ယူကရိန်းနိုင်ငံထဲသို့ ဝင်ရောက်ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ရန် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကို အာဏာရှင်သမ္မတဗလာဒီမာပူတင် အမိန့်ပေးခဲ့ချိန်တုန်းက `ရုရှားတို့အနေနှင့် လျင်လျင်မြန်မြန်အောင်ပွဲဆင်နိုင်လိမ့်မည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သူမှာ သမ္မတပူတင်တစ်ဦးတည်းသာဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ယူဆမိလျှင် မှားပေလိမ့်မည်။ အမှန်တွင် အနောက်ကမ္ဘာမှ စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူများနှင့် နိုင်ငံရေးလေ့လာဆန်းစစ်သူများကိုယ်တိုင် မြို့တော်ကိယက်ဗ်အပါအဝင် ယူကရိန်းသည် ၇၂ နာရီအတွင်း ရုရှားတို့၏သိမ်းပိုက်ခြင်းခံရလိမ့်မည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ ယူကရိန်းတို့၏ ရဲစွမ်းသတ္တိနှင့် အသိဉာဏ်ရှိရှိ လိမ္မာပါးနပ်စွာတုံ့ပြန်နိုင်မှုတို့က ယင်းသို့ ရုရှားတို့ ယူကရိန်းကိုအလွယ်တကူသိမ်းယူနိုင်လိမ့်မည်ဟု ထင်မှတ်ယူဆခဲ့သူများကို ဝေခွဲမရနိုင်လောက်အောင်ဖြစ်သွားစေခဲ့လေသည်။ ယခုဧပြီလဆန်းဆိုလျှင် ယူကရိန်းကို ရုရှားတို့ကျူးကျော်စစ်ဆင်နွှဲလာခဲ့သည်မှာ သီတင်းပတ်ခြောက်ပတ်ထဲသို့ရောက်လာပြီဖြစ်သည်။ အောင်ပွဲကိုလှမ်းမြင်လာရသူမှာ ရုရှားမဟုတ်တော့ပေ။ ယူကရိန်းတို့သည်သာ အောင်ပန်းဆွတ်ခူးနိုင်မည့် အနေအထားတွင်ရှိနေပေသည်။ ထို့အတူ ယူကရိန်းတို့၏အောင်ပွဲသည် ဥရောပဒေသလုံခြုံရေးမြေပုံကို ပြန်လည်ရေးဆွဲနိုင်ရေးအတွက် နောက်ထပ်အောင်ပွဲတစ်ရပ်ဟု ဆိုလျှင်လည်းမှားမည်မဟုတ်ပေ။
ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့က မြို့တော်ကိယက်ဗ်တွင် The Economist မဂ္ဂဇင်းနှင့်တွေ့ဆုံရာ ယူကရိန်းသမ္မတဗိုလိုဒီမာဇာလန်စကီးက ရုရှားကျူးကျော်စစ်အပေါ်ယူကရိန်းတို့ ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင်နေနိုင်ခြင်း၏ လျှို့ဝှက်ချက်မှာ ပြည်သူ့အာဏာသာဖြစ်ကြောင်းရှင်းပြသည်။ ထို့ပြင် ယခုစစ်ပွဲတွင် အဘယ့်ကြောင့်ယူကရိန်းတို့ မျက်နှသာရလာသနည်းဆိုသည့်အချက်ကိုလည်း ၎င်းကရှင်းပြသည်။
“ကျုပ်တို့ အောင်ပွဲရလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်တယ်”
“ဒါဟာ ကျုပ်တို့ရဲ့အိမ်ပဲ။ ကျုပ်တို့ရဲ့တိုင်းပြည်၊ ကျုပ်တို့ရဲ့မြေ၊ ကျုပ်တို့ရဲ့ လွတ်လပ်ရေး။ ဒီစစ်ပွဲအတွက် အချိန်ဘယ်လောက်ကြာမလဲဆိုတာသာမေးစရာရှိတာပါ”
ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်ကြီးကလည်း သမ္မတဇာလန်စကီးပြောပြသလိုပင် တူညီသည့်ဇာတ်ကြောင်းတစ်ခုကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုနေလေသည်။ ရုရှားတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများ အမှတ်မထင်ရပ်တန့်သွားချိန်တွင် ယူကရိန်းတို့ဘက်က တန်ပြန်ထိုးစစ်ကြီးများစတင်လုပ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ရုရှားတို့က ယူကရိန်းမြောက်ပိုင်းဒေသတွင် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည့်ထိုးစစ်များကို လျှော့ချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းကြေညာလာသည်။ စစ်ဗျူဟာအရနောက်ဆုတ်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆ၍ရသည်မှာမှန်သော်လည်း ရုရှားတို့အနေနှင့် လတ်တလောအချိန်တွင် မြို့တော်ကိယက်ဗ်ကို သိမ်းပိုက်ရယူနိုင်ခြင်းမရှိသေးသောအချက်ကို ဝန်ခံလိုက်ရသလိုဖြစ်သွားပေသည်။
သို့တစေ တောင်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းဒေသရှိ နယ်မြေများအပါအဝင် ယူကရိန်းနယ်မြေအတော်များများမှာ ရုရှားလက်အောက်သို့ရောက်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ အဆိုပါတောင်ပိုင်းဒေသများကို သိမ်းပိုက်ရယူထားရန် အာရုံစိုက်နေသည်ဟု ရုရှားတို့က လတ်တလောအခိုင်အမာပြောလျက်ရှိသည်။ ယူကရိန်းစစ်တပ်၏ တပ်အင်အားအများစုမှာ အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသထဲတွင် ရောက်ရှိနေလေသည်။ အဆိုပါ ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသမှာ စစ်ရေးအရအလွယ်တကူပိတ်ဆို့ဝိုင်းရံခံရနိုင်သည့် အနေအထားမျိုးတွင် ရှိသည်။ တစ်ဖက်တွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေအနေနှင့် အားကုန်ခမ်းပြီး စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းသွားနိုင်သည်မှာမှန်သော်လည်း ခြေကုပ်ယူစခန်းချထားနိုင်ပေသည်။ ယူကရိန်းတို့အတွက် အောင်ပွဲဟူသည်မှာ ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသရှိ ယူကရိန်းတပ်မဟာများကို အထိအခိုက်မရှိအောင်ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ရေးနှင့် ၎င်းတပ်ဖွဲ့များကို အသုံးပြုပြီးရုရှားတပ်ဖွဲ့များ နယ်မြေစိုးမိုးမှုမပြုလုပ်နိုင်အောင် ဟန့်တားနိုင်ရေးပင်ဖြစ်လေသည်။
