BREAKING
December 22, 2024

ဆောင်းပါး

မီးဖိုချောင်ထဲက လူသတ်သမား

Dawei Watch

July 28, 2024

လက်ရှိကမ္ဘာမှာ ဆင်းရဲတဲ့ နိုင်ငံတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာကြီးတစ်ခုဟာ ဆိုးရွားစွာနဲ့ လျစ်လျူရှုခံနေရပါတယ်။ တစ်နှစ်မှာ လူပေါင်း ၄ သန်းလောက်ကို အချိန်မတိုင်ခင် စောစောစီးစီး အသက်နုတ်ယူနေတဲ့ အသံတိတ်လူသတ်သမားဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မီးဖိုချောင်ထဲမှာ အခန့်သား စောင့်ဆိုင်းနေပါတယ်။ လေထုညစ်ညမ်းမှုလို့ စကားစလိုက်ရင် ကားတွေ ပြည့်ကျပ်နေတဲ့ မြို့ပြလမ်းမတွေနဲ့ ကျောက်မီးသွေး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံတွေကိုပဲ လူအများစုက ပြေးမြင်ကြမှာပါ။ မှန်ပါတယ်။ ညစ်ညမ်းတဲ့ လေထုထဲက မနှစ်မြို့စရာ အမှုန်အမွှားလေးတွေကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်က လူပေါင်း ၇ သန်းဟာ အချိန်မတိုင်ခင် သေဆုံးနေရတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO) ကလည်း ဆိုပါတယ်။ ဒါဟာ အရင်က ခန့်မှန်းချက်တွေထက် ပိုများတဲ့ ပမာဏဖြစ်ပါတယ်။ ဘေဂျင်း (တရုတ်)၊ ဒေလီ (အိန္ဒိယ) နဲ့ မက္ကဆီကိုတို့လို မြို့ကြီးတွေဆီက မနားစတမ်း […]

သက်တံရောင်အလံအောက်က တော်လှန်ရေးသမား

Dawei Watch

July 27, 2024

မိုးရိပ်၊ မိုးသားတွေအပြည့် အုံ့မှိုင်းနေတဲ့ ကောင်းကင်ပေါ်ကို မီးခိုးလုံးကြီးတွေ တစ်လိမ့်လိမ့်တက်လာနေတာကို ပြင်းချောင်းရွာသားတွေ အဝေးကအတိုင်းသား တွေ့နေရပါတယ်။ ဘယ်သူမှ အနားမကပ်ဝံ့ကြ။ ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက် အာဇာနည်နေ့ကတည်းက လောင်းလုံးမြို့ အောက်ဖက်ကျေးရွာတွေကို စစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ သူတို့လုပ်နေကျအတိုင်း လမ်းတစ်လျှောက်မှာတွေ့တဲ့ ပြည်သူ့နေအိမ်တွေကို မထင်ရင် မထင်သလို မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားပါတယ်။ အခုလည်း ညင်းမော်ရွာက နေအိမ်သုံးဆောင်ကို မီးရှို့ပြီးဖြစ်တဲ့ စစ်‌ကောင်စီတပ်ဟာ အဲဒီကနေ ပြင်းချောင်းရွာကိုရောက်လာပြီး အကြမ်းမဖက် လူထုသပိတ်တိုက်ပွဲ ဆင်နွှဲနေသူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဆူနာမီရဲ့ ပြင်း‌ချောင်းရွာက နေအိမ်ကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးနေကြတာပါ။ အိမ်မီးလောင်နေတာကို စိမ်ပြေနပြေ ဝိုင်းအုံကြည့်နေကြတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ အပေါ်ထပ်တစ်ပိုင်းလုံး မီးလောင်သွားပြီဆိုတာသေချာမှ ထွက်ခွာသွားကြပါတော့တယ်။ တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်ကတည်းက တစ်နေ့ဒီလိုအဖြစ်အပျက်တွေ ရှိလာမယ်ဆိုတာကို ဆူနာမီ မျှော်လင့်ထားပြီးသားပါ။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့ရင်ဆိုင်လိုက်ရချိန်မှာတော့ ပုထုဇဉ်လူသားတစ်ဦးပီပီ […]

