BREAKING
November 21, 2024

ဆောင်းပါး

အရှေ့တောင်အာဖရိကမှ သံပုံးတီးသံ

Dawei Watch

November 19, 2024

အရှေ့တောင်အာဖရိကနိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ဟာ နိုဝင်ဘာ ၄ ရက်နေ့ ည ၇ နာရီမှာ ချောက်ချားစရာ တိတ်ဆိတ်မှုထဲ ပြိုဆင်းသွားခဲ့ပါတယ်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးယန္တရားတွေကလည်း ရပ်တန့်နေတယ်။ အဲဒီနောက် ထိတ်လန့်စရာ တိတ်ဆိတ်မှုနောက်မှာ မြို့တော်ရဲ့ နေရာအနှံ့ကနေ သံပုံးတီးသံတွေဟာ ဆူညံပေါက်ကွဲထွက်လာတယ်။ ဒါဟာ နိုင်ငံကို အနှစ်ငါးဆယ်ကြာ အုပ်ချုပ်လာတဲ့ အာဏာရပါတီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကုလားဖန်ထိုးမှုကို လူထုက ဆန့်ကျင်နေပြီဆိုတဲ့ အချက်ပေးသံတွေပါပဲ။ “ပိုကြီးကျယ်တဲ့ အရေးတော်ပုံတစ်ခုအတွက် ပြည်သူတွေ စုစည်းလိုက်ကြတဲ့ အသံကို ကြားရတာ လိပ်ပြာတက်ကြွစရာကောင်းတယ်” လို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အင်ဂျင်နီယာကျောင်းသား ကယ်လီယိုအီယိုက ဆိုတယ်။ မိုဇမ်ဘိခ်နိုင်ငံ၊ မာပူတိုမြို့။ မြို့တော်ရဲ့ ညကောင်းကင်ယံထဲ ရိုက်ခတ်လွင့်ခါနေတဲ့ သံပုံးတီးသံတွေဟာ နိုင်ငံထဲက လူတန်းစားအလွှာစုံကို စုစည်းပေးလိုက်ပုံပါပဲ။ ရွှေရတုဒေါသပေါက်ကွဲခန်း “၁၆ နှစ်အရွယ် လူငယ်တစ်ယောက်ရဲ့ ပါးစပ်ထဲကို […]

ထားဝယ်တန်ဆောင်တိုင် စည်သတဲ့လား

Dawei Watch

November 15, 2024

သပိတ်မျှောပွဲနဲ့ ရှမ္မလည်ဆွဲမမဘုရားပွဲက အစချီတဲ့ ဒီနှစ်ပွင့်လင်းရာသီအစဟာ အရင်‌လေးနှစ်ကနဲ့မတူ ခပ်မြူးမြူးနဲ့ တာထွက်လာပါတယ်။ လေးဖက်လေးတန်သော မြို့ဝင်ပေါက်တွေမှာ ခပ်မြင့်မြင့် ဘန်ကာတွေနဲ့ ပိတ်ဆို့ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတဲ့ အကျဉ်းစံတိုင်း မြို့ရွှေဝယ်ရဲ့ တန်ဆောင်တိုင်ကလည်း မြို့ခံတွေရဲ့ လေးနှစ်အကြာ အောင့်လုံးကြားမှာ ပေါက်ကွဲထွက်လာပါတယ်။ ဒါဟာ ၂၀၂၀ ကိုဗစ်နဲ့ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြို့ခံထောင်သောင်းချီပါဝင်တဲ့ ပထမဆုံး ထားဝယ်နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူ ဘုရားပွဲတော်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ အာဏာမသိမ်းခင်က ကြီးကျယ်ခမ်းနားလှစွာ စည်ကားလှတဲ့ တန်ဆောင်တိုင်ပွဲကို မမီသေးပေမယ့် သူ့အတွက်တော့ အလွမ်းတစ်ဝက်ပြေပျောက်စေခဲ့တယ်လို့ အသက်ကြီးပိုင်း ထားဝယ်မြို့ခံ အမျိုးသားတစ်ဦးက မှတ်ချက်ပြုပါတယ်။ “အရင်က အရသာမျိုးတော့ သုံးပုံတစ်ပုံ ပြန်ခံစားရတယ်။ အလွမ်းပြေတစ်ဝက် မပြေတစ်ဝက်ပဲ” လို့ ရပ်ကွက် ဘုရားဂေါပကတစ်ဦးလည်းဖြစ်တဲ့ အဲဒီမြို့ခံက ဆိုပါတယ်။ ထားဝယ်တန်ဆောင်တိုင်ဆိုတာ နှယ်နှယ်ရရတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော် ကြာလာပြီဖြစ်တဲ့ ဓလေ့တစ်ခုပါ။ […]