သို့အတွက်ကြောင့် အနောက်ကမ္ဘာအနေနှင့် ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ပိုမိုပြင်းထန်သည့်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများမဖြစ်မနေပြဋ္ဌာန်းပြီး လေယာဉ်နှင့် တင့်ကားများအပါအဝင် စစ်လက်နက်အမြောက်အမြားထောက်ပံ့သွားပေးရန် သမ္မတဇာလန်စကီးက အခိုင်အမာတိုက်တွန်းနေခြင်းဖြစ်သည်။ အနောက်ကမ္ဘာ၏ ပြင်းထန်သောဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုများက ရုရှားအနေနှင့် စစ်ကိုအချိန်ကြာကြာတိုက်ခိုက်နိုင်မည့်စွမ်းရည်ကျဆင်းသွားအောင်ပြုလုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ စစ်လက်နက်ပံ့ပိုးမှုများက ယူကရိန်းတို့အနေနှင့်၎င်းတို့၏ နယ်မြေများကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရယူနိုင်အောင် ဖန်တီးပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့တိုင်အောင် နေတိုး(NATO) အဖွဲ့က သမ္မတဇာလန်စကီးတောင်းဆိုထားသည့် ပ့ံပိုးမှုများပေးမည့်ကိစ္စကို ငြင်းဆန်လျက်ပင်ရှိနေသည်။ ထိုသို့ မည်သူကအနိုင်ရပြီး မည်သူကအရေးနိမ့်မည်ဟု သိရှိနိုင်သောအနေအထားမျိုးက အနောက်ကမ္ဘာအတွက်ရော ယူကရိန်းအတွက်ပါ မဟာဗျူဟာအမြင်နှင့်ဆိုင်သည့် အမှားကြီးတစ်ရပ်ရှိနေသည်ကို လှစ်ဟပြနေသကဲ့သို့ရှိပေသည်။
ယူကရိန်းအတွက်မူ ပြတ်ပြတ်သားသားအောင်ပွဲဆင်နိုင်မှသာ ရုရှားတို့၏ နောက်ထပ်တစ်ကြိမ်ကျူးကျော်ရန်စမှုကို ဟန့်တားနိုင်ပေမည်။ ယူကရိန်းတို့အနေနှင့် ရုရှားစစ်တပ်ကို အမိမြေမှလက်တွေကျကျမောင်းထုတ်နိုင်လေ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စခေါင်းစဉ်တပ် အမြတ်ထုတ်မည့်အတုအယောင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများကို ကျော်လွှားရှောင်ရှားနိုင်လေပင်ဖြစ်ပေမည်။
ရုရှားနှင့်ဖြစ်သောစစ်ပွဲတွင် ယူကရိန်းတို့၏အောင်ပွဲသည် ယင်းစစ်အလွန်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော်သစ်ကြီးတစ်ရပ် တည်ဆောက်ရေးအတွက် အခရာကျသောအုတ်မြစ်များကို ချနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ရုရှားတို့ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုနှင့် နိုင်ငံရေးတွင်လူတစ်စု၏ ခြယ်လှယ်ကြီးစိုးမှုနည်းပါးသော ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော်သစ်တစ်ရပ်ကို ထူထောင်နိုင်မည်သာဖြစ်သည်။
ယူကရိန်းတို့၏အောင်ပွဲနှင့် စပ်လျဉ်းသည့်အနောက်ကမ္ဘာအတွက်ဆုလာဘ်မှာမူ ပို၍ပင်ကြီးကျယ်ခမ်းနားပေလိမ့်မည်။ ယူကရိန်း၏ အောင်ပွဲသည် ဥရောပဒေသ၏ ဒီမိုကရေစီရေသောက်မြစ်ကို အားသစ်လောင်းပေးနိုင်ရုံမျှသာမက ဥရောပဒေသတစ်ခုလုံး၏ လုံခြုံရေးကိုပါ ပိုမိုကောင်းမွန်လာအောင်ဆောင်ကျဉ်းပေးနိုင်မည်ဖြစ်လေသည်။ နယ်မြေချဲ့ထွင်သည့်စစ်ပွဲဆင်နွှဲလာသည့် နှစ်ပေါင်း ၃၀၀ ခန့်ကာလအတွင်း ရုရှားနိုင်ငံသည် ဥရောပဘက်တွင် စစ်ပွဲတွေအကြိမ်ကြိမ်အလီလီဆင်နွှဲခဲ့သည်။ ပိုလန် သို့မဟုတ် ဖင်လန်စသည့်နိုင်ငံများနှင့် ဖြစ်ခဲ့သော စစ်ပွဲများကိုကြည့်လျှင် ရုရှားသည် ကျူးကျော်စစ်ဆင်နွှဲသူသာဖြစ်ခဲ့လေသည်။
