BREAKING
March 24, 2025

ဆောင်းပါး

ဂျီနိုဆိုက်ငါးတွေ လာနေပြီ

Dawei Watch

March 22, 2025

ဘန်ကောက်မြို့လယ်မှာ ငါးညှီနံ့တွေ တထောင်းထောင်းထပြီး နံဟောင်သွားပါတယ်။ အခုအပတ် အင်္ဂါနေ့က ထိုင်းအစိုးရအိမ်တော်ရှေ့မှာလုပ်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ တီလားပီးယားလို့ အများသိကြတဲ့ ပါးမည်းတီလားပီးယားငါး အကောင်ပေါင်းများစွာကို ကားလမ်းမပေါ် သွန်ချလိုက်လို့ပါပဲ။ အဲဒီနေ့မှာ ပြည်နယ်ပေါင်း ၁၉ ခုက ငါးမွေးမြူရေးသမားအယောက် ၂၀၀ ဝန်းကျင်ဟာ အစိုးရအိမ်တော်ရှေ့ကို ရောက်လာပြီး ပါးမည်းတီလားပီးယားငါး အကောင်ရေ ၂ တန်ကို ကားလမ်းပေါ် သွန်ချပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ၁၃ နှစ်ကြာ ရင်ဆိုင်လာခဲ့ရတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုကို ထိုင်းအစိုးရက မဖြေရှင်းပေးနိုင်တဲ့အပေါ် ထိုင်းတံငါသည်တွေ ပေါက်ကွဲသွားတဲ့ မြင်ကွင်းတစ်ခုပါပဲ။ အန္တရာယ်အကြီးဆုံး ကျူးကျော်မျိုးစိတ် ၂၀၂၄ ခုနှစ်ရဲ့ မနက်ခင်းနေရောင်အောက်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ ၊ ပက်ချဘူရီပြည်နယ်က ကျေးရွာတစ်ရွာမှာ မစ္စတာဂျစ်တဂွန်ဘူဝါးဒီးဟာ သူ့ရဲ့ ငါးမွေးမြူရေးကန်ဘေးမှာ အလုပ်ရှုပ်နေခဲ့ပါတယ်။ တချိန်တုန်းကတော့ သူဟာ အောင်မြင်တဲ့ […]

ရာသီဥတုထိပ်သီးညီလာခံအတွက် အမေဇုန်တောကို ခုတ်ထွင်ခြင်း

Dawei Watch

March 20, 2025

ဘရာဇီးနိုင်ငံ ဘဲလင်မြို့မှာ ကျင်းပမယ့် COP30 ရာသီဥတုထိပ်သီးညီလာခံအတွက် လေးလမ်းသွား အဝေးပြေးလမ်းမတစ်စင်းကို ဖောက်လုပ်နေပါတယ်။ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားရတဲ့ အမေဇုန်တောအုပ်ကြီးထဲမှာ ဧကပေါင်းသောင်းနဲ့ချီ ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းပြီး ဖောက်လုပ်နေတာပါ။ ဘဲလင်မြို့ကိုသွားတဲ့လမ်းမှာ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု သက်သာစေဖို့ ရည်ရွယ်ဖောက်လုပ်နေတာပါ။ လာမယ့် နိုဝင်ဘာမှာ ကျင်းပမယ့် COP30 ရာသီဥတုထိပ်သီးညီလာခံအတွက် ကမ္ဘာအနှံ့က ခေါင်းဆောင်တွေပါဝင်တဲ့ လူပေါင်း ၅၀,၀၀၀ ကျော်ကို အိမ်ရှင်အနေနဲ့ ဘဲလင်မြို့က ဧည့်ခံပေးသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်နယ်အစိုးရကတော့ ဒီအဝေးပြေးလမ်းမရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ကောင်းကွက်တွေကို ချီးကျူးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေသခံအချို့နဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားတွေကတော့ ဒီအဝေးပြေးလမ်းရဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ဆိုးကျိုးသက်ရောက်လာမယ့်အရေးကို ဒေါသထွက်နေကြပါတယ်။ အမေဇုန်မိုးသစ်တောကြီးဟာ ကမ္ဘာကြီးအတွက် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ဓာတ်ငွေ့စုပ်ယူပေးပြီး ဇီဝမျိုးစိတ်စုံလင်ကွဲပြားမှုကို ထောက်ပံ့ပေးထားတဲ့နေရာမှာ အင်မတန်အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိပါတယ်။ အမေဇုန်မိုးသစ်တောကြီးထဲ ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းပစ်မှုဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိပ်သီးညီလာခံရဲ့ တကယ့်ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ […]

