BREAKING
November 21, 2024

အက်ဆေး

စစ်ရှောင်ကလေးတို့ရဲ့ လပြည့်ည

Dawei Watch

November 20, 2024

“ညည လပြည့်ညဖိုးရွှေလက ဝင်းပပလရောင်အောက်မှာ ပျော်ရွှင်လို့တို့တွေ ကစားကြစို့” လမ်းဘေးမှာရပ်ထားတဲ့ သုံးဘီးကားတစ်စီးပေါ်က ကလေးတွေရဲ့ သောသောညံညံ စာကျက်သံတွေ။ စစ်ရှောင်ရင်း စာကျက်နေကြရရှာတဲ့ ဒီနိုင်ငံက ကလေးလေးတွေရဲ့ဘဝကို ဘယ်ဘုရားရှင်ကများ ကယ်တင်လေမလဲ။ ဟိုးခပ်ဝေးဝေးမှာတော့ ကောင်းကင်ဆီ ထိုးဖောက်တက်‌နေတဲ့ ရောင်စုံအလင်းတန်းကြီးတစ်ခု။ မပီကလာပီကလာနဲ့ သုံးနှစ်သားက‌လေးက အဲဒီအလင်းတန်းကြီးကို လက်ညှိုးထိုးပြီး စာကျက်နေရင်းကနေ လှမ်းမေးရှာတယ်။ “အဲဒါဘာလဲ မေမေ” ထားဝယ်မြို့ပေါ်က ဘာ‌သာရေးပွဲတော်တစ်ခုကျင်းပနေတဲ့နေရာက ထွက်ပေါ်လာနေတဲ့ အဲဒီအလင်းတန်းအကြောင်း သူ့အမေဟာ စိတ်ရှည်လက်ရှည် ရှင်းပြမနေတော့ပါ။ ကလေးတွေ စိတ်မကောင်းဖြစ်ကုန်မှာစိုးလို့တဲ့။ ဟုတ်တော့လည်းဟုတ်ပါတယ်။ ဒီနေရာကလူတွေ အသက်လုပြေးနေရတဲ့အချိန် မြို့ပေါ်မှာ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေအကြောင်း ရှင်းပြရင်လည်း သုံးနှစ်စွန်းစွန်းကလေးက နားလည်မှာ မဟုတ်တဲ့အပြင် သူ့အတွက်ပိုပြီးတောင် ရှုပ်ထွေးသွားနိုင်သေးတယ်မဟုတ်လား။ မန်ဂျန်ရှားအရွက်တွေကြားက လှမ်းမြင်နေရတဲ့ ဖိုးလမင်းဖက်ကို လက်ညှိုးညွှန်ရင်း သူ့အမေဟာ ကလေးတွေကိုချော့သိပ်နေရှာတယ်။ “ဖိုးဖိုးလထဲ […]

My Younger Brother …

Dawei Watch

October 31, 2024

We arrived in the middle of a quiet night and the door of the small house was open, but the place had the feel of a graveyard. When we arrived, we shone the beam of our torch at the door of the house. The door was open, but the small house belonged to a person […]

ညီလေးရေ . . .

