကြောင့် လူ ၃၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံး တရုတ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ဂွမ်ဒိုးပြည်နယ် ဇူဟိုင်းမြို့မှာ လမ်းသွားလမ်းလာတွေနဲ့ လေ့ကျင်ခန်းလုပ်နေတဲ့ လူအုပ်ထဲကို ကားနဲ့ဝင်တိုက်ခဲ့တဲ့အတွက် အနည်းဆုံး လူ ၃၅ ဦးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ နိုဝင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့က ကားတိုက်မှုကြောင့် နောက်ထပ် လူပေါင်း ၄၃ ဦးဒဏ်ရာရရှိသွားတယ်လို့ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက ပြောခဲ့တာပါ။ ကားနဲ့တိုက်သူဟာ အသက် ၆၂ နှစ်အရွယ်ရှိပြီး သူ့ရဲ့အမည်ကို Fan လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ထွက်ဆိုထားပါတယ်။ ဘယ်လို ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ကားနဲ့ဝင်တိုက်ခဲ့တယ်ဆိုတာကိုတော့ အာဏာပိုင်တွေက ပြောဆိုထားတာ မရှိသေးပါဘူး။ Ref: BBC ……………………………….. သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်က အာဏာလွှဲပြောင်းရေး ထရမ့်နဲ့ အိမ်ဖြူတော်မှာ တွေ့ဆုံ […]