BREAKING
November 21, 2024

ဆောင်းပါး

မြန်မာ တောင်ပိုင်း မူးယစ် ပင်လယ်

Dawei Watch

June 27, 2024

ကံဆိုးသူ မောင်ရှင်တော့ သည်တစ်ခေါက် ထိပါလေ၏။ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ထိုမှ တစ်ဆင့် ရန်ကုန်၊ ထိုမှ တစ်ဆင့် ကပ္ပလီပင်လယ်ကို ဖြတ်၍ ရေကြောင်းဖြင့် မလေးရှားသို့ ဦးတည်နေသည့် ငါးဖမ်းလှေ အသွင်ရှိ ရေယာဉ်တစ်စီးဖြစ်သည်။ အိုက်စ်ဟု အလွယ်ခေါ်သော မက်သ်အဖက်တမင်း တစ်တန်ကျော်ကို သယ်ဆောင်လာသော ယင်းရေယာဉ်သည် တနင်္သာရီရေပိုက်နက်အတွင်း ကော့သောင်းမြို့သို့ မရောက်မီ မိုင် ၁၉၀ ကျော် အလိုတွင် စစ်ကောင်စီက ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက ဖမ်းမိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ လှေသားများ၏ ထွက်ဆိုချက်အရ ကျပ်သန်းပေါင်း လေးသောင်းကျော် တန်ဖိုးရှိ မူးယစ်ဆေးများကို ရှမ်းပြည်နယ်မှ တစ်ဆင့် ကုန်းတစ်တန် ရေတစ်တန် သယ်ဆောင်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ လက်ရှိအဖမ်းခံရသည့် စက်လှေမှာ မူးယစ်ဆေးသယ်လှေမြောက်များစွာထဲက ကံဆိုးမိုးမှောင်ကျပြီး အဖမ်းခံရသည့် လှေတစ်စီးသာဖြစ်သည်။ လေဟာနယ် ရေပိုင်နက် […]

ညှို့ငင်ခြံ – ဘဝဆိုတာ မခက်လှပါဘူး

Dawei Watch

June 26, 2024

တောင်ကုန်းလေးပေါ်မှာ။ တစ်ဖက်မှာ ချိုင့်ဝှမ်းရှိတယ်။ ချိုင့်ဝှမ်းရဲ့ဟိုဘက်မှာက တောင်တန်း။ စိုက်ပျိုးရေးခြံတစ်ခုထက် တောင်ကုန်းပေါ်က တောအုပ်ကလေးနဲ့ ပိုတူတယ်။ မြေဝါရောင် အဆောက်အုံတွေဟာ သစ်ပင်တွေကြားထဲမှာ ဟိုနားတစ်လုံး၊ ဒီနားတစ်လုံး။ ချင်းမိုင်မြို့ကနေ မြောက်စူးစူးဆီကို ၃၅ မိုင်ကျော် သွားရတဲ့ ဒီနေရာဟာ ဝင်လိုက်တယ်ဆိုရင် ဆိတ်ငြိမ်မှုနဲ့ လွတ်လပ်မှုကို ခံစားရတဲ့အပြင် ဘဝရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကိုလည်း တစ်စုံတစ်ရာ ခံစားမိစေပါတယ်။ အသစ်တွေနောက် အာသာငမ်းငမ်းလိုက်နေကြတဲ့ မျက်စိလည်စရာကမ္ဘာကြီးထဲက လူအများစုအတွက်တော့ လူအဖွဲ့အစည်းနဲ့ သီးခြားဖီလာဖြစ်နေတဲ့ ဒီလိုနေရာမှာ နေဖို့ဆိုတာက ပျင်းစရာဖြစ်နေမှာပါပဲ။ သူ၊ သူ့နာမည်က ဂျွန်ဂျန်ဒိုင်။ အသက် ၆၀ ဝန်းကျင်။ သူက ဘဝကို နောက်ပြန်လျှောက်နေသူ။ သူဖန်တီးထားတဲ့ သူ့ကမ္ဘာကိုလည်း ခေတ်ထဲကန ဆွဲထုတ်နေသူ။ သူ့အတွေးအခေါ်က ရှင်းတယ်။ တတ်နိုင်သမျှ သူများအပေါ်မှာ မမှီခိုလိုဘူး။ […]

လူငယ်တို့အတွက် သုခနိုင်ငံ

Dawei Watch

June 24, 2024

၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်းနေ့တစ်နေ့ ။ ဥရောပတိုက်အရှေ့ပိုင်းတနေရာက အနှစ် ၁၀၀ ကျော် သက်တမ်းရှိတဲ့ အကျဉ်းထောင်ကြီးရဲ့ အခန်းတစ်ခုထဲမှာ နေရောင်ခြည်ဟာ ပန်းချီဆရာမတစ်ယောက်ရဲ့ မျက်နှာပေါ်ကို ဖြာဆင်းနေခဲ့တယ်။ သံဆူးကြိုးတပ်ထားတဲ့ အကျဉ်းထောင်တံတိုင်းတွေကြားထဲ ရက်ရက်ရောရော ထိုးကျနေတဲ့ နေရောင်ခြည်အောက်မှာ တီရှပ်ပွပွကြီးတွေ ဝတ်ထားတဲ့ ကမ္ဘာပေါ်က အပျော်ရွှင်ဆုံး လူငယ်လေးတွေဟာ ဘီယာသောက်ရင်း စကားဖောင်ဖွဲ့နေကြတယ်။ ပန်းချီဆရာမက ပြောတယ်။ “ပါရီ၊ တိုကျို၊ လန်ဒန်လို အခြားမြို့ကြီးတွေက သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ စကားပြောကြည့်တဲ့အခါ ကျွန်မမှာ ဒီလို ကိုယ်ပိုင်နေရာလေး ရှိနေတာ ဘယ်လောက်ကံကောင်းမှန်း သဘောပေါက်သွားတယ်” လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၁၀၀ ကျော်က ဇာဘုရင်လက်ထက် ရုရှားအင်ပါယာရဲ့ ဖိနှိပ်ရေးယန္တရားအောက်မှာ ခွေးသွားစိတ်အဖြစ်နဲ့ တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဒီအကျဉ်းထောင်ဟာ သက္ကရာဇ်အသစ်တွေ ခေတ်အဆက်ဆက် မွေးဖွားပြီးနောက် အခုချိန်မှာတော့ […]

ဘုန်းကြီးအမှု စစ်ကောင်စီပတ်

Dawei Watch

June 22, 2024

အထင်ကရ ဆရာတော်ကြီးကို ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်လိုက်တဲ့ စစ်ကောင်စီအတွက် တန်ပြန်ခံရမယ့်အရေးက ရင်လေးဖွယ် ဖြစ်သွားခဲ့ပါပြီ။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ငြိမ်သက်နေခဲ့တဲ့ ပြည်တွင်း ရဟန်းသံဃာတွေဆီကနေ စစ်ကောင်စီကို အပြစ်တင်တဲ့၊ မကျေနပ်တဲ့ အသံတွေ ထွက်ပေါ်လာကြလို့ပါပဲ။ ဒီအထဲမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ဆရာ၊ ဒကာ ဆက်ဆံရေးရှိတဲ့ သီတဂူဆရာတော်လည်း ပါဝင်နေပါတယ်။ အတည်မပြုနိုင်တဲ့ အတွင်းသတင်းအရဆိုရင် သီတဂူဆာတော်ကိုယ်တိုင် အခုကိစ္စမှာ အသံတိတ်မနေခဲ့ပါဘူး။ “ဝဋ်ဆိုတာ လည်တတ်တယ်” လို့ မိန့်တော်မူတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဘာကို ဆိုလိုတယ်လို့တော့ အတိအကျ အဓိပ္ပာယ်မဖွင့်ဆိုနိုင်ပါဘူး။ ပဲခူးမြို့ ဝင်းနိမ္မိတာရုံကျောင်းတိုက်ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တမုနိန္ဒာဘိဝံသဟာ ဇွန်လ ၁၉ ရက်မှာ ရန်ကုန်ကနေ မန္တလေးကို လေယာဉ်နဲ့ ကြွရောက်ခဲ့ပါတယ်။ တံတားဦးလေဆိပ်ကနေ ကားနဲ့ထွက်လာခဲ့ပြီး နေ့ဆွမ်းဘုန်းပေးချိန်အမီ အမြန်မောင်းနေချိန် လမ်းတစ်နေရာအရောက်မှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ပစ်ခတ်တာကို […]

မြောက်အမေရိကရဲ့ ပထမဆုံးအမျိုးသမီးသမ္မတ

Dawei Watch

June 21, 2024

ဖိုဝါဒကြီးစိုးလွှမ်းမိုးတဲ့ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၄ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် အသက် ၉၀ ဝန်းကျင် အဘွားအိုတစ်ယောက် အတွက် တသက်မှာ တစ်ခါသာ တွေ့လိုက်ရမဲ့ အပြောင်းအလဲမျိုးပါ။ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံမှာ ၁၉၅၃ ခုနှစ်မတိုင်ခင်အထိ အမျိုးသမီးတွေဟာ မဲပေးခွင့်မရခဲ့ကြပါဘူး။ အခုတော့ မက္ကဆီကိုမှာ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး သမ္မတ ရှိလာပါပြီ။ “အရင်ကဆို အဘွားတို့ မဲတောင်ပေးလို့မရဘူး။ မဲပေးလို့ရတဲ့အချိန်ရောက်လာတော့လည်း အဘွားတို့အမျိုးသမီးတွေခမျာ ကိုယ့်လင်သားက မဲထည့်ခိုင်းတဲ့ လူကိုပဲ မဲထည့်ရတယ်။ အခုလို ပြောင်းလဲသွားတာ ဘုရားသခင်ကို ကျေးဇူးတင်တယ်။ ဒီပြောင်းလဲမှုကို အဘွားမှီလိုက်ရတဲ့အတွက် ဘုရားသခင်ကို ကျေးဇူးတယ်ကွယ်”လို့ အဘွားအိုက ဆိုပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူသတ်မှုအဖြစ်များဆုံးတိုင်းပြည်တွေထဲက တစ်ခု။ လူပေါင်းတစ်သိန်းကျော် အစအနရှာမရ ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ နိုင်ငံ။ မြောက်အမေရိကတိုက်တောင်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ ဒီနိုင်ငံဟာ ဒုစရိုက်ဂိုဏ်းတွေရဲ့ အကြမ်းဖက်လိုစိတ် အနံဆိုးတွေက […]

ထိုင်းငါးဖမ်းလုပ်ငန်း ဥပဒေအသစ်ကြောင့် စိုးရိမ်မှုမြင့်တက်

Dawei Watch

June 18, 2024

လွှတ်တော်ကို တင်သွင်းထားတဲ့ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းဥပဒေအသစ်က ထိုင်းနိုင်ငံကို ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲစေလိမ့်မယ်၊ လူကုန်ကူးမှုတွေ ပိုများလာပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့ ဘတ်ငွေဘီလီယံနဲ့ချီတဲ့ ပင်လယ်စာတင်ပို့မှုလုပ်ငန်းတစ်ခုလုံးကို ထိခိုက်သွားစေလိမ့်မယ် ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်ချက်တွေ ကြီးထွားလာနေပါတယ်။ ၂၀၁၇ ထိုင်းငါးဖမ်းလုပ်ငန်းအက်ဥပဒေကို ပြင်ဆင်တဲ့ ဥပဒေမူကြမ်းနဲ့ ဆက်စပ်ဥပဒေမူကြမ်း ၇ ခုကို ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့က လွှတ်တော်ကို တင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။ ပါလီမန်ရဲ့ ထောက်ခံမှုကို ရထားတဲ့ အဆိုပါဥပဒေပြင်ဆင်ချက်မူကြမ်းတွေကို အထူးသီးသန့်ကော်မတီတစ်ရပ်က စစ်ဆေးသုံးသပ်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးကော်မတီရဲ့ စစ်ဆေးသုံးသပ်မှုပြီးဆုံးသွားခဲ့ရင်တော့ တရားဝင်အတည်ပြုပြဌာန်းဖို့အတွက် ဇူလိုင်လမှာ ထိုင်းပါလီမန်ကို ပြန်လည်တင်သွင်းရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ “အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အဆင့်သတ်မှတ်ချက်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ လူကုန်ကူးမှုတိုက်ဖျက်ရေးကြိုးပမ်းမှုအဆင့်က အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်တဲ့ အဆင့် ၃ ကို ကျဆင်းသွားခဲ့မယ်ဆိုရင် အဲဒီကနေ အဆင့်ပြန်တက်လာအောင် ကြိုးစားဖို့က ခက်ခဲလိမ့်မယ်” လို့ Institute of Politics […]

အခါပျက်ချိန် ထားဝယ်မြို့သစ် မြေလုသူများ

Dawei Watch

June 17, 2024

[Dawei Watch ကစုံစမ်းဖော်ထုတ် ရေးသားသည်] ထားဝယ်မြို့နှင့် အနီးဝန်းကျင်များတွင် စစ်ပူနေချိန် လူတစ်စုမှာ မြို့ပေါ်မြေလုရင်း အလုပ်များလျက်ရှိသည်။ တရားစွဲဖျက်ဆီးခံရသူများမှာ ရှေ့နေရှေ့ရပ်ပင် ငှားရန် အခွင့်မသာ ကြုံနေရသည်။ ထားဝယ်မြို့သစ်ရှိ တောင်သူများပိုင်မြေများဖြစ်သော ဒေါ်ရီရီထွေး မိသားစု၏မြေကို DDPC (ထားဝယ်ဖွံ့ဖြိုးရေးအများပိုင်ကုမ္ပဏီ) လည်းကောင်း၊ ဦးကြူလွင်၏မြေကို ကရင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တစ်ခုဖြစ်သည့် DKBA အဖွဲ့ကလည်းကောင်း၊ ဦးတိုးမောင်၏မြေကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးကလည်းကောင်း ၎င်းတို့ပိုင်ဟုဆိုကာ တရားစွဲထားသည်။ စစ်ကောင်စီခန့် တနင်္သာရီတိုင်း ကရင်တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး စောမာတင်လူသာကလည်း မြို့သစ် ၇ လမ်းအနောက်ဘက် ထားဝယ်မြစ်နှင့် ကပ်လျက်ရှိသည့် မြေနေရာတစ်ခုကို သူပိုင်ဆိုင်သည်ဟုဆိုကာ သိမ်းယူရန် ကြိုးစားနေသည်။ အဓမ္မအပိုင်သိမ်းနိုင်ရန် အားထုတ်ကြိုးစားနေသည့် ယင်းနေရာတွင် ဟိုတယ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ရန်လည်း ပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။ စစ်ကောင်စီလက်ဝေခံများ၏ မြေအရှုပ်တော်ပုံ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် […]

အိန္ဒိယ မဘသ မိုဒီ

Dawei Watch

June 13, 2024

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလနေ့တစ်နေ့။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းဒေသတစ်နေရာက ညကောင်းကင်အောက်မှာ ဆယ်ကျော်သက်ကောင်လေးတစ်စုဟာ သူတို့ ကိုးကွယ်ယုံကြည်တဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာကို ကာကွယ်ဖို့ သက္ကတဘာသာစကားနဲ့ ဆုတောင်းစကားကို ရွတ်ဆိုနေကြပါတယ်။ “ဟိန္ဒူဘာသာဝင်အားလုံးသည် မိခင်အိန္ဒိယ၏ ရင်သွေးများ ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့ ဟိန္ဒူဘာသာဝင်အချင်းချင်း တစ်ဦးအပေါ် တစ်ဦး တန်းတူညီမျှစွာ ဆက်ဆံရန် သစ္စာအဓိဌာန်ပြုပါ၏။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ဟိန္ဒူဘာသာကို ကာကွယ်ရန် သစ္စာအဓိဌာန်ပြုပါ၏” ညကောင်းကင်အောက်က ကောင်လေးတွေဟာ သူတို့ မိခင်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ ဟိန္ဒူလက်ယာစွန်းအမျိုးသားရေး အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကနေ နှုတ်တိုက်ချပေးထားတဲ့ သစ္စာအဓိဌာန်ကို ရွတ်ဆိုနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၇၀ ကျော်က အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ တနိုင်ငံလုံးကို တုန်လှုပ်ချောက်ချားသွားစေတဲ့ နိုင်ငံတော်လုပ်ကြံမှုကြီး ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရပြီး ငါးလအကြာ…။ ၁၉၄၈ နှစ်ဆန်းပိုင်းရဲ့ သွေးစွန်းသောကြာ နေ့တစ်နေ့…။ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးအစွန်းရောက်ဝါဒီတစ်ယောက်ဟာ […]