မီးပိုစားတဲ့ အေအိုင် နဲ့ တွေးဆစရာများ

Dawei Watch

November 10, 2024

လောကဓာတ်သိပ္ပံဆရာတွေ ထွင်လိုက်တဲ့ ဉာဏ်ရည်တု (အေအိုင်) ဟာ ဒီကာလမှာ လူပြောသူပြော များလာတဲ့ ကိစ္စပါပဲ။ ဒီလိုပြောရတာကလည်း အေအိုင်နဲ့ ပတ်သက်လို့ တွေ့ရကြုံရတာတွေဟာ ဆေးလည်းဖြစ်သလို ဘေးလည်းဖြစ်တယ်ရယ်လို့ဆိုကြလို့ပါပဲ။ ဒီတော့လည်း ဒီလိုဆန်းသစ်မှုတွေကို သတိနဲ့ ကိုင်တွယ်ကြဖို့၊ ချဉ်းကပ်ကြဖို့ ပြောကြ ဟောကြ ထောက်ပြကြတာတွေရှိလာတာပ။ ပထမဆုံး အေအိုင်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြောကြရတာက အေအိုင်ဟာ မီးအတော်စားသတဲ့။ စွမ်းအင်များများ သုံးရတယ်ပေါ့။ ရိုးရိုး ဂူးဂဲလ်မှာ တခုခုရှာတာနဲ့ ဒီကနေ့ သိကြတဲ့ Chat GPT မှာရှာတာ အမြန်နှုန်းကွာသလို သိရတဲ့ သတင်း အချက်အလက်ကလည်း ကွာတယ်။ ဒီလိုကွာသလိုပဲ မီးစားနှုန်းလည်း အတော်ကွာတယ်တဲ့။ ဂူးဂဲလ်မှာရှာတာနဲ့စာရင် Chat GPT မှာအချက်အလက်ရှာတာက မီးစားနှုန်း ၁၀ ဆထက်မက ပိုကုန်နိုင်တယ်တဲ့။ […]

စစ်ခေါင်းဆောင်နှင့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်တွေ့ဆုံမှု ဂယက်

Dawei Watch

November 10, 2024

စစ်အာဏာသိမ်းထားသော စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ကို နိုင်ငံတကာအများစုက အသိအမှတ်မပြုသကဲ့သို့ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုလည်း အာဆီယံအစည်းအဝေးကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာ အစည်းအဝေး အခမ်းအနားများကို တက်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်ထားခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်းပြီး လေးနှစ်အကြာ မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းဒေသ နိုင်ငံတစ်ခုတွင် အလှည့်ကျပြုလုပ်နေသော ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတစ်ခုသို့ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် တက်ရောက်ခွင့်ရရှိခဲ့သည်။ အဌမအကြိမ်မြောက် မဲခေါင်ဒေသ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်ရှိ ကူမင်းမြို့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်နေပြီး စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်က အစည်းအဝေး တက်ရောက်နိုင်ရုံမက ဒေသတွင်း နိုင်ငံများဖြစ်သော တရုတ်၊ ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များနှင့်ပါ သီးခြားတွေ့ဆုံခွင့် ရရှိခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်က သက်ဆင်သမီးဖြစ်သူ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေထုတ်တန် ရှင်နာဝပ်နှင့် နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ကတွေ့ဆုံခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲကို စည်းရုံခဲ့ရာ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်က ထောက်ခံခဲ့ကြောင်း ထိုင်းသတင်းများက ဖော်ပြသည်။ ဘာတွေ ဆွေးနွေးခဲ့လဲ နှစ်နိုင်ငံတွေ့ဆုံချိန်တွင် […]

ပွင့်လင်းရာသီ ပုလောစစ်ရေး သတိပေးခေါင်းလောင်း

Dawei Watch

November 9, 2024

တော်လှန်ရေးတပ်များ စိုးမိုးထားသည့် ပြည်ထောင်စုလမ်းတစ်လျှောက်ကို ပြန်လည်ရယူရန် ကာလရှည် အစီအမံချပြင်ဆင်နေသည့် စစ်ကောင်စီတပ်က အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် အင်အားအများအပြားဖြင့် ပုလောဒေသတစ်ခွင်ကို စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့ နေ့လယ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်သား ၂၀၀ ဝန်းကျင်က မြိတ်ဘက်မှ မော်တော်ယာဉ်ဖြင့်ရောက်လာပြီး အင်အားဖြည့်လိုက်သည်။ အင်အားဖြည့်လာသည့် စစ်ကောင်စီတပ်သားများက ယင်းနေ့ ညနေပိုင်းတွင်ပင် စစ်ကြောင်းသုံးကြောင်းခွဲကာ ပြည်ထောင်စုလမ်းတစ်လျှောက် တန်ပြန်တိုက်စစ် စဖွင့်တော့သည်။ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့ညနေတွင် မီးလောင်ချောင်းရွာအနီးဝန်းကျင်၌ တိုက်ပွဲစတင်ခဲ့သည်။ ယင်းအချိန်တွင် ပုလောမြို့ချောင်းဝမှတစ်ဆင့် လှေဖြင့်ထွက်လာသည့် အင်အား ၁၀၀ ခန့်ပါ စစ်ကြောင်းတစ်ကြောင်းကလည်း ပလမြို့ဘက်ကို ချီတက်လာပြီး တော်လှန်ရေးတပ်များကို နှစ်ဖက်ညှပ် ချေမှုန်းရန် ဗျူဟာခင်းလာသည်။ “ပုလောချောင်းကနေ ထွက်ပြီးတော့ ပလကို အင်အားတစ်ရာကျော်လောက်ဝင်ပြီးတော့ နှစ်ဖက်ညှပ်ပြီးတော့ ထိုးတာ” […]

ရာဇဝတ်သား နန်းတက်ချိန်

Dawei Watch

November 8, 2024

စစ်ပွဲများ၊ ရန်စောင်မှုများ အကြား ထရမ့် ၂.၀ မူဝါဒနှင့် မြန်မာအပေါ် သက်ရောက်နိုင်ခြေ လေးနှစ်ကြာ မက်ခဲ့ရတဲ့ အိပ်မက်ဟာ နောက်ဆုံးမှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ပ် လက်ထဲ ရောက်လာခဲ့ပြီ။ “Make America Great Again!” “အမေရိကကို တဖန်ကြီးကျယ်လာအောင် လုပ်မဟေ့” ဆိုတဲ့ ကမ္ဘာကျော်ကြွေးကြော်သံနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ လေးနှစ်မှာ အမေရိကန်ဒီမိုကရေစီကို အနုကြမ်းစီးခဲ့သူဟာ ဒီနေ့မှာတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ အသက်ကြီးဆုံး သမ္မတအဖြစ် အောင်ပွဲခံနေပါပြီ။ The Capitol လွှတ်တော် အဆောက်အအုံကို သူ့နောက်လိုက်တွေ ဝင်စီးလိုက်တာ မအောင်မြင်ခဲ့တဲ့နောက်မှာ အပယ်ခံတစ်ယောက်လို အိမ်ဖြူတော်ကနေ ထွက်သွားခဲ့ရတဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ပ်ဟာ အံ့အားသင့်ရလောက်အောင် အိမ်ဖြူတော်ကို ပြန်လာနိုင်ခဲ့ပြီ။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ အနှစ် ၂၅၀ သမိုင်းမှာ မကြုံစဖူးဖြစ်ရပ်ပါပဲ။ အမေရိကန်တရားရေးစနစ်အရ “Felony” လို့ခေါ်တဲ့ […]

အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ လူဖြူတွေရဲ့ အကျပ်အတည်း

diz_admin

November 6, 2024

ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းစာမှာ ဆောင်းပါးတပုဒ် ဖတ်ရတယ်။ Edoardo Campanella. (Oct 28, 2024). The US election and the crisis of whiteness. Bangkok Post. စာရေးသူ Edoardo Campanella က ဟားဗတ် တက္ကသိုလ် ကနေဒီအစိုးရကျောင်း၊ Mossavar-Rahmani Center က စီနီယာဖဲလိုးတဦး။ သူ့ဆောင်းပါးကို စိတ်ဝင်စားမိတာက အမေရိကန် ရွေးကောက်ပွဲကို သူက ရှုထောင့်တခုက ချဉ်းကပ်ထားတာ။ အနောက်နိုင်ငံတွေမှာ အထူးသဖြင့် ဒီမိုကရေစီ အကျပ်အတည်း (crisis of democracy) ကို ဖော်ပြ ပြောဆိုကြတဲ့ ပြဿနာတွေက အထူးသဖြင့် ဆူကြုံနိမ့်မြင့် ဆင်းရဲချမ်းသာ ကွာဟမှုပြဿနာ၊ လူလတ်တန်းစာတွေမှာ အနှစ်မဲ့မဲ့ ချွတ်ခြုံ […]

ဗိုလ်ရဲ့ တကယ့် အဓိပ္ပါယ်

Dawei Watch

November 3, 2024

ဒီခေါင်းစဉ်က တကယ်တော့ ၁၉၉၁ ခုနှစ်က ထုတ်ခဲ့တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ အက်ဆေး တစ်ခုရဲ့ ခေါင်းစဉ်ပါ။ The True Meaning of Boh တဲ့။ သူ့ဆောင်းပါးကို ဖတ်မိရင်း အတွေးပွားစရာတွေ များလှတယ်။ ဗိုလ်ဆိုတာ ဘာပါလဲ။ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းစဉ်က တပ်ထဲမှာ ကိုယ့်ကိုယ့်ကို ဗိုလ်တွေ တပ်ခေါ်ကြတယ်။ ဗိုလ်တေဇ၊ ဗိုလ်လကျ်ာ၊ ဗိုလ်ကျော်ဇော စသည်ဖြင့်ပေါ့။ အဲဒီတုန်းက ထုံးစံ အတိုင်းစစ်အတွင်းထဲမှာ ဆိုတော့ ဗိုလ်ဆိုတာ သည်းချေကြိုက်၊ ပြည်သူ့ အသည်းနှလုံးပေါ့။ လွတ်လပ်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲ ဝင်သူတွေကိုး။ ဆိုတော့ ဗိုလ်ရဲ့ တကယ့် အဓိပ္ပါယ်က ဘယ်က လာပါသလဲ။ ဗိုလ်ဆိုတာ ‘ဗလ’ က လာတာလို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က အက်ဆေးထဲမှာ အနက်ကောက်တယ်။ […]