အဓမ္မစစ်မှုထမ်းခိုင်းရန် ခရီးသွားများကို ပစ်မှတ်ထားလာသည့် စစ်ကောင်စီ

Dawei Watch

July 25, 2024

စစ်မှုမထမ်းမနေရဟုဆိုကာ အဓမ္မဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပြီး စစ်သားစုဆောင်းရေး လုပ်ဆောင်နေသည့် စစ်ကောင်စီအတွက် သင်တန်းသားရရှိရေ အခက်အခဲများရှိလာနေသဖြင့် သတ်မှတ်အရေအတွက် ပြည့်မီရန် နည်းလမ်းပေါင်းစုံ အသုံးပြုလာနေသည်။ လတ်တလော Dawei Watch က စုံစမ်းသိရှိရသည့် အချက်အလက်များအရ တနင်္သာရီတိုင်းသို့ ဝင်ရောက်လာသော အခြားဒေသမှ ခရီးသွားများကို ဖမ်းဆီးကာ စစ်မှုထမ်းရန် အဓမ္မလုပ်ဆောင်လာခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ အဓမ္မ စစ်မှုထမ်းရန် စေခိုင်းမှု၊ ပြည်တွင်း၌ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှုနှင့် စားဝတ်နေရေး ကျပ်တည်းမှုများကြောင့် လူငယ်အများအပြားမှာ အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် သွားရောက်နေကြပြီး တနင်္သာရီတိုင်းကိုဖြတ်၍လည်း ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ဝင်ရောက်မှုအများအပြား ရှိနေသည်။ ယင်းအခြေအနေကို အသုံးချကာ စစ်ကောင်စီက အဓမ္မစစ်သားစုဆောင်းရန် လုပ်ဆောင်လာခြင်းဟု မျက်မြင်ကြုံရသည့် ကားသမားများက ဆိုသည်။ ယခုရက်ပိုင်းတွင် တနင်္သာရီတိုင်းကိုလာသည့် လူငယ်ခရီးသည်အချို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိနေပြီး အဓမ္မစစ်မှုထမ်းခိုင်းရန် […]

လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင်ခွဲတမ်းနှင့် သံမဏိလေဒီကို အာခံခြင်း

ဈာန်ဟိန်း

July 24, 2024

ရာဘင်ဒြာနတ်တဂိုးရဲ့ လင်္ကာတစ်ပုဒ်ကို နိုင်ငံတော်သီချင်းလုပ်ထားတဲ့ နိုင်ငံဟာ မုန်တိုင်းတစ်ခုနဲ့ မွေးဖွားလာတယ်။ ပါကစ္စတန်အောက်ကနေ ခွဲထွက်ပြီး လွတ်လပ်ရေး ရတယ်။ လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင်နဲ့ မိသားစုဝင်တွေကို ဂုဏ်ပြုတဲ့ အနေနဲ့ အလုပ်အကိုင် ခွဲတမ်းတစ်ခု ချထားတယ်။ အဲဒီ ခွဲတမ်းစနစ်က အလုပ်လက်မဲ့ လူငယ်တွေကို ဒေါသဖြစ်စေတယ်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး မတည်မငြိမ်မှုက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စီးပွားရေးကို လှုပ်ယမ်း၊ အလုပ်လက်မဲ့ ပြဿနာ ပိုတက်လာပြီးတဲ့နောက် အခုလိုမျိုး ဇူလိုင် အရေးအခင်း ပေါ်လာရတာပါပဲ။ အခု ဇူလိုင်အရေးအခင်းကို မသွားမီ လွတ်လပ်ရေးအကြောင်း ပြန်ပြောင်းဆွေးနွေးကြရအောင်ပါ။ ၁၉၄၇ အိန္ဒိယသန်းခေါင်ယံ လွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ အိန္ဒိယတိုက်ငယ်ကနေ အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန် ဆိုပြီး နိုင်ငံနှစ်ခု မွေးဖွားလာတယ်။ ၁၉၇၀ နိုဝင်ဘာမှာ အရှေ့ပါကစ္စတန်လို့ ခေါ်တဲ့ ဒေသကို ဝှေ့ယမ်းပစ်လိုက်တဲ့ […]

စစ်ခေါင်းဆောင် ခေါင်းပေါင်းစွပ်တာ ဘောင်းဘီချွတ်ဖို့လား

Dawei Watch

July 23, 2024

ယာယီသမ္မတအဖြစ် စစ်ခေါင်းဆောင်က လက်လွှဲတာဝန်ယူလိုက်တာဟာ သူဆော့ခဲ့တဲ့ ကစကားကွက်တွေထဲမှာ အရှုပ်ထွေးဆုံး အရွေ့တစ်ခုအဖြစ် မြင်နေရပါတယ်။ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်တာဝန်နဲ့ သမ္မတာဝန်ကို နှစ်ခုတွဲပြီး ယူလို့ရသလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းကတော့ စိတ်ဝင်စားဖွယ်အကောင်းဆုံးပါပဲ။ တစ်ဆက်တည်း တွဲပြီးစဉ်းစားစရာက ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရာထူး ကနေ နားတော့မလို့လားဆိုတာပါပဲ။ အခြေခံဥပဒေပါပြဋ္ဌာန်းချက်တွေနဲ့ အခုအခင်းအကျင်းကြောင်းကို မသွားခင်မှာ ယာယီသမ္မတ ဖြစ်ပေါ်လာပုံအကြောင်း ခြေဆင်းဝင်ပါဦးမယ်။ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ ကြိုးဆွဲရာကို ကဖို့ ယာယီသမ္မတအဖြစ် အတင်းအဓမ္မထိုးတင်ခြင်းခံခဲ့ရတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ဦးမြင့်ဆွေဟာ ကျန်းမာအရေးအခြေအနေဆိုးရွားနေတာကြောင့် ဆေးခွင့်ယူထားတယ်လို့ ကြေညာအပြီး လေးရက်အကြာမှာပဲ စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌကို တာဝန်တွေ လွှဲအပ်တယ်ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ ဒီလိုလွှဲပြောင်းရတဲ့အကြောင်းက အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်တွေ ဆောင်ရွက်ဖို့လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ အခုဇူလိုင်လကုန်မှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ သက်တမ်းကို ဆွဲဆွဲဆန့်နေတဲ့ ခြောက်လသက်တမ်းလည်း ကုန်ဆုံးပါတော့မယ်။ ဒီလိုကုန်ဆုံးတဲ့အခါ ကာ/လုံလို့ခေါ်တဲ့ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးကို […]

ပင်လယ်ပြာနှင့် တံငါပျို

Dawei Watch

July 21, 2024

ငါးဖမ်းလှေသားတစ်ယောက် မကြားချင်ဆုံးသောအသံက ကားဟွန်းအသံပင်။ ကုန်းပေါ်က ကားဟွန်းသံနှင့် ပင်လယ်ရေလုပ်သားမှာ လားလားမျှမသက်ဆိုင်ဟု ထင်ကောင်းထင်နိုင်သည်။ အများသူငါ အိပ်မောကျနေချိန် ည ၁၂ နာရီ ၁ နာရီဝန်းကျင်တွင် ကြားရလေ့ရှိပြီး လှေသားတစ်ယောက်အတွက် လှုပ်နှိုးလိုက်သည့် နှိုးစက်သံပင်။ ဟွန်းသံကြားပါက လှေသားများ လုပ်ငန်းခွင်ဝင်ကြရမည် မဟုတ်ပါလား။ လှေတစ်စင်းလျှင် ကားဟွန်း ၃ လုံးထက်မနည်းရှိပြီး အားလုံးက လှေသားများနေသည့် အခန်းများအတွင်း ထည့်သွင်းတပ်ဆင်ထားသည်။ အိပ်မောကျနေချိန် ပထမဆုံးမြည်သည့် ဟွန်းသံက လူ ၁၀ ယောက်ခန့် အိပ်ရာက မဖြစ်မနေထရပြီး လှေဦးပိုင်းတွင် ကိုယ်စီနေရာယူရန် အချက်ပေးသည့်အသံပင်။ ရေရှူးဟုခေါ်သည့် အလုပ်သမားခေါင်းဆောင်၊ ခဲခြေဟုခေါ်သည့် ငါးဖမ်းပိုက်အောက်ခြေတွင် တပ်ဆင်ထားသည့် ၅၀ သားခန့်အလေးချိန်ရှိသည့် ခဲကွင်းပေါင်းရာချီပစ်ချရသူ ၃ ဦး၊ ပိုက်ခေါင်းဟုခေါ်သည့် ပိုက်အပေါ်ဘက်ဖော့သီးပစ်သူ ၁ […]

လေယာဉ်ဆိုတဲ့အသံကို ကြားတာနဲ့ကြောက်တယ်

Dawei Watch

July 17, 2024

လေကြောင်းထိုးစစ်ဒဏ် ခါးစည်းခံကြရသူများ ဒေါ်ခင်အေးအတွက်တော့ ကမ္ဘာပျက်တဲ့ ညနေခင်းပါပဲ။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ညနေခင်းတိုင်း ဘောလုံးသွားကန်လေ့ရှိတဲ့ သားထွေးလေး ဟိန်းမှာ အဲဒီနေ့က အိမ်ပြန်မလာနိုင်ခဲ့တော့ ပါဘူး။ ဘောလုံးကန်ဖို့အတွက် ဟိန်းဟာ သူငယ်ချင်းဖြစ်သူ ပိုင်နဲ့အတူ နောက်ထပ်သူငယ်ချင်းတွေကို စာသင်ကျောင်းအနီး သစ်ပင်အောက်မှာထိုင်ပြီး စောင့်နေကြတာပါ။ အဲဒီချိန်မှာ ရုတ်တရက် ဝှီး… အုန်း… ဆိုတဲ့ ပစ်ခတ်ပေါက်ကွဲသံတွေနဲ့ အလိပ်လိပ်တက်နေတဲ့ မီးခိုးလုံး၊ ဖုန်လုံးတွေ ကြားမှာ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။ “လေယာဉ်ပျံ လာတာကိုလည်း မမြင်ဘူး။ ပျံလာတဲ့အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဘူး။ ဝှီးခနဲဆိုတဲ့ အသံနဲ့ အုန်း…ဆိုတဲ့ ပေါက်ကွဲသံပဲ ကြားလိုက်တာ” လို့ ဒေါ်ခင်အေးက ဆိုပါတယ်။ ပင်လယ်ရနံ့သင်းတဲ့ သရက်ချောင်းမြို့နယ် ကနက်သီရီရွာရဲ့ မေလ ၈ ရက် ညနေခင်းဟာ ပင်လယ်ရေ လှိုင်းရိုက်ခတ်သံတွေ တိမ်မြှုပ်ပျောက်ကွယ်သွားရပါတယ်။ […]

စစ်ခေါင်းဆောင်ကို အလုပ်ပိတ်ရက်ထဲမှ ချောင်းကြည့်ခြင်း

Dawei Watch

July 10, 2024

နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်အတွက် ဘေးကျပ်နံကျပ်ဖြစ်နေတဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်ဟာ အလုပ်ပိတ်ရက်တွေနဲ့ပတ်သက်ရင်လည်း ဗျာများနေပုံပါပဲ။ နိုင်ငံတကာနှစ်သစ်ကူးနေ့ဖြစ်တဲ့ ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်နေ့နဲ့ တရုတ်နှစ်သစ်ကူးနေ့တို့ကို အလုပ်ပိတ်ရက်တွေအဖြစ် မနေ့က(ဇူလိုင် ၈ ရက်) မှာ စစ်ကောင်စီက သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ ဒီနှစ်ရက်စလုံးဟာ ထူးခြားပါတယ်။ အခုကိစ္စဟာ စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။ ဘယ်လိုစိတ်ဓာတ်လဲဆိုတော့ အခုတစ်မျိုး၊ တော်ကြာတစ်မျိုးဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်ပါပဲ။ ဘာလို့ဆိုတော့ အာဏာမသိမ်းခင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်နေ့ဟာ အလုပ်ပိတ်ရက်အဖြစ် ရှိနေခဲ့တာဖြစ်ပြီး သူကိုယ်တိုင် ပယ်ဖျက်ခဲ့တာကြောင့်ပါပဲ။ စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ မိုက်မဲလှတဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက နှာခေါင်းရှုံ့၊ ရှုတ်ချဆန့်ကျင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေလည်း ပြင်းပြန်းထန်ထန်လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီအနာတွေကြောင့်လားတော့ မပြောတတ်ပါဘူး။ စစ်ခေါင်းဆောင်ဟာ နိုင်ငံတကာနှစ်သစ်ကူးနေ့ကို အလုပ်ပိတ်ရက်ကနေ ဖယ်ထုတ်ပစ်လိုက်ပါတော့တယ်။ ဝန်ထမ်းတွေ၊ အလုပ်သမားတွေအတွက် အလုပ်နားရက်တစ်ရက် […]