Dawei Watch

October 23, 2024

တိတ်ဆိတ်တဲ့ညအလယ်။ ခြောက်ကပ်ကပ်နဲ့ သုသာန် တစပြင်လေလား ထင်ရတဲ့ အိမ်ငယ်လေးတစ်လုံးက အိမ်တံခါးပေါက်။ ကျွန်တော်တို့ရောက်သွားတဲ့အခါ အသင့်ပါလာတဲ့ လက်နှိပ်ဓာတ်မီးနဲ့ အိမ်တံခါးကို ထိုးကြည့်လိုက်တယ်။ ပွင့်လျက်သား အိမ်တံခါးပေါက်ဟာ မရှိတော့တဲ့သူတစ်ယောက် ဝင်လိုက်ထွက်လိုက် လုပ်နေသလိုမျိုး။ ညီလေးရေ . . . ။ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်မှာ စစ်မိစ္ဆာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက သူ့ကိုဖမ်းသွားခဲ့တာပါ။ သူအဖမ်းခံလိုက်ရတယ်ဆိုတာ သိလိုက်ရတဲ့အချိန် မသိစိတ်က ဘာလို့များ စိုးရိမ်ထိတ်လန့်နေသလဲလို့ ကိုယ့်စိတ်ကိုပြန်မေးပြီး သူ့အမေရှိရာ ထွက်လာခဲ့တာပါ။ သားပျောက်လို့ သောကပင်လယ်ဝေနေရှာတဲ့ မိခင်တစ်ယောက်ကို ကျွန်တော်တို့တတွေ အားပေးနှစ်သိမ့်ခဲ့ကြရတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ ကိုယ်မဖြစ်စေချင်တဲ့အရာကို ငြင်းဆန်ပြီး အကောင်းဆုံးကို မျှော်လင့်နေခဲ့ကြတာ။ “အန်တီရေ… သိပ်လည်းစိတ်မပူပါနဲ့။ သူ့မှာဘာအပြစ်မှမရှိတာ စစ်ဆေးမေးမြန်းပြီးရင် ပြန်လွတ်လာမှာပါ။ ကျွန်တော်တို့လည်း သူ့သတင်းကို တောက်လျှောက် စုံစမ်းနေပါမယ်” […]

အပူလုံးကြွ လူလုံးမလှ ထားဝယ်သားတို့ရဲ့ ပဉ္စသောက

Dawei Watch

May 2, 2024

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတော့ ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် လော်လာတာက လျှပ်စစ်ကား(EV)တွေ အသုံးပြုကြဖို့ဆိုပဲ။ စစ်ကောင်စီလက်ထက်မှာ လျှပ်စစ်မီးတွေပျက်လို့ ကျေးလက်တွေမပြောနဲ့ မြို့ပြတွေတောင် ဖယောင်းတိုင်နဲ့ နေနေရတာ။ လျှပ်စစ်ကားများ ဘာနဲ့အားသွင်းကြမလို့ပါလိမ့်လို့ တွေးမိပြီး ရယ်မိသေးတယ်။ ငါတို့ထားဝယ်ကတော့ လျှပ်စစ်တစ်ယူနစ် ၄၀၀ ကျော်နဲ့ ဈေးကြီးပေးသုံးနေရတယ်ဆိုပေမယ့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးတို့လို မြို့ကြီးတွေမှာ မီးပျက်လို့ လူတွေအခက်တွေ့နေချိန် ထားဝယ်မှာတော့ အေးဆေးပဲ။ ဒီတော့ စက်သုံးဆီဈေးတွေတက်လို့ စိတ်ညစ်နေတဲ့ ကိုယ့်လည်း လျှပ်စစ်နဲ့ အားသွင်းလို့ရတဲ့ EV ဆိုင်ကယ်လေးတစ်စီး ဝယ်ဖို့ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ EV ဆိုင်ကယ်လေး ဝယ်ပြီးကာမှ ငါးပါးမှောက်ပါကရောလား။ ငါတို့က လျှပ်စစ်မီးကို စျေးကြီးပေးဝယ်သုံးရပေမယ့် မီးမှန်တယ်ကွဆိုပြီး ကြွေးကြော်ခဲ့တဲ့ ထားဝယ်သားတွေ အခုတော့ မီးပျက်တဲ့ ဒုက္ခကို နဖူးတွေ့ ဒူးတွေ့ကြုံနေကြရပြီလေ။ ပျက်နေတဲ့မီးစက်ကြီးကို သူတို့ပြင်ပြီးရင် ပုံမှန်ရတော့မယ် […]

အပူလုံးကြွ လူလုံးမလှ ထားဝယ်သားတို့ရဲ့ ပဉ္စသောက

Dawei Watch

May 2, 2024

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတော့ ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် လော်လာတာက လျှပ်စစ်ကား(EV)တွေ အသုံးပြုကြဖို့ဆိုပဲ။ စစ်ကောင်စီလက်ထက်မှာ လျှပ်စစ်မီးတွေပျက်လို့ ကျေးလက်တွေမပြောနဲ့ မြို့ပြတွေတောင် ဖယောင်းတိုင်နဲ့ နေနေရတာ။ လျှပ်စစ်ကားများ ဘာနဲ့အားသွင်းကြမလို့ပါလိမ့်လို့ တွေးမိပြီး ရယ်မိသေးတယ်။ ငါတို့ထားဝယ်ကတော့ လျှပ်စစ်တစ်ယူနစ် ၄၀၀ ကျော်နဲ့ ဈေးကြီးပေးသုံးနေရတယ်ဆိုပေမယ့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးတို့လို မြို့ကြီးတွေမှာ မီးပျက်လို့ လူတွေအခက်တွေ့နေချိန် ထားဝယ်မှာတော့ အေးဆေးပဲ။ ဒီတော့ စက်သုံးဆီဈေးတွေတက်လို့ စိတ်ညစ်နေတဲ့ ကိုယ့်လည်း လျှပ်စစ်နဲ့ အားသွင်းလို့ရတဲ့ EV ဆိုင်ကယ်လေးတစ်စီး ဝယ်ဖို့ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ EV ဆိုင်ကယ်လေး ဝယ်ပြီးကာမှ ငါးပါးမှောက်ပါကရောလား။ ငါတို့က လျှပ်စစ်မီးကို စျေးကြီးပေးဝယ်သုံးရပေမယ့် မီးမှန်တယ်ကွဆိုပြီး ကြွေးကြော်ခဲ့တဲ့ ထားဝယ်သားတွေ အခုတော့ မီးပျက်တဲ့ ဒုက္ခကို နဖူးတွေ့ ဒူးတွေ့ကြုံနေကြရပြီလေ။ ပျက်နေတဲ့မီးစက်ကြီးကို သူတို့ပြင်ပြီးရင် ပုံမှန်ရတော့မယ် […]

အပူသံသရာ

Dawei Watch

April 9, 2024

တပေါင်း တန်းခူး မိုးသားကျူး ဆိုပေသိ ပြာလဲ့လဲ့ အဇဋာ၌ တိမ်စိုင်လွှာပါးပါးလျလျကိုမျှ မမြင်ရ။ ဤဝသန္တ ရက်များတွင် ဥဩသည် နေ့ ည မပြတ် တေးသံကျူးနေပြန်သည်။ သစ်ပင်အတော်များများကား အရွက်များ မကပ်နိုင်ရှာတော့ပြီ။ အများစုမှာ ဗလာကျင်းသော ပင်ထီးတည်းဖြင့် ရိုးတံကျဲလျက် အပူဒဏ်ခံနေကြရရှာသည်။ အရိပ်မဲ့သော ပြင်လွင်များ၌ နွယ်မြက်စိမ်းတို့ သည် ခြောက်သယောင်းခဲ့ပြီ။ ရိုးပြတ်များသာ ကျန်တော့သော လယ်ကွင်းများ၊ ကန်သင်းရိုးများ၌လည်း စိမ်းစိုသော ဌာန နတ္ထိ။ ဝဠာရှစ်ခွင်၌ နွေ၏ သရုပ်တို့က လွှမ်းထားနှင့်ပြီ။ သည်လိုအချိန်ခါတွင် မလိုချင်ပါဘဲနှင့် ဆိုက်ဆိုက် မြိုက်မြိုက်ကြီး ရောက်လာနေသည်ကား အပူ။ ရိုးရိုး အပူမဟုတ်။ ကိုယ်စိတ်နှလုံးကို ကျွမ်းလောင်စေသော အပူ။ သောက ပရိဒေဝအပူ၊ ဒုက္ခဒေါမနဿ အပူ။ လူမှန်းသိတတ်ကာစ […]

သင်္ကြန်သို့ ပေးစာ

Dawei Watch

April 7, 2024

နွေခေါင်ခေါင် မိုးရွာချတော့ ပန်းပိတောက်တို့ စန်းထတဲ့ အချိန်အခါပါပဲ။ သင်္ကြန်ရေ . . . ဘာလိုလိုနဲ့ တို့တွေမဆုံဖြစ်တော့တာ လေးနှစ်‌ပြည့်ပြီနော်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဆိုင်းမဆင့်‌ဗုံမဆင့် မင်းထွက်သွားတဲ့အချိန်တုန်းက ဒီလောက်ကြာမယ်လို့ မထင်မိခဲ့ဘူး။ ထုံးစံအတိုင်းပေါ့ ပိတောက်ပန်းတွေပွင့်တဲ့အချိန် မင်းပြန်ရောက်လာလိမ့်မယ် အထင်နဲ့ မျှော်နေခဲ့သေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ မျှော်သူကရောက်မလာ။ မမျှော်တဲ့ ဧည့်ဆိုးက ရောက်လာခဲ့တယ်။ ကိုဗစ်ဧည့်ဆိုးမွှေချက်ကတော့ကွာ ငါတို့တစ်ရွာလုံး၊ တစ်မြို့လုံး၊ တစ်ပြည်လုံးကလူ‌တွေသောက်သောက်လဲ သေလိုက်ကြတဲ့ဖြစ်ချင်း။ မသေဘဲ ကြေကျန်ကျန်ခဲ့သူတွေလည်း ဒုနဲ့ဒေးပါပဲ။ ဒါနဲ့ပဲ နောက်နှစ်များ မင်းရောက်လာမလားလို့ ထပ်ပြီးမျှော်ပါသေးတယ်။ ဒီတစ်ခါတော့ အရင်နှစ်ကလို ရဲရဲကြီးမျှော်တာမျိုး မဟုတ်တော့ဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆို ဧည့်ဆိုးကမပြန်သေးဘူးလေ။ ငါသိနေတယ်။ ဒီဧည့်ဆိုး မပြန်သရွေ့ မင်းလည်း ငါတို့ဆီ ပြန်လာမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကိုပေါ့။ အဲဒီ ဧည့်ဆိုးကို […]

မီးလောင်ပြင်က ကြောင်ရှာပုံတော်

Dawei Watch

April 1, 2024

ဒေါ်ထွန်းရီက စိတ်မရှည်တဲ့လေသံ ပေါက်လာပြီ။ “သူ့ကြောင်လေး ရှာပေးလိုက်ကြပါဦး။ လူကဖြင့် ဘယ်မှာနေပြီး ဘယ်လိုစားရမယ် မသိရတဲ့ကြားထဲ ကြောင်ကိစ္စက တမှောင့်” မီးလောင်ပြာကျသွားပြီဖြစ်တဲ့ အိမ်တွေကြားထဲ အသုံးပြုလို့ရနိုင်သေးတဲ့ ပစ္စည်းပစ္စယများကျန်သေးလား လိုက်ရှာ‌နေရင်း ဒေါ်ထွန်းရီက သူ့မြေးမလေးမာန်မဲလိုက်တာပါ။ အဖွားရဲ့ မာန်မဲသံကြောင့် သူ့မြေးမလေးကတော့ ငိုမဲ့မဲ့။ တစ်မနက်လုံးရှာပြီးပေမယ့် သူ့ကြောင်လေးအစနပင်မတွေ့ရသေး။ ကြောင်လေးနဲ့အတူ ခွေးလေးမနီပါပျောက်နေတာပါ။ “မီးမီးကြောင်နာမည်က နွန်ကိုင်း။ ဖေဖေမှည့် ပေးထားတာ” လို့ပြောပြီး အသက် ၈ နှစ်အရွယ် မခင်နီလာအောင် မျက်နှာပြုံးရိပ်သန်းလာပါတယ်။ ထားဝယ်စကား “နွန်”ဆိုတာက အစ်ကို လို့အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ လမ်းလျှောက်ရင် ကိုယ်လုံးလေးကိုင်းနေလို့ ကိုင်း။ နွန်ကိုင်း။ မြန်မာလိုဘာသာပြန်ရင် ကိုကိုင်း။ ဒါမှမဟုတ် မောင်ကိုင်း။ သူ့ကြောင်လေးက မြို့ကြီးပြကြီးတွေက အိမ်မွေးကြောင်တွေလို ဈေးကြီးပေးပြီး ဝယ်ထားတာမဟုတ်။ လည်ဆွဲခြူလေးလည်းမရှိ။ အမွေးပွပွ […]