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား မရှိတော့တဲ့တစ်နေ့ ထိုင်းစီးပွားရေး

Dawei Watch

March 16, 2025

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံသားများ မလုပ်လိုသော အလုပ်အမျိုးအစား သုံးမျိုးရှိသည်။ 3Ds ဟုခေါ်သော Dirty (ညစ်ပတ်သော) ၊ Dangerous (အန္တရာယ်ရှိသော) ၊ Difficult (ခက်ခဲသော) အလုပ်များပင်။ ယင်းအလုပ်များကို ထိုင်းနိုင်ငံသား အနည်းစုသာ လုပ်ကိုင်နေကြပြီး အများဆုံးဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေသူများက မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများဖြစ်သည်။ ထိုင်းလုပ်ငန်းရှင်အများစုက ထိုင်းအလုပ်သမားကို ရှာမတွေ့သလို ကုန်ကျစရိတ်လည်း သက်သာစေရန် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများကို အလုပ်ခန့်ထားကြပြီး ၎င်းတို့၏ အားကို မှီခိုလျက် လုပ်ငန်းလည်ပတ်နေကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသားအများစုကလည်း 3Ds အလုပ်များသည် ၎င်းတို့နှင့် မကိုက်ညီသည့်အပြင် အန္တရာယ်များပြီး ညစ်ပတ်အနံ့ပြင်းသဖြင့် လုပ်ကိုင်ရန် ဆန္ဒမရှိပေ။ “တကယ်လို့ ထိုင်းစီးပွားရေးစနစ်လို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကိုသာ မှီခိုနေရတဲ့ စီးပွားရေးစနစ်တစ်ခုကို သေချာ စီမံနိုင်မှု မရှိဘူးဆိုပါစို့။ ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း ဈေးသက်သာတဲ့ အလုပ်သမားတွေကို […]

ကမ္ဘာ့ဝင်ရိုးကျိုးခြင်း

Dawei Watch

March 7, 2025

၁၉၄၅ နောက်ပိုင်း ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ရဲ့ အကွဲအပြဲက အရှိန်ရလာနေပါပြီ။ အခုအပတ် ကုလသမဂ္ဂမှာ မြင်ခဲ့ရတဲ့ ထူးဆန်းတဲ့ မြင်ကွင်းတစ်ခုကတော့ အမေရိကန်ဟာ ယူကရိန်းနဲ့ ဥရောပကို ဆန့်ကျင်ပြီး ရုရှား ၊ မြောက်ကိုရီးယားတို့နဲ့ တစ်ဘက်တည်း ရပ်ခဲ့တာပါပဲ။ ဂျာမဏီအဓိပတိသစ် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတဲ့ ဖရက်ဒရစ်မာ့ဇ်က သတိပေးတယ်။ နေတိုးအဖွဲ့ကြီးဟာ အခုနှစ် ဇွန်လထက် နောက်မကျဘဲ အသက်ထွက်သွားနိုင်တယ်တဲ့။ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေအချင်းချင်း အပေးအယူလုပ်ပြီး အင်အားသေးတဲ့ နိုင်ငံတွေအပေါ် အနိုင်ကျင့်မယ့် “အင်အားကြီးသူက မှန်တယ်” ဆိုတဲ့ဘက်ကို ကမ္ဘာက လျှင်လျှင်မြန်မြန် ချဉ်းကပ်လာနေပါပြီ။ ထရမ့်နဲ့ သူ့အဖွဲ့က သူတို့ရဲ့ အပေးအယူလုပ်တဲ့နည်းက ငြိမ်းချမ်းရေးကို ယူဆောင်လာပေးလိမ့်မယ်လို့ အခိုင်အမာ ပြောနေကြပါတယ်။ အနှစ် ၈၀ ဂုတ်ခွစီးခံလာရပြီးနောက်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ သူ့ရဲ့ စူပါပါဝါအဆင့်အတန်းကနေ အကျိုးအမြတ်ထွက်အောင် လုပ်မယ်လို့ […]

