နှစ်မိနစ်စာ ကမ္ဘာ့ရေးရာ
Dawei Watch
February 17, 2025အကြောင်းအရာများစွာ လျင်လျင်မြန်မြန် ဖြစ်ပျက်နေသည့် ယနေ့ကမ္ဘာ့အခြေအနေများကို စာဖတ်သူများ သိရှိနိုင်စေရန်အတွက် သတင်းဖြစ်စဉ်အချို့ကို ကောက်နုတ်ကာ လိုတိုရှင်း ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
အကြောင်းအရာများစွာ လျင်လျင်မြန်မြန် ဖြစ်ပျက်နေသည့် ယနေ့ကမ္ဘာ့အခြေအနေများကို စာဖတ်သူများ သိရှိနိုင်စေရန်အတွက် သတင်းဖြစ်စဉ်အချို့ကို ကောက်နုတ်ကာ လိုတိုရှင်း ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
အဏုမြူလက်နက်ထိန်းချုပ်ရေး ဆွေးနွေးမှုများ ပြန်လည်စတင်လိုကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြာသပတေးနေ့က အိမ်ဖြူတော်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားသည်။ အမေရိကန်၊ ရုရှား၊ တရုတ် သုံးနိုင်ငံစလုံး၏ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို ထက်ဝက်တိတိ လျှော့ချနိုင်ရေး သဘောတူညီချက်ရနိုင်ရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။ အမေရိကန်အနေဖြင့် အဏုမြူလက်နက်ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် ဒေါ်လာဘီလီယံပေါင်းများစွာ သုံးစွဲနေသည့်အပေါ် ၎င်းက ညည်းညူပြောဆိုခဲ့ပြီး အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံများအနေဖြင့်လည်း ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်များကို လျှော့ချရေး ပြန်လည်သံန္နိဋ္ဌာန်ချကြရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောဆိုသည်။ “ကျွန်တော်တို့အတွက် အဏုမြူလက်နက်အမျိုးအစားအသစ်တွေ ထုတ်လုပ်စရာ အကြောင်းမရှိဘူး။ ကျွန်တော်တို့မှာ အများကြီးရှိနေပြီးသား ဖြစ်နေပြီ။ ဒီလက်နက်တွေနဲ့ ခင်ဗျား ကမ္ဘာကြီးကို အကြိမ်ငါးဆယ်၊ အကြိမ် တစ်ရာလောက် ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်လို့ ရတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ အကျိုးရှိသည့် အခြားနေရာများတွင် အသုံးပြု၍ရသည့် […]
ကမ္ဘာ့တစ်ဝန်း ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် အဖြစ်အပျက်များထဲမှ ထူးခြားဖြစ်စဉ်များကို ကောက်နုတ်ကာ အပတ်စဉ် စနေနေ့တိုင်းတွင် စုစည်းဖော်ပြပေးသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်နေ့မှ ၁၄ ရက်နေ့အထိ နျူးကလီးယားလက်နက်အရေး ညှိနှိုင်းမှာမဟုတ်လို့ မြောက်ကိုးရီးယားပြော မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ နျူကလီးယားလက်နက်တွေဟာ အပေးအယူ ညှိနှိုင်းဖို့မဟုတ်ပဲ ပြည်သူတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကာကွယ်တိုက်ခိုက်ဖို့ ဖြစ်တယ်လို့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့ကပြောပါတယ်။ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်နဲ့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်တို့ တွေ့ဆုံစဉ် မြောက်ကိုရီးယားနျူးကလီးယားအစီအစဉ် အဆုံးသပ်ရေး လုပ်ဆောင်သွားဖို့ ကတိပြုခဲ့ကြပြီးနောက် ပြောကြားလာခဲ့တာပါ။ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ နျူးကလီးယားလက်နက်တွေဟာ အသိမှတ်ပြုခံရဖို့ ဟန်ပြလုပ်နေတာမဟုတ်ပဲ ငွေကြေးနဲ့ လဲလှယ်ဖို့အတွက်လည်း မဟုတ်ဘူးလို့ နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာနမှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဂျပန်နဲ့ အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များကတော့ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ နျူးကလီးယားလက်နက်တွေအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်းနဲ့ နျူးကလီးယားအစီစဉ်တွေကို လုံးဝရပ်ဆိုင်းသည်အထိ လုပ်ဆောင်ဖို့ကိုကတိပြုထားကြပါတယ်။ Ref: AA ……………………………….. လန်ဒန်က တရုတ်သံရုံးသစ် စီမံကိန်း ကန့်ကွက်ခံရ ဗြိတိန် လန်ဒန်မှာ တရုတ်သံရုံးသစ်စီမံကိန်းနဲ့ ပက်သက်ပြီး တရုတ်ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို စိုးရိမ်ကြသူ ရာပေါင်းများစွာ ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ တရုတ်သံရုံးသစ် လန်ဒန်မြို့မှာ တည်ဆောက်ဖို့ ပြင်နေတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့က သံရုံးသစ်အတွက် လျာထားတဲ့ နေရာမှာ စုဝေး ဆန္ဒပြကြတာပါ။ တကယ်လို့ ဗြိတိန်အစိုးရက အတည်ပြုလိုက်ရင် ဒီသံရုံးသစ်က ဥရောပမှာ အကြီးဆုံး တရုတ်သံရုံး ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ တရုတ်ဟာ သူ့ရဲ့အတိုက်အခံတွေကို အနှောက်အယှက်ပေးဖို့ တည်ဆောက်လာတယ်ဆိုပြီးကန့်ကွက်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်အစိုးရက လန်ဒန်မှာရှိတဲ့ သံရုံးကို နေရာပြောင်းရွှေ့ဖို့ လုပ်နေတာ နှစ်အတော်ကြာနေပြီဖြစ်ပြီး လက်ရှိ မယ်ရီလဘုန်းနေရာမှာရှိတဲ့ သံရုံးကို လန်ဒန်မျှော်စင် တဝိုက်နေရာကို ပြောင်းရွှေ့ဖို့ လုပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ Ref: The Guardian ……………………………….. အမေရိကန်နိုင်ငံထဲ မွေးတဲ့ ကလေးငယ်တွေ နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် ပယ်ဖျက်တဲ့အမိန့်ကိုတရားသူကြီးကန့်ကွက် တရားမဝင် နေထိုင်နေကြတဲ့ မိဘတွေကနေ အမေရိကန်မှာမွေးလို့ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ဖြစ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးကို ပယ်ဖျက်လိုက်တဲ့ သမ္မတအမိန့်ကို ဖက်ဒရယ် တရားသူကြီးကဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပါတယ်။ နယူးဟမ်ရှိုင်းယားပြည်နယ် ဖက်ဒရယ် တရားသူကြီးကနေ ရပ်ဆိုင်းလိုက်တာပါ။ ဒီလိုရပ်ဆိုင်းတာကို ဝါရှင်တန်ပြည်နယ် စိတယ်တရားရုံးနဲ့ မေရီလန်းပြည်နယ် တရားရုံးတွေကလည်း ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ သမ္မတထရမ့်ရဲ့ အမိန့်က အမေရိကန်ဖွဲ့စည်းပုံရဲ့ အကြီးဆုံး တန်ဖိုးထားမှုတွေထဲက တစ်ခုကိုပယ်ဖျက်ဖို့ ကြိုးစားတာဖြစ်တယ်ဆိုပြီး တိုင်ကြားခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ မွေးရာပါ နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်မူကို ကျင့်သုံးတဲ့ နိုင်ငံ ၃၀ လောက်ရှိပြီး အမေရိကန်ကလည်း ယခင်တည်းက ကျင့်သုံးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ Ref: The NewYork Post ……………………………….. ဟားမတ်စ်က ဓါးစာခံတွေ ပြန်မလွှတ်ရင် ပြန်တိုက်မယ်လို့ အစ္စရေးပြော ဓားစာခံတွေကို ဟားမတ်စ်အဖွဲ့က ပြန်မလွှတ်ရင် ဂါဇာကို ပြန်တိုက်မယ်လို့ အစ္စရေးလ်ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့မှာ ပြောပါတယ်။ ဓားစာခံတွေ ပြန်မလွှတ်ရင် အပစ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက်ကို ဖျက်လိုက်ဖို့ အမေရိကန်သမ္မတ ထရမ့်ကလည်း ကနဦး ပြောထားတာပါ။ ဓားစာခံလွှတ်ဖို့ ရွှေ့ဆိုင်းတာဟာ အပစ်ရပ် သဘောတူညီချက်ကို ဟာမတ်စ်ဘက်က ချိုးဖောက်တာဖြစ်တယ်လို့ အစ္စရေးဘက်က ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့မှာ စီစဥ်ထားတဲ့အတိုင်း ဓားစာခံတွေလွှတ်ပေးဖို့ဟာမတ်စ်အဖွဲ့ကို ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကလည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ Ref: The Guardian ……………………………….. မဲမသမာမှုကြောင့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာခဲ့တာလို့ ထိန်းသိမ်းခံသမ္မတပြော ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲတွေကို မရိုးမသားလုပ်တာတွေ ရှိတဲ့အတွက် ဒီဇင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာခဲ့ရတာဖြစ်တယ်လို့ ထိန်းသိမ်းခံထားရသော သမ္မတယွန်းဆွတ်ယိုးကဖွဲ့စည်းပုံခုံရုံးကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ မဲမသမာမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ အငြင်းပွားနေတာက စိတ်မကောင်းစရာဖြစ်တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပြန်လည်တုံ့ပြန်ထားတာပါ။ သမ္မတပြောသလိုမဟုတ်ဘဲ ရွေးကောက်ပွဲက ရိုးသား ဖြောင့်မတ်တယ်လို့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံက အမျိုးသား ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကနေ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ […]
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဖက်ဒရယ်အစိုးရအထောက်အပံ့ငွေ ဒေါ်လာဘီလီယံပေါင်းများစွာကို ထရမ့်အစိုးရက ဆိုင်းငံ့ပိတ်သိမ်းထားမှုကို ချက်ချင်းရုတ်သိမ်းရန် ဖက်ဒရယ်တရားသူကြီးတစ်ဦးက တနင်္လာနေ့တွင် ထပ်ဆင့်အမိန့်ချမှတ်လိုက်သည်။ ဖက်ဒရယ်အစိုးရအထောက်အပံ့အားလုံးကို သမ္မတထရမ့်၏ မူဝါဒနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိမရှိ ပြန်လည်သုံးသပ်စစ်ဆေးမည်ဖြစ်၍ ယင်းအထောက်အပံ့အားလုံးကို ဆိုင်းငံ့ပိတ်သိမ်းထားလိုက်ပြီ ဖြစ်ကြောင်း ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် သက်ဆိုင်ရာဌာနအသီးသီးသို့ ထရမ့်အစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် အစိုးရအသုံးစရိတ်ဌာနက အကြောင်းကြားစာများ ပေးပို့ခဲ့သည်။ ယင်းမှာ အမေရိကန်ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က အတည်ပြုထားသည့် ဖက်ဒရယ်အစိုးရ အထောက်အပံ့များကို ထရမ့်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထရမ့်အစိုးရ၏ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် ဝါရှင်တန်ဒီစီနှင့် ပြည်နယ် ၂၂ ခုမှ ပြည်နယ်ရှေ့နေချုပ်များက တရားစွဲဆိုခဲ့ကြသည်။ ယင်းနောက် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ရို့ဒ်အိုင်းလန်းပြည်နယ် ဖက်ဒရယ်တရားသူကြီး McConnell က ထရမ့်အစိုးရ၏ ဖက်ဒရယ်အထောက်အပံ့ငွေ ရပ်ဆိုင်းမှုကို ဟန့်တားကြောင်း ယာယီအမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည်။ တရားသူကြီး၏ […]
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တာခ့်ခရိုင် မဲဆောက်မြို့တွင် ထိုင်းစစ်သားများ နှိပ်စက်ညှင်းပန်းမှုကြောင့် သေဆုံးသွားသော မြန်မာနိုင်ငံသားအတွက် အမှုမှန်ပေါ်ပေါက်ရေး ထိုင်းရှေ့နေများကောင်စီအဖွဲ့က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း Fortify Rights အဖွဲ့ထံမှ သိရသည်။ ပြီးခဲ့သော ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့က အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ် အောင်ကိုကိုအား မြန်မာနိုင်ငံသားတစ်ဦး ချော်ရော်ဘော်ဟုခေါ်သော ရပ်ရွာအခြေပြု လုံခြုံရေးဝတ်စုံ ဝတ်ထားသည်ဟုဆိုကာ ထိုင်းစစ်သားသုံးဦးကဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ရိုက်နှက်နှိပ်စက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ရိုက်နှက်နှိပ်စက်ခံရမှုကြောင့် သေလုမျောပါးဖြစ်နေသော အောင်ကိုကိုအား မြန်မာဘက်ခြမ်းသို့ သွားပစ်ထားရန် အတူလိုက်ပါလာသော နောက်ထပ် မြန်မာနိုင်ငံသား စေတနာ့ဝန်ထမ်းတစ်ဦးကို ထိုင်းစစ်သားများက စေခိုင်းခဲ့သည်။ အောင်ကိုကိုအား မြန်မာစေတနာ့ဝန်ထမ်းများက ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် အနားသို့ သယ်ယူစဉ် သေဆုံးခဲ့ပြီး မိသားစုဝင်များက ယင်းနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် အလောင်းကို […]
ဩစတြေးလျ အတိုက်အခံပါတီဖြစ်သော One Nation ပါတီမှ မကြာသေးခင်က ထုတ်ပြန်လိုက်သည့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ပေါ်လစီမူကြမ်းတွင် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အမြောက်အများကို ပြန်နှင်ထုတ်ပြီး ဩစတြေးလျနိုင်ငံအား ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်စေမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်နေထိုင်နေပြီး ဥပဒေအရ ခွင့်မပြုဘဲ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၇၅,၀၀၀ ကို အယူခံဝင်ခွင့်မပေးဘဲ နိုင်ငံမှ ပြန်နှင်ထုတ်သွားမည်ဟု ယင်းမူကြမ်းက ဆိုသည်။ တစ်နှစ်လျှင် လူအရေအတွက် ၁၃၀,၀၀၀ ထက် ကျော်လွန်ပြီး ဩစတြေးလျပြည်ဝင်ခွင့် ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း ၊ လက်ရှိခွင့်ပြုထားသည့် အရေအတွက်မှ ၅၇၀,၀၀၀ အထိ လျှော့ချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ယင်းမူကြမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဩစတြေးလျနိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် လျှောက်ထားသူများကို ၈ နှစ်ကြာ စောင့်ဆိုင်းစေပြီးမှ လက်ခံမည့်အစီအစဉ်ကို စတင်မိတ်ဆက်ပြီး နိုင်ငံခြားကျောင်းသားအရေအတွက်ကိုလည်း […]
အကြောင်းအရာများစွာ လျင်လျင်မြန်မြန် ဖြစ်ပျက်နေသည့် ယနေ့ကမ္ဘာ့အခြေအနေများကို စာဖတ်သူများ သိရှိနိုင်စေရန်အတွက် သတင်းဖြစ်စဉ်အချို့ကို ကောက်နုတ်ကာ လိုတိုရှင်း ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားလာရေးကဏ္ဍ ပိုမိုမြှင့်တင်နိုင်ရေး အရက်ရောင်းချသောအချိန်များကို ပြန်သုံးသပ်ရန် ဝန်ကြီးချုပ် ပေထုပ်တန်ရှင်နာဝပ်က ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့က ညွှန်ကြားလိုက်သည်။ ထိုင်းလုပ်ငန်းရှင်များက ခရီးသွားကဏ္ဍ တိုးတက်လာရေး စည်းမျဉ်းတစ်ချို့ကို ဖြေလျှော့ပေးရန် တောင်းဆိုလာရာမှ ဝန်ကြီးချုပ်က ပြန်လည်သုံးသပ်ပေးရန် ညွှန်ကြားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း အစိုးရပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Jirayu Houngsub က ပြောသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နံနက် ၁၁ နာရီမှ နေ့လယ် ၂ နာရီအထိ၊ ညနေ ၅ နာရီမှ ည ၁၂ နာရီအထိသာ အရက်ရောင်းချခွင့် ပေးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းကြောင့် နေ့လယ်ပိုင်းအရက်ရောင်းခွင့် မရှိသောအချိန်ဖြစ်သည့် နေ့လယ် ၂ နာရီမှ ညနေ ၅ နာရီကြားကို အရက်ရောင်းခွင့်ပြုရေး ပြန်လည်သုံးသပ်ပေးရန် ဝန်ကြီးချုပ်က ညွှန်ကြားလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အရက်ရောင်းချချိန်များကို […]