ကုန်ပစ္စည်းများတွင် မြန်မာဘာသာ ဖြင့် မဖော်ပြပါက ထောင်နှစ်နှစ်ချမှတ် တော့မည်ဖြစ်သည်။
ကုန်ပစ္စည်းများတွင် ကုန်အညွှန်း အမှတ်အသားများဖြစ်သည့် သုံးစွဲပုံ အညွှန်း၊ ထားသိုသိမ်းဆည်းပုံအညွှန်း၊ ဓာတ်မတည့်ကြောင်း ဖော်ပြချက်နှင့် ကြိုတင်သတိပေးချက်၊ ဘေးထွက်ဆိုး ကျိုး အစရှိသည့် ကုန်အမှတ်တံဆိပ်သတ် မှတ်ချက်များကို မြန်မာဘာသာဖြင့် ဖော်ပြရမည်သည်။
စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေအရ မတ်လ ၁၆ ရက်တွင် စတင်အသက်ဝင် မည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါစည်းကမ်းချက်များ ကို မလိုက်နာပါက ၂ နှစ်ထက်မပို သည့်ထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ကျပ်သိန်း ၂၀ဝ ထက်မပိုသည့်ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ် ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်ခံရမည်ဖြစ်သည်။
ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားကို မြန်မာ ဘာသာဖြင့် ဖော်ပြရမည့် ကုန်ပစ္စည်း အမျိုးအမည် ၈ မျိုးတွင် အစားအသောက် များ၊ အိမ်သုံးပစ္စည်းများ၊ ကလေးအသုံး အဆောင်ပစ္စည်းများ၊ ဆက်သွယ်ရေးသုံး ပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါးနှင့် ဖြည့်စွက်စာ များ၊ ဓာတုဗေဒပစ္စည်းများ၊ အလှကုန် ပစ္စည်းများ၊ လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများနှင့် လုပ်ငန်းသုံး ပစ္စည်းကိရိယာများပါဝင်သည်။
ဥပမာအားဖြင့် အစားအသောက် အုပ်စုတွင် ပါဝင်သော ပေါင်မုန့်၊ ကိတ် မုန့်စသည့် အသင့်စားမုန့်အမျိုးမျိုး နှင့် ရေထွက်ပစ္စည်းတွင် အမျိုးအမည်၊ အရွယ် အစား/အသားတင်အလေးချိန်၊ ထားသို သိမ်းဆည်းမှုအညွှန်း၊ ဓာတ်မတည့်ကြောင်း ဖော်ပြချက်တို့ကို မြန်မာဘာသာဖြင့် မဖြစ်မနေထည့်သွင်းဖော်ပြရမည် ဖြစ်သည်။ အချို့သော ဒေသတွင်းထွက် ပစ္စည်းအချို့ကို ဇယားဖြင့် အသေးစိတ် ဖော်ပြထားပါသည်။
ယင်းအချက်များအပြင် ထုတ်လုပ် သည့်ရက်စွဲ၊ သက်တမ်းကုန်ဆုံးသည့် ရက်စွဲလည်း ဖော်ပြရမည် ဖြစ်သည်။
စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး ယင်းဥပဒေအခန်း ၁၈ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များသည် ဥပဒေထုတ်ပြန် ပြီး တစ်နှစ်ပြည့်မြောက်ပြီးသည့်နေ့ရက် တွင် စတင်အာဏာ တည်စေရမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။
ယင်းဥပဒေအရ ရောင်းချနေသည့် အထက်ပါကုန်ပစ္စည်းများတွင် မြန်မာ ဘာသာဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မြန်မာဘာသာနှင့် အခြားဘာသာတစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခု ထက်ပို၍ တွဲလျက်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရမည်ဟု ပါရှိသည်။
ယင်းသတ်မှတ်ရက်နောက်ပိုင်း ဆိုင်များတွင် ရောင်းချနေသည့် ကုန်ပစ္စည်း များကို ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးမည်ဖြစ်ပြီး မြန်မာဘာသာဖြင့် ဖော်ပြထားခြင်းမရှိ သည့် ကုန်ပစ္စည်းတွေ့ရှိပါက မူရင်းထုတ် လုပ်သည့်နေရာအထိလိုက်ကာ လုပ်ငန်း ရှင်အား အရေးယူမည်ဖြစ်ကြောင်း တိုင်း ဒေသကြီးဦးစီးမှူး ဦးဝင်းထွန်းက ဆိုသည်။
“ဒီဥပဒေအရ Action (အရေး ယူဆောင်ရွက်မှု) ယူမယ့်ဟာကတော့ မူရင်းထုတ်လုပ်တဲ့ နေရာအထိ လိုက်မယ် ခင်ဗျား” ဟု ဦးဝင်းထွန်းက ပြောသည်။
ယင်းအပြင် အဆိုပါပစ္စည်းများ ရောင်း ချနေသည့်ဆိုင်ရှင်ကိုလည်း မြန်မာ ဘာသာမပါသည့် ကုန်ပစ္စည်းများထပ် မရောင်းရန် ခံဝန်ကတိထိုးစေမည်ဖြစ် ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
အထက်ပါကုန်ပစ္စည်းများတွင် မြန်မာ ဘာသာဖြင့်မဖော်ပြပါက အရေးယူတော့ မည့်အကြောင်းအားတိုင်းအတွင်းရှိလုပ်ငန်း ရှင်များကိုအသိပေးထားပြီးဖြစ်ကြောင်း စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာနတနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးဦးစီးမှူးဦးဝင်းထွန်းက ဆိုသည်။
ထားဝယ်မြို့မှနာမည်ကြီးမုန့်လုပ်ငန်း ရှင်တစ်ဦးကမူ ၎င်းအလုပ်ရုံမှထုတ်လုပ် သည့်တန်ဖိုးအသင့်အတင့်ရှိကိတ်မုန့်၊ ပေါင်မုန့်များတွင်အထက်ပါအချက်များထည့်သွင်းထားပြီး ဖြစ်သော်လည်းငွေကျပ်တစ်ရာဝန်းကျင်ရှိပေါင်မုန့်များတွင် ထည့်သွင်းရန်မှာမူ အခက်အခဲရှိသည်ဟု ပြောသည်။
“ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်တက် လာနိုင်ပေမယ့် ဈေးတင်ရောင်းဖို့ကလည်း အဆင်မပြေပြန်ဘူး”ဟု အဆိုပါ မုန့်လုပ်ငန်း ရှင်ကဆိုသည်။
ကိတ်မုန့်၊ ပေါင်မုန့်ကို ထုပ်ပိုးမည့် ပလတ်စတစ်အိတ်တွင် အထက်ပါအချက်များ ရိုက်နှိပ်ရမည်ဖြစ်သဖြင့် တံဆိပ် ရိုက်စက်များ ဝယ်ယူရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
အစားအသောက်အပါအဝင် ကုန် ပစ္စည်းများတွင် အင်္ဂလိပ် သို့မဟုတ် ထိုင်းဘာသာစကားဖြင့်သာ ဖော်ပြထား သည့်အတွက် ဆောင်ရန်/ရှောင်ရန်အချက် များကို နားလည်ရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း ထားဝယ်မြို့နေ မယုမွန်စိုးက ဆိုသည်။
ယခုကဲ့သို့ မြန်မာဘာသာဖြင့် မဖြစ်မနေဖော်ပြရမည်ဆိုသည့်အပေါ် ဝမ်းသာကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
သို့ရာတွင် စစ်ဆေးအရေးယူမည့် ကိစ္စကိုမူ ထိရောက်စွာလုပ်စေချင်ကြောင်း မယုမွန်စိုးက ဆိုသည်။
“တကယ်မလုပ်ဘဲနဲ့ ခြောက်လှန့် တဲ့ပုံစံမျိုးပဲဆို အဆင်မပြေဘူး။ နောက်ပိုင်း ဆို ဒုံရင်းဒုံရင်းပဲ ဖြစ်နေလိမ့်မယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်းတရားဝင်ထုတ်လုပ်/တင်သွင်းရောင်းချနေသည့်ကုန်ပစ္စည်းများအပြင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ တရား မဝင်တင်သွင်းလာသည့်အစားအသောက်များ အပါအဝင်ကုန်ပစ္စည်းများကိုဈေးကွက်အတွင်း တွင်ကျယ်စွာ ရောင်းဝယ်သုံးစွဲနေကြသည်။
တရားမဝင်တင်သွင်းလာသည့် မြန်မာဘာသာဖြင့် ဖော်ပြမထားသော ကုန်ပစ္စည်းရောင်းချနေသည်ကို စိစစ် တွေ့ရှိပါက ဆိုင်ရှင်ကို စီမံခန့်ခွဲမှုနည်းလမ်း သို့မဟုတ် တရားမဝင်ကုန်ပစ္စည်း တင်သွင်းမှု (ပို့ကုန်/သွင်းကုန်ဥပဒေ) ဖြင့် အရေးယူမည် ဖြစ်ကြောင်း ဦးဝင်းထွန်း က ဆိုသည်။
သတ်မှတ်ကာလနောက်ပိုင်းကုန် ပစ္စည်းများတွင် မြန်မာဘာသာဖြင့်ဖော်ပြထားခြင်းရှိ/မရှိကိုဌာနမှကွင်းဆင်းစစ် ဆေးမည့်အပြင် စားသုံးသူပြည်သူများ ကလည်း ဖုန်းဆက်တိုင်ကြားနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
ယင်းသို့ဖုန်းဆက်တိုင်ကြားပါကတိုင်ကြားသူကိုလျှို့ဝှက်ပေးထားမည်ဖြစ် ကြောင်း ဦးဝင်းထွန်းက ဆိုသည်။
“တကယ်က ကိုယ့်ဆီကလူက တောင် အဲလိုလိုက်ရှာရမှာ။ သူက ရှာပေး တဲ့အတွက်တောင် ပြည်သူကို ကျေးဇူး တင်ရမယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
စားသုံးသူပြည်သူများအနေဖြင့် ဖုန်းဆက်တိုင်ကြားလိုပါက ဝ၅၉-၂၀၂၁ ၂၀၄၊ ဝ၅၉-၂၀၂၂၆၀၅ ထံ ဆက်သွယ် နိုင်ကြောင်း အထက်ပါဌာန တိုင်းဒေသ ကြီးရုံးထံမှ သိရသည်။
မတ်လမတိုင်မီထုတ်လုပ်ပြီး ဈေး ကွက်အတွင်း ဖြန့်ချိထားပြီးဖြစ်သည့် အထက်ပါကုန်ပစ္စည်းများအတွက်ကိုမူ လုပ်ငန်းရှင်အားခေါ်ယူသတိပေးမည်ဖြစ် ကြောင်း တိုင်းဒေသကြီး စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။
ယင်းကာလမတိုင်မီ ထုတ်လုပ်ပြီး ဈေးကွက်အတွင်း မဖြန့်ရသေးသည့် ကုန်ပစ္စည်းများတွင်မူ ကုန်ပစ္စည်းအမျိုး အစားအလိုက် ဖော်ပြရမည့် အထက်ပါ အချက်များကို စတေကာဖြင့် ကပ်နှိပ် ဖော်ပြပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း အထက်ပါ ဌာနထံမှ သိရသည်။
Dawei Watch