နေကြာပန်းနိုင်ငံနဲ့ ခရူးဆိတ်စစ်မီးလျှံ

Dawei Watch

March 3, 2025

နေကြာပန်းတွေကို မြတ်နိုးယုယတဲ့ အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ ကောင်းကင်ထဲမှာ အိမ်နီးချင်းအင်အားကြီးနိုင်ငံဆီက မစ်ဆိုင်းဒုံးပျံတွေဟာ ၂၀၂၂ နှစ်ဆန်းပိုင်းမှာ ရိုင်းစိုင်းစွာ ထိုးဖောက်ပျံသန်းလာခဲ့တယ်။ လူသားယဉ်ကျေးမှုကို ပါးရိုက်လိုက်တဲ့ စစ်ပွဲ။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်လွန် ကမ္ဘာကြီးကို လန့်ဖျပ်သွားစေခဲ့တယ်။ ရိုင်းစိုင်းသော ကျူးကျော်စစ်ပွဲတစ်ပွဲရဲ့ အစပါပဲ။ ယူကရိန်းနိုင်ငံကို လည်ပင်းညှစ်သတ်မယ့် ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်စစ်….။ အပြာရောင်မိုးသားကောင်းကင်အောက်မှာ အဝါရောင်နေကြာပန်းတွေ မျက်စိတဆုံး လဲ့လဲ့ထွန်းနေတဲ့ နိမိတ်ပုံဟာ ယူကရိန်းနိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားအလံတော်ကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်။ ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်စစ် စတင်တဲ့နေ့မှာ ယူကရိန်းအမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဟာ သူမ နေထိုင်ရာ ရုရှားနယ်စပ်က ယူကရိန်းမြို့လေးထဲ ဝင်လာတဲ့ သူမ တစ်ခါမှ မမြင်ဖူးတဲ့ စစ်သားတွေရဲ့ ရှေ့တည့်တည့်မှာ သွားရပ်တယ်။ “ရှင်တို့က ရုရှားတွေလား” လို့ မေးပြီးတာနဲ့ လက်နက်အပြည့်အစုံနဲ့ ရုရှားစစ်သားတွေကို ဒေါသတကြီး ရန်တွေ့တယ်။ […]

ထိုင်းနိုင်ငံသားများ၏ အလုပ်ကို မြန်မာများလုနေသလော…

Dawei Watch

March 2, 2025

တနင်္ဂနွေနေ့တိုင်း လူစည်ကားနေသည့် ဘန်ကောက်က စန်ဖေးဈေးတွင် မြန်မာလုပ်သားများကို ရှောင်မလွဲတွေ့မြင်နေရသည်။ ဈေးထဲက ဆိုင်အများစုက အသေးစား ၊အလတ်စား ဆိုင်များဖြစ်သည်။ မြန်မာအလုပ်သမားများက စျေးဝယ်သူများကို ဖိတ်ခေါ်နေကြပြီး စျေးသည်များ၏ လိုအပ်ချက်များကို ဝန်ဆောင်မှုပေးနေကြသည်။ “ဆိုင်မှာ အလုပ်လုပ်ဖို့ ထိုင်းအလုပ်သမားတွေကို ရှာလို့ မရဘူး။ အရင်က ထိုင်းတွေကို အလုပ်ခန့်ခဲ့ပေမယ့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေလို အလုပ်တာဝန်မကျေကြဘူး” ဟု ယင်းစျေးထဲတွင် အရောင်းဆိုင်ဖွင့်ထားသည့် စူနီကဆိုလိုက်သည်။ စူနီသည် ယင်းဈေးထဲတွင် နှစ် ၂၀ ကြာ အိတ်မျိုးစုံဆိုင် ဖွင့်ထားသူဖြစ်သည်။ ဆိုင်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသားကိုခန့်၍ မရသဖြင့် လွန်ခဲ့သော ၇ နှစ်ကတည်းက မြန်မာအလုပ်သမားများကို အလုပ်ခန့်ထားရကြောင်း စူနီကဆိုသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အသေးစား၊အလတ်စား လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်သားလိုအပ်ချက် မြင့်မားနေပြီး ယင်းလိုအပ်ချက်ကို မြန်မာနိုင်ငံသားများက ဝင်ရောက်ထမ်းပိုးထားကြသည်။ […]

