ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်-KNLA၊ တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်ကောင်စီတပ်တို့ စစ်ရေးတင်းမာ နေသဖြင့် လချီစစ်ဘေးရှောင်နေရသည့် ဆင်ထိုးကြီးရွာ ဒေသခံများမှာ စားရေးနေရေး အခက်အခဲများစွာကြုံနေရကြောင်း ဒေသခံအချို့က ပြောသည်။

ထားဝယ်-မြိတ်ကားလမ်းဘေးက ဆင်ထိုးကြီးရွာတွင် ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်-KNLA နှင့် တော်လှန်ရေး ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များ တပ်စွဲထားသဖြင့် အိမ်ထောင်စု နှစ်ရာကျော်ခန့်၊ လူဦးရေ ခုနစ်ရာခန့်မှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁ ရက်ကစပြီး စစ်ဘေးရှောင်နေရကြောင်း ဒေသခံအချို့က ဆိုသည်။

ကွမ်းသီးဈေး၊ ရော်ဘာဈေးကောင်းနေသည့်အချိန်တွင် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင် စားသောက်၍ မရသဖြင့် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲများကြုံနေပြီး အခြားရွာက အသိမိတ်ဆွေအိမ်နှင့် ဆွေမျိုးအိမ်များ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းများတွင် နေထိုင်ရသည်မှာ ကာလကြာမြင့်လာသဖြင့် နေထိုင်ရေးလည်း အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောဆိုသည်။

“လယ်ရှိလည်း လယ်ပစ်ထားရတယ်။ ဥယျာဉ်ရှိလည်း ဝင်လုပ်မရဘူး။ ရွာနားပတ်လည်မှာလည်း မိုင်းတွေထောင်ထားတယ်။ ဟိုနေ့က တညင်ရွက်သွားခူးတာ မိုင်းကြိုးတွေ့လို့ ခြံရှင်ပြန်ပြေးလာတယ်။ အလုပ်အကိုင်လည်းမရှိနဲ့ သူများနားမှာနေတာကြာလာတော့ တချို့အိမ်ရှင်တွေလည်း ငြိုငြင်လာပြီ။ ဒုက္ခဖြစ်တာကတော့ ဘုန်းကြီးရော လူရောပဲ” ဟု ဒေသခံအမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။

ပလောက်မြို့ကို တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များ တိုက်ခိုက်မည်စိုးရိမ်သဖြင့် ဘုရင့်တောင်ရွာတွင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့က တပ်စွဲထားပြီး ယင်းရွာအနီးရှိ ဆင်ထိုးကြီးရွာတွင် KNU တပ်မဟာ(၄)၊ KNLA တပ်ရင်း ၁၂၊ တပ်ခွဲ(၃) နှင့် PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က ဩဂုတ်လကစပြီး ဝင်ရောက်တပ်စွဲထားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဒေသခံများက ဆိုသည်။

“ဘုရင့်တောင်ရွာက ကရင်တိုင်းရင်းသားတွေကို စစ်တပ်က ဘာမှမဖြစ်ဘူး ရွာထဲလာနေရတယ်ဆိုလို့ ကရင်တွေ ရွာထဲပြန်ဝင်နေကြတာကြာပြီ။ အစ်မတို့ပဲ ပြန်နေလို့ မရသေးတာ” ဟု အထက်ပါ အမျိုးသမီးက ပြောဆိုသည်။

အချိန်မရွေး တိုက်ပွဲဖြစ်လာနိုင်သဖြင့် အန္တရာယ်ရှိသည့်အတွက် ဒေသခံများကို ရွာထဲပြန်နေခွင့်မပေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များက ရှင်းပြသည်ဟု ဒေသခံအချို့က ဆိုသည်။

သို့သော်စစ်ဘေးရှောင်နေရသည့် ကာလကြာလာသည်နှင့်အမျှ ဒေသခံများနှင့် KNLA ဦးဆောင်သည့် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များအကြား အဆင်မပြေမှုအချို့ရှိလာနေသည်။

တော်လှန်ရေးတပ်များကို ထမင်းဟင်းများပို့ပေးခြင်း၊ ထောက်ပံ့ကူညီမှုများ လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သော်လည်း KNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်အချို့မှာ ဒေသခံများကို ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးခြင်း၊ ဒလန်ဟု စွပ်စွဲရိုက်နှက်ခြင်း၊ ငွေကြေးတောင်းခံခြင်းများ ပြုလုပ်နေကြောင်း ဒေသခံအချို့က ပြောသည်။

ယင်းအပြင် KNLA နှင့် PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့သည် စစ်ဘေးရှောင်များ၏ နေအိမ်တွင် ခွင့်ပြုချက်တောင်းခံခြင်းမရှိဘဲ တံခါးများကို ရိုက်ဖျက်ကာ ဝင်ရောက်နေထိုင်သည်ဟုလည်း ၎င်းတို့က ဆိုသည်။

“ဒီအိမ်မှာ ဝင်နေချင်ရင်ပြော သော့တွေဘာတွေပေးဖို့အဆင်သင့်ပဲ။ အိမ်တွေမှာ ရိုက်ဖျက်ကန်ဖျက်ထားတာ တစ်ဆယ်ကျော်လောက်ရှိတယ်။ အိမ်ကြီးအိမ်ကောင်းတွေချည်းပဲ” ဟု စစ်ဘေးရှောင်အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောသည်။

ရွာထဲပြန်လည်နေထိုင်ခွင့်ပြုရန်နှင့် နေအိမ်များ ရိုက်ဖျက်သွားသည့်ကိစ္စကို သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများကို ဒေသခံအချို့က ဆက်သွယ်တိုင်ကြားသော်လည်း ရွာထဲပြန်နေ၍ မရသေးဟု အကြောင်းပြန်သလို နေအိမ်ရိုက်ဖျက်သည့်ကိစ္စကိုမူ ရှင်းပေးခြင်းမရှိကြောင်း ဒေသခံများက ပြောဆိုသည်။

ယင်းအခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ KNU တပ်မဟာ(၄) မြိတ်-ထားဝယ်ခရိုင်အတွင်းရေးမှူး ပဒိုစောအယ်နားကို ဇန်နဝါရီလ ၁၇ ရက်တွင် Dawei Watch က စာဖြင့်ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားသော်လည်း ပြန်လည်ဖြေဆိုခြင်း မရှိပေ။

ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည့် ဒေါင်းညီနောင်စစ်ကြောင်းမှ ဇုန်(၃)တာဝန်ခံ စောအက်ဒမန်ကမူ ဆင်ထိုးကြီးရွာဘက်ကို တပ်ခွဲတစ်ခုအား အကူအဖြစ် စေလွှတ်ထားတာရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ငါးရက်ခန့်က ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း Dawei Watch ကို ပြောသည်။

ပြည်သူလူထု၏ နေအိမ်များကို ရိုက်နှက်ဖျက်ဆီးခဲ့သည်ဆိုသော ကိစ္စကို တပ်ဖွဲ့ဝင်များလည်း တင်ပြလာခြင်းမရှိသလို ရွာသားများလည်း တင်ပြပြောဆိုလာခြင်းမရှိဟု စောအက်ဒမန်က ပြောဆိုသည်။

“ဒါပေမဲ့ဒီကိစ္စကို ပြန်ပြီး စုံစမ်းကြည့်ကြည့်မယ်လေ။ ကျွန်တော်တို့မှာတော့ အထက်လူကြီးကိုတင်ပြပြီး ထိရောက်တဲ့ အရေးယူမှုတော့လုပ်ရမှာပေါ့။ ပြည်သူရဲ့ပစ္စည်းကို ဖျက်ဆီးသွားတဲ့ရဲဘော်တွေက ဘယ်သူဘယ်ဝါ ဘယ်တပ်ခွဲ ဘယ်တပ်စိတ်ကဆိုတာ ပြန်စိစစ်ပြီးတော့ အထက်ကို ပြန်တင်ပြရမှာ” ဟု စောအက်ဒမန်က ပြောသည်။

ဒေသခံများက KNLA နှင့် PDF တပ်ဖွဲ့ကို ယခင်ကအတိုင်း သင့်တော်သည့် အခြားနေရာတစ်ခုတွင်နေပြီး ဒေသခံများကို ရွာထဲပြန်လည်နေထိုင်ခွင့်ပေးရန်နှင့် ရွာနီးပတ်ဝန်းကျင်က မြေမြုပ်မိုင်းများကို ရှင်းလင်းပေးစေလိုသည်ဟု ဆိုကြသည်။

ထားဝယ်-မြိတ်သွားကားလမ်း ပုလောမြို့နယ် အင်းမရွာ၊ ဆင်ထိုးကြီးရွာနှင့် ဘုရင့်တောင်ရွာဘက်တွင် ဩဂုတ်လ ၁ ရက်မှ ၆ ရက်အထိ တစ်ကြိမ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်မှ ၁၆ ရက်အထိတစ်ကြိမ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်မှ ၂၁ ရက်နေ့အထိတစ်ကြိမ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၄ တွင် တစ်ကြိမ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀ တွင်တစ်ကြိမ် နှစ်ဖက်ထိတွေ့တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။