BREAKING
March 30, 2025

ဆောင်းပါး

အန်ကယ်ဆမ်တောင်ဝှေး ကမ္ဘာကို ရိုက်ချိန်

Dawei Watch

February 1, 2025

ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက် ၊ စနေနေ့ နံနက်။ ဆီးရီးယားနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းက အယ်လ်ဟောလ်ဒုက္ခသည်စခန်းဆီကို ရိုးရှင်းပြတ်သားတဲ့ သတင်းစကားတစ်ခုရောက်လာတယ်။ “အလုပ်တွေ ရပ်လိုက်” လူ ၄၀,၀၀၀ ကျော် မှီခိုနေရတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ အကူအညီအထောက်အပံ့ပေးတာတွေ အားလုံးရပ်လိုက်ဖို့ အမိန့်။ စခန်းမှာ ရှိနေသူ အမျာစုက ဆီးရီးယားနိုင်ငံထဲက ISIS အဖွဲ့ထိန်းချုပ်ဖူးတဲ့ နေရာတွေကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ်များ။ သူတို့အတွက် သောက်သုံးရေ ၊ တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး ၊ မိလ္လာစနစ်နဲ့ လုံခြုံရေးအစီအမံတွေ အားလုံးဟာ ဖြစ်ချင်ရာဖြစ် ပစ်ချခံလိုက်ရပြီ။ အလားတူ ထိခိုက်မှုကို ဆီးရီးယားရဲ့ အယ်လ်ရွတ်ဂျ်ဒုက္ခသည်စခန်းမှာလည်း ခံစားလိုက်ရပြီ။ ISIS တပ်ဖွဲ့ဝင်ဟောင်းတွေကို ထိန်းသိမ်းထားတာကလည်း ဒီဒုက္ခသည်စခန်းနှစ်ခုစလုံးရဲ့ အနီးအနားမှာ။ “အကြမ်းဖက်အန္တရာယ်နဲ့ မတည်ငြိမ်မှုခြောက်လုံးက ရုတ်တရက် ကြီးကြီးမားမား ပေါ်လာပြီ။ […]

‘အမေရိကန် ပဓာန’ လူနှင်လှိုင်း

Dawei Watch

January 30, 2025

လူတွေ အာရုံထွေပြားလွယ်လွန်းတဲ့ ခေတ်ကြီးထဲ လူတွေရဲ့အာရုံကို ဖမ်းစားတဲ့ အတတ်မှာ တစ်ဖက်ကမ်းခတ်သူတစ်ယောက်ကတော့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ပါပဲ။ “နယ်ချဲ့ကျူးကျော်မှု(Invasion)” ဒါဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ တောင်ပိုင်းနယ်စပ်မှာ လူဝင်မှုအရေးကို ဖော်ပြရာမှာ ထရမ့် သုံးသွားတဲ့ စကားလုံးပါ။ “၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့ဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတွေအတွက် လွတ်လပ်ရေးနေ့ပဲ” အဲဒီနေ့ဟာ ထရမ့်က သူ့ရဲ့ ဒုတိယအကြိမ် သမ္မတသက်တမ်းအတွက် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုတဲ့နေ့ပါပဲ။ သူ့ရဲ့ ကျန်းသစ္စာကျိန်ဆိုတဲ့ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ဒီလို ပြောခဲ့တာပါ။ ဒုတိယအကြိမ်သမ္မတဖြစ်တဲ့နေ့ကစပြီး ထရမ့်ဟာ အမေရိကန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သမ္မတအထူးအာဏာတွေကို ဆက်တိုက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တစ်လွှားမှာ ရှိနေတဲ့ အထောက်အထားမဲ့ တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ဖြိုခွင်းမှုအစပါပဲ။ သမ္မတအမိန့်အာဏာပေါင်း ၂၀ ကျော်ကို ထုတ်ပြန်ပြီး အမေရိကန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးစနစ်ရဲ့ […]

ဟွေးသွားတဲ့အခါ

Dawei Watch

January 26, 2025

စစ်ပွဲတွေ၊ အနိဋ္ဌာရုံတွေ၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုတွေနဲ့ တချိန်က စာနယ်ဇင်းမှာရော၊ ရုပ်ရှင်တွေမှာရော ထင်ရှားခဲ့တဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံရဲ့ ရှေးနန်းမြို့တော်ဟောင်း ဟွေး (Hue)ကို ရောက်သွားခဲ့တယ်။ စစ်ပွဲနဲ့ နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခတွေ အကြား နှစ်ပေါင်း ၄၀ လောက် ဗီယက်နမ်ကို ပြန်ခွင့်မရခဲ့သူ၊ နာတာရှည်ရောဂါနဲ့ စကားမပြောနိုင်တော့ချိန်မှာ သူသာသနာ့ဘောင်ဝင်ခဲ့တဲ့ ကျောင်းသိင်္ခမ်းကလေးမှာဘဝနေဝင်ချိန်ကိုကုန်ဆုံးခွင့်ရပြီး ထိုဝိဟာရမှာပဲ ခေါင်းချသွားခဲ့သူ၊ ကမ္ဘာကျော် ဇင်ဆရာတော်အရှင်သူမြတ်တပါးရဲ့ အမှတ်တရတွေရှိခဲ့တဲ့ ဟွေးမြို့ပေါ့။ ဟွေးဟာ ဗီယက်နမ်ရဲ့ အလယ်ပိုင်းမှာရှိတယ်။ တောင်နဲ့ မြောက် အကွဲအပြဲအက်ကြောင်း အကြီးကြီးရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ငံမှာ ဟွေးဟာ တချိန်တုန်းကတော့ မြောက်ဗီယက်နမ်ရဲ့ တောင်ဘက်စွန်းကမြို့။ တောင်နဲ့မြောက် စစ်အားပြိုင်ခဲ့ကြတုန်းက တိုက်ပွဲကြီးတွေရဲ့ ဒဏ်ကို ခါးခါးသီးသီးခံခဲ့ရတဲ့အရပ်။ အခုတော့လည်း ဟွေးဟာ ဘယ်တုန်းကမှ အနိဋ္ဌာရုံတွေ မရှိခဲ့တဲ့ နန်းမြို့ဟောင်းလေးလို ရေမွှေးမြစ်ရေတွေနဲ့အတူ […]

နယ်မြေစိုးမိုးနိုင်ရေး စစ်ကောင်စီက တောင်သူများကို ပစ်မှတ်ထားလာ

Dawei Watch

January 24, 2025

တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း နယ်မြေစိုးမိုးရေး ပြန်ရရန် ပွင့်လင်းရာသီစတင်ချိန်မှစကာ နည်းလမ်းမျိုးစုံဖြင့် လုပ်ဆောင်နေသည့် စစ်ကောင်စီမှာ တောင်သူများကိုပါ ပစ်မှတ်ထားလုပ်ဆောင်ရန် ညွှန်ကြားချက် ထုတ်လာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်းရှိ တောင်သူများကို ဥယျာဉ်ခြံများအတွင်း ညအိပ်နေထိုင်ခွင့် မပေးတော့ဘဲ ကျေးရွာများအတွင်းရှိ နေအိမ်များတွင်သာ ပြန်လည်နေထိုင်ရမည့် အစီအစဉ်ကို စတင်ရန် စစ်ကောင်စီက ညွှန်ကြားလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့တင်းကျပ်ရန် ကမ်းရိုးတန်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ကရခ)က ၎င်း၏ လက်အောက်ခံတပ်ရင်း တပ်ဖွဲ့များကို ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက် နေ့တွင် ညွှန်ကြားလိုက်ကြောင်း Dawei Watch ၏ စစ်ရေးသတင်းအရင်းမြစ်များက ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီက ယင်းညွှန်ကြားချက် ထုတ်ရသည့် ရည်ရွယ်ချက်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးသော်လည်း တော်လှန်ရေးသမားများ နယ်မြေကျဉ်းလာစေရေး သို့မဟုတ် ကျေးရွာများကို ခံစစ်အသွင် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ လက်တွေ့တွင် ယင်ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ဖြစ်လာပါက ဒေသခံများမှာ ပိုမိုကျပ်တည်းခက်ခဲသည့် […]

ဘုရင်ကို မွေးတဲ့ ဘီလျံနာ

Dawei Watch

January 15, 2025

၂၀၂၄ အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအပြီး နောက်တစ်ရက် နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နေ့မှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အောင်ပွဲရမိန့်ခွန်း ပြောခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီမိန့်ခွန်းမှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ကို ထောက်ခံသူတွေရှေ့မှာ အားတက်သရော ကြွေးကြော်ခဲ့တယ်။ “ကြယ်ပွင့်တစ်ပွင့် မွေးဖွားလာပြီ…အဲဒါ အီလွန်ပဲ” အီလွန်မတ်ဟာ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးနဲ့ ဩဇာအရှိဆုံးလူတွေထဲကတစ်ယောက် ဖြစ်နေခဲ့တာ သုံးနှစ်ကျော်ခဲ့ပါပြီ။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် “တစ်နှစ်တာ အထူးခြားဆုံးပုဂ္ဂိုလ်” အဖြစ် ကမ္ဘာကျော် Time မဂ္ဂဇင်းကြီးက သူ့ကို ဖော်ပြခဲ့တယ်။ အဲဒီနှစ်ကစပြီး အီလွန်မတ်ဟာ လက်ရှိအချိန်အထိ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေဆဲပါပဲ။ သူဟာ တောင်အာဖရိကမှာမွေး ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ပညာသင်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးနည်းပညာဘီလျံနာသူဌေး။ တွစ်တာကုမ္ပဏီကို ဝယ် ၊ ဝန်ထမ်းအရေအတွက် တစ်ဝက်ကျော်ကို အလုပ်ထုတ်ပြီး ‘X’ လို့ နာမည်ပြောင်းခဲ့တဲ့သူ။ SpaceX နဲ့ Tesla […]

မြန်မာပြည်အနောက်ပိုင်း စစ်ရေးချိန်ခွင်လျှာအပြောင်းအလဲနဲ့ အိန္ဒိယရဲ့ မူဝါဒ

Dawei Watch

January 7, 2025

အိန္ဒိယနိုင်ငံက Deccan Herald သတင်းစာမှာ ၂၀၂၄ ဒီဇင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့က ဖော်ပြထားတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ကို ဖတ်လိုက်ရတယ်။ “Why India needs to heed the dramatic churning in western Myanmar” “အိန္ဒိယအစိုးရအနေနဲ့ မြန်မာပြည်အနောက်ပိုင်းက အံ့အားသင့်စရာအကြီးစားအပြောင်းအလဲကို ဘာကြောင့် အာရုံစိုက်သင့်သလဲ”ဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးကို မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယသံအမတ်ဟောင်းတစ်ယောက်နဲ့ အာရှရေးရာပါရဂူဘွဲ့ စာတမ်းပြုစုနေသူတစ်ယောက်က ပူးတွဲရေးသားထားပါတယ်။ Gautam Mukhopadhaya က နယူးဒေလီအခြေစိုက် Centre for Policy Research ရဲ့ စီနီယာဧည့်သုတေသီတစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဆီးရီးယား၊ အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယသံအမတ်ဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ Angshuman Choudhury ကတော့ စင်္ကာပူအမျိုးသားတက္ကသိုလ်နဲ့ လန်ဒန်ဘုရင့်ကောလိပ်တို့မှာ […]

ရေလုပ်သားများကို ကုပ်သွေးစုပ်နေသည့် ကျောက်နီမော်စခန်း

Dawei Watch

January 6, 2025

ဂွေးထိုးလှေငယ်လေးတစ်စီး ပိုင်ဆိုင်သော မအေးပို(အမည်လွှဲ)တစ်ယောက် ပျူစောထီးခေါင်းဆောင် ဆိုသူထံ တစ်လလျှင် ကျပ်နှစ်သိန်းခွဲ(၂၅၀,၀၀၀) ပုံမှန်ဆက်သနေရသည်။ မအေးပိုအတိုင်းပင် အနီအနားရှိ ရေလုပ်သားများသည်လည်း ထိုစခန်းကို လစဉ် လာဘ်ငွေဆက်သပြီး ဝမ်းစာရှာကြရသည်။ ငါးပိလုပ်သည့် ဂွေးထိုးလှေငယ်တစ်စီးလျှင် ၂၅၀,၀၀၀ ကျပ်၊ ရိုးရိုးကင်းမွန်မီးထွန်းလှေတစ်စီးလျှင် ၅၅၀,၀၀၀ ကျပ်၊ ဝိုင်းချုပ်ကင်းမွန်မီးထွန်းလှေတစ်စီးလျှင် ၆၀၀,၀၀၀ ကျပ်၊ ထော်လာဂျီတစ်စီးလျှင် ၃၀၀,၀၀၀ ကျပ် စသည့်ဖြင့် လစဉ် ပေးဆောင်ကြရကြောင်း ရေလုပ်သားများက ဖွင့်ဟသည်။ “လတိုင်းပေးနေရတာ။ သူတို့တောင်းတာ မပေးရင် လှေထွက်လို့မရဘူး။ လကုန်လို့ မပေးနိုင်ရင် တစ်ရက်နှစ်ရက်လောက်စောင့်ပေးတယ်။ အဲဒီအထဲလာမပေးရင် ဆင့်စာနဲ့ ရုံးကိုခေါ်တယ်” ဟု ဒေသခံ အခြားရေလုပ်သားတစ်ဦးကဆိုသည်။ ထိုကဲ့သို့ လစဉ်ကြေးပေးနေရသည့် ငါးဖမ်းလှေပေါင်း အစီးရေတစ်ရာခန့်ရှိသည်ဟုလည်း ရေလုပ်သားများကပြောဆိုကြသည်။ ထားဝယ်ခရိုင် လောင်းလုံးမြို့နယ် ကျောက်နီမော်ကျေးရွာရှိ စစ်ကောင်စီနှင့် […]

သွေးစွန်းသောကျောင်းများ

Dawei Watch

January 5, 2025

ကလေးပေါင်း အနည်းဆုံး ၉၇၄ ဦး။ (ဖက်ဒရယ် ပြည်ထဲရေးဌာန၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအစီရင်ခံစာ) ကျောင်းသူ/သား ပေါင်း ၃၁၀၀ ကျော်။ (ဝါရှင်တန်ပို့စ်သတင်းစာကပြုစုထားသည့်မှတ်တမ်း) အထက်ပါကိန်းဂဏန်း နှစ်ခုမှာ နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ အတွင်း အမေရိကန် အစိုးရ၏ ဖက်ဒရယ်ကျောင်းများ နှင့် ဘာသာရေးအဖွဲ့များက လည်ပတ်သော ဘော်ဒါကျောင်းများတွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရသည့် ဒေသခံဌာနေ လူမျိုးနွယ်စု ကလေးများ၏ အရေအတွက်ဖြစ်သည်။ လေ့လာမှုမတူခြင်းကြောင့် ကိန်းဂဏန်းများနှစ်ခုမှာ ကွဲလွဲနေသော်လည်း သေဆုံးခဲ့ရသည့် အကြောင်းအရင်း များကို ဖော်ပြရာ၌မူ ဆင်တူနေသည်။ ယေဘုယျ ခြုံပြောရလျှင် ထိုကလေးအများစုမှာ ဘော်ဒါကျောင်းများတွင် ကိုယ်ရော စိတ်ပါ နှိပ်စက်ကလူပြုခံရခြင်းကြောင့်ဟုဆိုသည်။ ပညာပေးရန် ကန်ဖက်ဒရယ်အစိုးရက ၁၈၁၉တွင် ဒေသခံဌာနေကလေးများအတွက် ရည်ရွယ်သည့် ဥပဒေနှင့် မူဝါဒများကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဤသည်က ဒေသခံဌာနေလူမျိုးနွယ်စုများ၏ […]