အမေရိကန် – ဥရောပ လမ်းခွဲပြီလား

Dawei Watch

February 27, 2025

၁၉၄၉ ခုနှစ်ရဲ့ နွေဦးရာသီမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ဥရောပဒီမိုကရေစီတိုင်းပြည် ၇ ခုက နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေ အမေရိကန်နိုင်ငံ ၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့တော်က ခန်းမကြီးတစ်ခုထဲမှာ စုဝေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါဟာ ကမ္ဘာ့သမိုင်းမှာ အအောင်မြင်ဆုံး စစ်ရေးမဟာမိတ်လို့ ဆိုနိုင်တဲ့ စုဖွဲ့မှုတစ်ခုရဲ့ အစပါပဲ။ “နေတိုးအဖွဲ့” လို့ လူအများ သိလာကြမယ့် မြောက်အတ္တလန္တိတ်စာချုပ်အဖွဲ့(NATO) ဟာ အဲဒီတွေ့ဆုံမှုကနေ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့တာပါ။ မြောက်အတ္တလန္တိတ်စာချုပ်ရဲ့ နာမည်ကျော် ပုဒ်မ ၅ မှာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြဌာန်းထားတာတစ်ခု ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်ခုကို ပြင်ပနိုင်ငံတစ်ခုက တိုက်ခိုက်တာဟာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးကို တိုက်ခိုက်တာလို့ မှတ်ယူတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါပဲ။ နေတိုးအဖွဲ့ စတင်တည်ထောင်ခဲ့ချိန်ကစပြီး အမေရိကန်ဟာ ဥရောပလုံခြုံရေးအတွက် အဓိကကာကွယ်ပေးသူအဖြစ် ရပ်တည်လာခဲ့ပါတယ်။ ယခင်က ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ဝါဆောစာချုပ်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ ရန်ကနေ ကာကွယ်ဖို့ […]

ကစယ်ဒိုနယ်မြေက ပွတ်တိုက်မှု

Dawei Watch

February 23, 2025

ကရင်အမျိုးသားအစည်းရုံ KNU တပ်မဟာ ၄ ထိန်းချုပ်နယ်မြေ ကစယ်ဒိုနယ်မြေအတွင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ( NUG) ၏ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများ မဆောင်ရွက်ရန်အပါအဝင် အချက်သုံးချက်ကို KNU ဘက်က ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများကိုလည်း KNU တာဝန်ရှိသူများနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန်လည်း အဆိုပါကြေညာချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ကစယ်ဒိုမြို့နယ် အတွင်းရေးမှူး စောပေါနော်လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက်စွဲပါ အဆိုပါကြေညာချက်ကို KNU တပ်မဟာ ၄ ၏ တပ်ခွဲတစ်ခုဖြစ်သော ကစယ်ဒိုကျားအထူးတပ်ဖွဲ့၏ Facebook Page တွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်က ထုတ်ပြန်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ကစယ်ဒိုနယ်မြေအပိုင်းအခြားမှာ ယေဘုယျအားဖြင့် ထားဝယ်-ထီးခီးလမ်းမှစပြီး သရက်ချောင်းမြို့နယ်၊ ထိုမှပုလောမြို့နယ်အထိပါဝင်သည်ဆိုနိုင်သော်လည်း ယခုထုတ်ပြန်ချက်မှာ သရက်ချောင်းမြို့နယ်ကိုသာ ရည်ညွန်းသည်ဟု KNU အဖွဲ့ထံမှသိရသည်။ အဆိုပါထုတ်ပြန်ချက်ကို ကစယ်ဒိုကျားအထူးတပ်ဖွဲ့က ပြန်ဖြုတ်လိုက်သော်လည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ […]