BREAKING
December 23, 2024

ဆောင်းပါး

အင်ဒိုနီးရှား ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ မြင်မိတာလေးတွေ

Dawei Watch

February 14, 2024

ဒီနေ့ပဲ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ပါတယ်။ လာမယ့် ၅-နှစ်တာအတွက် သမ္မတကို ရွေးချယ်ပေးရမယ်။ Nikkei Asia ဂျာနယ်မှာတော့ သိရမယ့်အချက် ၅ ခုဆိုပဲ ဖော်ပြထားတာ ဖတ်ရတယ်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက လူဦးရေအရ စတုတ္ထအများဆုံး နိုင်ငံ၊ မူစလင်အများစု နိုင်ငံတခုဖြစ်ပေမယ့် ၁၉၉၈ ခုနှစ် အပြောင်းအလဲတွေ စတင်ပြီးကတည်းက ဒီမို ကရေစီစနစ် ခိုင်မြဲလာနေတဲ့ နိုင်ငံတခုလည်း ဖြစ်တယ်။ အခု ရွေးကောက်ပွဲမှာ ၂၀၄.၈ သန်းက သမ္မတကို တိုက်ရိုက် မဲပေးကြမှာ ဖြစ်ပြီး၊ သမ္မတစနစ်အတွက် တိုက်ရိုက်မဲပေး ရွေးကောက်ပွဲမှာ အကြီးကျယ်ဆုံးလို့ ဆိုနိုင်တယ်။ လက်ရှိ သမ္မတ ဂျိုကို ဝီဒိုဒိုကတော့ သမ္မတသက်တန်း ၂ ဆက် ပြည့်သွားပြီဖြစ်လို့ လူထုထောက်ခံလည်း ဆက်ပြီး ရွေးချယ်ခံပိုင်ခွင့် မရှိတော့ […]

စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများပို၍ နစ်နာဖွယ်ရှိ

Dawei Watch

February 14, 2024

ကမ္ဘာပေါ်မှာ နိုင်ငံပေါင်း ၈၅ နိုင်ငံမှာ နိုင်ငံသားတွေ မဖြစ်မနေ စစ်မှုထမ်းရတဲ့ ဥပဒေကိုကျင့်သုံးနေပါတယ်။ အမေရိကားကတော့ ဗီယက်နမ်စစ်အပြီးကာလ ကန့်ကွက်မှုတွေကြောင့် စစ်မှုထမ်းဖို့ ကို ရပ်ပစ်တော့မယ်လို့ စက်တင်ဘာ ၂၈ ၁၉၇၁ ခုနှစ်မှာ ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်နှစ်နှစ်ကြာမှာ စစ်မှုမထမ်းမနေရစနစ်ကိုရပ်စဲလိုက်တယ်။ အဲဒီကာလက ဒီဥပဒေကို ဖျက်မဖျက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အငြင်းပွားကြရတာမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံမှာ ပါတဲ့ လစ်ဘရယ်အရေး လွတ်လပ်မှု သဘောတရားတွေနဲ့ ဖြောင့်ဖြောင့်ကြီးဆန့်ကျင်နေသလို ဆင်းရဲ ချမ်းသာကွဲပြားနေတဲ့ လူတန်းစားတွေထဲမှာ ဆင်းရဲသားတွေက သာ ပိုပြီး ကြမ်းတမ်းတဲ့ စစ်ဘက်တာဝန်တွေကို ယူရလေ့ရှိတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့ကြပါတယ်။ ချမ်းသာတဲ့ မိသားစုက သားသမီးတွေက လာဘ်ထိုးလို့ အကြီးအကျယ်ရလေ့ရှိတာ၊ သက်သာတဲ့ တာဝန်တွေပဲ ထမ်းဆောင်ရတာ၊ လူမျိုးဘာသာ အသားအရောင် အပေါ်လိုက်ပြီး ခွဲခြားမှုတွေ တပ်ထဲမှာ […]

ပြည်ညှင်းရင် မင်းမခံနိုင် – စစ်မှုထမ်းဥပဒေ

Dawei Watch

February 13, 2024

စစ်မှုထမ်းဥပဒေဟာ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ သုံးရက်အလိုမှာ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွေဆီကို ပြန်သွားကြည့်တဲ့အခါ အဲဒီအချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နေရာများစွာမှာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းနေတာကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်နဲ့ အလယ်ပိုင်းမြန်မာနယ်မြေတွေအများစုမှာ စစ်ပွဲဆိုတာကို ရုပ်ရှင်ဗီဒီယိုတွေထဲမှာပဲ မြင်ဖူးကြားဖူးကြပါတယ်။ စာသင်ကျောင်းတွေမှာသင်ကြရတဲ့စာတွေထဲမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ပွဲရှိနေတယ်ဆိုတာကို တစ်ကြိမ်တစ်ခါမှ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားတာမျိုးလည်း ရှိမနေပါဘူး။ တိုင်းရင်းသားနယ်မြေတွေမှာတောင်မှ ကရင်နဲ့ ရှမ်းရဲ့ ဒေသတချို့မှာပဲ တိုက်ပွဲတွေ ရှိနေတဲ့အချိန်ကာလဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀၉ ကိုးကန့်ဒေသစစ်ပွဲတွေ ပြီးခါစအချိန်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကချင်မှာလည်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူထားတာ မကျိုးပေါက်သေးပါဘူး။ အဲဒီလိုမျိုး ငြိမ်သက်နေတဲ့အချိန်မှာ အခုဥပဒေကို အဲဒီအချိန်က စစ်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေက ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီဆိုတဲ့ နအဖအစိုးရအမည်နဲ့ပါပဲ။ အခုအခြေအနေတွေကတော့ အဲဒီတုန်းကနဲ့ လားလားမျှ မတူညီတော့ပါဘူး။ […]

“ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲမှာ စိုးရိမ်သတဲ့လား…”

Dawei Watch

February 12, 2024

(၁) ပြည်ထောင်စုနေ့ဆိုတာ ဘာလဲ ပြည်ထောင်စုနေ့ နီးလာပြီဆိုတော့ ၇၇ နှစ်မြောက် ပြည်ထောင်စုနေ့ပွဲမှာ ဘယ်တိုင်းရင်းသားဝတ်စုံက အလှဆုံးလဲ၊ ဘယ်ပြည်နယ်က ကတာ အကောင်းဆုံးလဲ၊ ပြည်ထောင်စုနေ့ ညစာစားပွဲ ဘယ်သူတွေ တက်သလဲ… စသဖြင့် ပြောသံကြားရပေဦးမည်ပေါ့… ဒါက လွတ်လပ်ရေးရပြီး နှစ် ၇၀ အတွင်း၊ အတိအကျပြောရမယ်ဆိုရင် ၁၉၆၂ မှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပြည်ထောင်စုနေ့ကို လူအများစု နားလည်ထားတဲ့ ရေဘူယျ ပုံစံဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်ထောင်စုနေ့ဆိုတဲ့အသံကိုကြားလိုက်တာနဲ့ တိုင်းရင်းသားလူငယ်ပေါင်းစုံ ရိုးယာဝတ်စုံတွေဝတ်ပြီး ကခုန်နေကြတဲ့ပုံ၊ ဒါမှမဟုတ် ကချင်၊ ကယား၊ ကရင်၊ ချင်း၊ မွန်၊ မြန်မာ၊ ရခိုင်၊ ရှမ်း တိုင်းရင်းသားတွေက ရိုးရာဝတ်စုံတွေဝတ်ပြီး မြန်မာပြည်မြေပုံကို ဝန်းရံနေတဲ့ပုံတွေကိုပဲ နိုင်ငံပိုင် မီဒီယာတွေက ဖေါ်ပြလေ့ရှိပါတယ်။ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ […]

ထိုင်းက ဝရမ်းထုတ်ရှာဖွေနေသည့် သူဌေးကျွန်းဟိုတယ်ပိုင်ရှင် ဦးကျော်လွင် ဇာတ်ကြောင်း

Dawei Watch

February 4, 2024

မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ကော့သောင်းမြို့ရှိ သူဌေးကျွန်းဟိုတယ်ပိုင်ရှင် ဦးကျော်လွင်၏ ရနောင်းမြို့က နေအိမ်အပါအဝင် ၎င်းနှင့် ဆက်စပ်သည့် ဘန်ကောက်နှင့် ရနောင်းမြို့ရှိ နေရာ ၂၇ ခုကို ထိုင်းအထူးစုံစမ်းရေးအဖွဲ့က ဝင်ရောက်စီးနင်းရှာဖွေခဲ့သည်။ နှစ်လုံးထီ ရောင်းချမှု၊ ငွေတိုးချေးစားမှုနှင့် ဆီတင်ပို့ရာတွင် အခွန်လိမ်လည်မှု စသည့် လုပ်ငန်းများတွင် ငွေကြေးခဝါချသည် ဆိုသော သံသယဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့က ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘတ် ၁၀ ဘီလီယံခန့် ငွေကြေးခဝါချမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ဦးကျော်လွင်နှင့် သက်ဆိုင်သူ ၁၈ ဦးကိုလည်း ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ထားခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသား ခံယူထားသည့် ဦးကျော်လွင်သည် ရနောင်းတွင် အနေများပြီး ဘန်ကောက်နှင့် ရနောင်းတွင်အခြေစိုက်၍ အွန်လိုင်းလောင်းကစားဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်နေသည်ဟု ထိုင်းသတင်းများက ဆိုသည်။ ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့၏ ဝင်ရောက်စီးနင်းမှုအတွင်း ဇိမ်ခံကားများ၊ ရွှေငွေနှင့် […]

စစ်ကောင်စီနှင့် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များ အပြိုင်ပွဲကနေသည့် တနင်္သာရီ

Dawei Watch

February 4, 2024

စစ်အာဏာသိမ်း ၃ နှစ်ပြည့်လာသည့်အချိန်တွင် တနင်္သာရီတိုင်းရှိ မြို့များတွင် စစ်ကောင်စီနှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တို့ နှစ်ဖက်အပြိုင်ပွဲကနေကြသည်။ စစ်ကောင်စီက ကော့သောင်း၊ မြိတ်၊ ထားဝယ် စသည့် ခရိုင်မြို့သုံးမြို့တွင် စတိတ်ရှိုးပွဲများကို ကျင်းပခွင့်ပေးထားသည့်အပြင် ကိုယ်တိုင်လည်းကျင်းပ‌ရန်စီစဉ်နေသည်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ကလည်း ထားဝယ်မြို့၊ လောင်းလုံးမြို့တို့တွင် ပွဲကနေသည်။ စစ်ကောင်စီက တည်ငြိမ်အေးချမ်းနေပြီဆိုသည်ကို ပြသလိုသည့်အတွက် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများ စီစဉ်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်များကမူ စစ်အာဏာရှင် ပြုတ်ကျရေး ပွဲကနေကြခြင်းဖြစ်သည်။ စစ်ကောင်စီတပ်အား စစ်ရေးဖော်ဆောင်တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တို့က “ပွဲကသည်” ဟု သုံးနှုန်းလေ့ရှိသည်။ ကော့သောင်းမြို့တွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်နေ့မှ ၈ ရက်နေ့အထိ ရနောင်း(ထိုင်း)-ကော့သောင်း ချစ်ကြည်ရေး ခရီးသွားပွဲတော်အမည်တပ်ပြီး ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲများကျင်းပရန်ရှိနေသည်။ ထိုပွဲတော်တွင် ယုန်လေး၊ ဂျင်မီ၊ ဒီဖြိုး စသည့်အဆိုတော်များပါဝင်သည့် စတိတ်ရှိုးပွဲတစ်ခုလည်း ထည့်သွင်းပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါပွဲတော်အား […]

ဖိနေသည့်ကြားက ကြွလာသည့် လောင်းလုံးမြို့ပေါ်တိုက်ပွဲ

Dawei Watch

February 3, 2024

“ဖောင်း ဖောင်း ဒိုင်း” လောင်းလုံးမြို့သားများ နံနက်စောစော ဆူညံသည့် သေနတ်သံများဖြင့် နိုးထလာခဲ့သည်။ ဇန်နဝါရီလ ၃၀ ရက်နေ့က လောင်းလုံးမြို့ပေါ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်သားများ တပ်စွဲထားသည့် မြို့မရဲစခန်း၊ မြို့နယ် ထွေအုပ်ရုံးနှင့် စရဖရုံးတို့ကို ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်က တစ်ချိန်တည်း တပြိုင်တည်း ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ နံနက် ၆ နာရီဝန်းကျင်မှ မွန်းတည့် ၁၂ နာရီကျော်အထိ ကြိုကြားကြိုကြား အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်နေသည်မှာ အချိန် ၆ နာရီကျော်အထိ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ယင်းနေ့ နံနက်စောစော အိပ်ယာထချိန် လက်နက်ကြီးပေါက်ကွဲသံကြားရပြီးနောက် လက်နက်ငယ်သံများ ဆက်တိုက် ထွက်ပေါ်လာသည့်အတွက် မြို့ခံများက ပြေးလွှားပြီး ပုန်းသူနှင့် အိမ်အတွင်းမှာပင် ပုန်းနေရသူများဖြင့် ကမ္ဘာပျက်မတတ် ဖြစ်သွားကြသည်။ လောင်းလုံးမြို့ပေါ်ရပ်ကွက်နေ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကလည်း ပစ်ခတ်သံများအကြား ထွက်ပြေးချိန်မရလိုက်သည့်အတွက် အိမ်အတွင်းမှာပင် ပုန်းနေလိုက်ရသည်။ […]

လွန်ဆန်နိုင်သူ ကိုယ်ဖြစ်ရစေ

Dawei Watch

January 24, 2024

ထောင်ကနေ လွတ်ချင်စိိတ်နဲ့ မကျေမနပ်နဲ့ စုပ်တသပ်သပ်လုပ်နေတဲ့ အကျဉ်းသားတစ်ယောက်ရှိပါတယ်။ ဘာအမှုနဲ့ပဲ ထောင်ထဲကို ရောက်လာရောက်လာ လူတိုင်းကတော့ အပြင်ကမ္ဘာ၊ အပြင်လောကကို လွမ်းနေတတ်ကြသူချည်းပါပဲ။ အမြန်ဆုံး လွတ်မြောက်ဖို့လည်း ဆုတွေတောင်းကြ၊ မျှော်လင့်ချက်တွေ ထားကြနဲ့ပေါ့။ အဲဒီလူရဲ့ ထောင်ကလွတ်ချင်တဲ့ဆန္ဒကတော့ တခြားသူတွေနဲ့ တူမနေပါဘူး။ အမြဲတမ်းပဲ “အခုလိုအချိန်ကာလမျိုးမှာ” ဆိုတာကို ထည့်ထည့်ပြီး ပြောပါတယ်။ “အခုနေများ လွတ်လို့ကတော့ကွာ”၊ “ဒီလိုအချိန်များမှာများ အပြင်မှာ ရှိလို့ကတော့ကွာ” ဆိုပြီး ပြောတတ်ပါတယ်။ သူဟာ ဆေးမှုနဲ့ ထောင်နှစ် ၂၀ ကျခံနေရသူပါ။ ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလို ပြောပြောနေတာလဲဆိုတာကို သိလိုက်ရတဲ့အခါမှာတော့ ဆွံ့အသွားရပါတယ်။ အဲဒီလူရဲ့ ဆန္ဒဟာ တကယ့်ကို ထိတ်လန့်ကြောက်မက်ဖွယ်၊ ရွံရှာစက်ဆုပ်ဖွယ်ပါပဲ။ သူ လူမသတ်ဖူးသေးလို့ပါတဲ့။ အပြင်လောကမှာ ဘာတွေ ဖြစ်ပျက်နေတယ်ဆိုတာတွေကို ထောင်ထဲကလူတွေလည်း သိတန်သလောက် […]