ရှေးယခင်ကာလ၊ နာဇီဂျာမနီ၊ စစ်ဘုရင်နပိုလီယံဦးဆောင်သောပြင်သစ် အစရှိသည့်နိုင်ငံများနှင့်ဖြစ်ခဲ့သော စစ်ပွဲများတွင်လည်း ရုရှားဟူသည် သေလောက်အောင်ကြီးမားသည့် အန္တရာယ်ကြီးတစ်ရပ်သဖွယ်ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။
ဒီမိုကရေစီအရေးတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံအင်အားတောင့်တင်းလေလေ၊ ရုရှားတို့၏ နယ်မြေချဲ့ထွင်မှုကို ဟန့်တားနိုင်လေသာဖြစ်ပေမည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ယူကရိန်းနယ်စပ်ဒေသများကို လုံခြုံအောင်ဖန်တီးထားနိုင်မည်ဖြစ်၍ပင်။ လက်ရှိ ရေတိုကာလတစ်ခုအတွက်တော့ ယူကရိန်းစစ်တွင် အရေးနိမ့်သလိုဖြစ်သွားသည့် ရုရှားအာဏာရှင်သမ္မတပူတင်အနေနှင့် ကရင်မလင်နန်းတော်ထဲတွင် အမျက်ဒေါသဖြစ်စရာ(မကျေအေးနိုင်စရာ)ပြဿနာတစ်ခုအသွင်သာဖြစ်နိုင်ပေသည်။
သို့သော်လည်း ယူကရိန်းကျူးကျော်စစ်ဥပမာကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် ရုရှားအနေနှင့် ပြည်ပတွင် အမြတ်ထုတ်ရန်ကြိုးပမ်းမည့်အစား ပြည်တွင်းတွင်သာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပိုမိုအကောင်အထည်ဖော်လာနိုင်မည်သာဖြစ်ပေသည်။ နေတိုးအဖွဲ့ကတော့ ယခင်ကအတိုင်းပင် ဘတ်ဂျက်နှင့် သံတမန်ရေးကိစ္စတို့ကို လိုက်လျောညီထွေမှုရှိစွာ အနည်းငယ်မျှအသုံးပြုလာပေလိမ့်မည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနှင့်မူ သြဇာအင်အားအရာတွင် ပုခုံးချင်းယှဉ်လာသည့် ပြိုင်ဘက်တရုတ်ပြည်ကို ပို၍ပင်လွတ်လွတ်လပ်လပ်အာရုံစိုက်လာနိုင်ပေမည်။
မကွယ်ဝှက်စတမ်းပြောရလျှင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအတော်များများမှာ ယခုလိုသမိုင်းတွင်သည့် အခွင့်အရေးကြီးတစ်ရပ်ကို မျက်ကွယ်ပြုထားသလိုပင်ဖြစ်နေပေသည်။ ယူကရိန်းသို့ စစ်လေယာဉ်များပေးပို့မည့်ကိစ္စကို ပယ်ချခဲ့သည့်တိုင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနှင့် ၎င်းဦးဆောင်လုပ်ကိုင်ရမည့်ကိစ္စများကို ဦးဆောင်လျက်ရှိနေသည်ကိုတော့တွေ့ရသည်။
သို့သော် ဂျာမနီသည် ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုတို့နှင့်ပတ်သက်၍ ရေတိုလမ်းစဉ်ကိုသာ ရွေးချယ်ထားဟန်ရှိပေသည်။ စင်စစ်ဂျာမနီသည် မဟာမိတ်တို့၏ ဖိအားပေးမှုများနှင့် ရုရှားနှင့် ကုန်သွယ်မှုများဆက်လက်မပြုလုပ်ရန် ဆန့်ကျင်နေသည့် ဂျာမန်ပြည်သူများ၏ သဘောထားဆန္ဒများကို ချိန်ညှိနိုင်အောင်ကြိုးစားနေရခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ (ဂျာမနီသည် ရုရှားနိုင်ငံမှ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့အမြောက်အမြားဝယ်ယူတင်သွင်းနေသည့် ဥရောပနိုင်ငံလည်းဖြစ်သည်) ပြင်သစ်သမ္မတအီမန်နျူရယ်မက်ခရွန်ကတော့ အကယ်၍ ယူကရိန်းနိုင်ငံလိုအပ်နေသော အကြီးစားစစ်လက်နက်ကြီးများကို အနောက်မဟာမိတ်တို့က ပေးပို့ထောက်ပံ့မည်ဆိုပါက မဟာမိတ်တို့အားလုံးစစ်ပွဲတစ်ရပ်ကို ပူးတွဲတိုက်ခိုက်နေသည့်နိုင်ငံများဖြစ်သွားလိမ့်မည်ဟု သတိပေးထားသည်။ ယူကရိန်းသမ္မတဇာလန်စကီးက အီမန်နျူရယ်မက်ခရွန်ကဲ့သို့သော နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များကို အမြင်ကျဉ်းသူ သို့မဟုတ် အသည်းငယ်တတ်သူများဟု သမုတ်လိုက်သည်။
ယူကရိန်းအနေနှင့် ယခုစစ်ပွဲအပြီးတွင် အတိတ်ဆီကဆိုဗီယက်အရိပ်ဟောင်းကြီးလက်အောက်မှ အပြီးသတ်လွတ်မြောက်အောင်ရုန်းထွက်နိုင်ခြင်း ရှိလာနိုင်မည်လောဆိုသည့်အချက်အပေါ် ဂျာမနီက သံသယဖြစ်နေပုံရပါသည်။ ဂျာမနီအနေနှင့် ထိုသို့သံသယဝင်မည်ဆိုလျှင်လည်း ဝင်နိုင်ပါသည်။ အကြောင်းမှာ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်က ပထမဆုံးပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် ဆန္ဒပြပွဲကြီးများကြောင့် ယူကရိန်းတွင် ဒီမိုကရေစီအုတ်မြစ်ချနိုင်ခဲ့သော်လည်း ယူကရိန်းတို့အနေနှင့် အဂတိလိုက်စားမှုများနှင့် နိုင်ငံရေးမသမာမှုများကို အပြီးသတ်ဖယ်ထုတ်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ချေ။ ယခုလို ရုရှားတို့၏ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်လာရပြီးချိန်တွင် ယူကရိန်းစီးပွားရေးမှာ သေချာပေါက်ထိခိုက်ကျဆင်းရန်သာရှိတော့သည်။ မည်သို့ဆိုစေ ယခုတစ်ကြိမ်တွင်မူ အီးယူ(ဥရောပသမဂ္ဂ) အနေနှင့် ယူကရိန်းကို မိမိအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးအတွက် ချက်ချင်းလက်ငင်းလုပ်ဆောင်ပေးမှုမှသည် အခြားအကူအညီအထောက်အပံ့များလည်း ဖန်တီးပေးနိုင်မည်သာဖြစ်သည်။ ရုရှားစစ်ကြောင့် ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက်ဖြစ်နေသော ဥရောပတိုက်တွင် ငြိမ်းချမ်းမှုဖန်တီးရေးအတွက် အီးယူအဖွဲ့၏ အာမခံချက် ကြီးကြီးမားမားတစ်စုံတရာမမြင်ရသေးပေ။
ယူကရိန်းအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို အီးယူ၏ အုပ်ချုပ်မှုယန္တရားနှင့် တစ်ပြေးညီဖြစ်အောင်လုပ်ဆောင်ရေးဟူသည်မှာလည်း အပြောလွယ်သလောက်အလုပ်ခက်မည့်ကိစ္စပင်။ အချိန်ယူရမည်ဖြစ်သလို ဗျူရိုကရေစီစနစ်လည်းလိုအပ်သည်။ ဥရောပအဖွဲ့ဝင်များက ယူကရိန်းကို အဖွဲ့ဝင်သစ်အဖြစ်ဝင်ရောက်လာရေးအတွက် အရေးတယူရှိကြသည်ဆိုလျှင်ပင် ဘရပ်ဆဲလ်(ဥရောပသမဂ္ဂ)အနေနှင့် ယူကရိန်းကို တရွတ်တိုက်ဆွဲခေါ်ရမည့် အခြေအနေမျိုးဖြစ်ပေသည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များက ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုလောင်းရိပ်အောက်မှ ရုန်းထွက်ခဲ့ကြသော အရှေ့ဥရောပကို နွေးနွေးထွေးထွေးကြိုဆိုခဲ့ကြသလို အီးယူအနေနှင့် ယူကရိန်းကို စိတ်အားထက်သန်စွာကြိုဆိုသင့်လှပေသည်။ ယူကရိန်း စီးပွားရေးပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် အကူအညီအထောက်အပံ့များ ရက်ရက်ရောရောပေးအပ်သင့်လှသည်။ နိုင်ငံရေးပံ့ပိုးမှုများလည်းပေးသင့်ပေသည်။ ဥရောပအနေနှင့် ယူကရိန်းအပေါ် စိတ်ရှည်လက်ရှည်ရှိရန်လည်း လိုအပ်ပေမည်။
အခြားသော စိုးရိမ်သောကတစ်ခုမှာ ပြင်သစ်သမ္မတမက်ခရွန်၏ မှတ်ချက်စကားအတိုင်းပင်ဖြစ်သည်။ နေတိုးက ရုရှားကို ရန်သွားစသလိုဖြစ်သွားမည်ကို စိုးရိမ်သည်ဆိုသည့် မှတ်ချက်ဖြစ်သည်။ ယခုယူကရိန်းစစ်ပွဲစတင်ချိန်တွင် အာဏာရှင်သမ္မတပူတင်က အကယ်၍အနောက်နိုင်ငံများပါဝင်ပတ်သက်လာမည်ဆိုပါက ရုရှားအနေနှင့် နျူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုရသည်အထိဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု အရိပ်အမြွက်ထုတ်ကာသတိပေးခဲ့သည်။
“နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်တွေကတော့ ခင်ဗျားတို့အနေနဲ့ ခင်ဗျားတို့သမိုင်းကြောင်းမှာ တစ်ကြိမ်တစ်ခါမှမတွေ့ကြုံဖူးတဲ့ကိစ္စမျိုးတွေနဲ့ ကြုံတွေ့လာရနိုင်တယ်ဆိုတာပါပဲ”
အနောက်ကမ္ဘာကလည်း ယင်းကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး လိမ္မာပါးနပ်စွာတုံ့ပြန်ခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။ နေတိုးအနေနှင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကို တိုက်ခိုက်မည်မဟုတ်ကြောင်း အနောက်အုပ်စုက ရှင်းရှင်းလင်းလင်းအသိပေးကြေညာခဲ့လေသည်။ အကြောင်းမှာ အကယ်၍ နေတိုးသာ ရုရှားတို့ကိုတိုက်ခိုက်မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ လွန်စွာထိန်းချုပ်ရန်ခက်ခဲလှသော ဧရာမစစ်ပွဲကြီးအဆင့်သို့ မလွဲမသွေရောက်ရှိသွားနိုင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်၏။ ဆိုးဝါးကြမ်းတမ်းလွန်းလှသည့် ရလဒ်များလည်း သေချာပေါက်ထွက်ပေါ်လာမည်သာပင်။
သို့သော်လည်း အာဏာရှင်သမ္မတပူတင်၏ နျူကလီးယားခြိမ်းခြောက်မှုကိစ္စကို မဆိုင်သလိုသဘောထားပြီး နောက်ဆုတ်နေလိုက်မည်လျှင်သော်လည်း အန္တရာယ်စက်ကွင်းထဲကလွတ်ပြီဟု မဆိုနိုင်သေးပေ။ ယူကရိန်းကို ပေးသည့်ထောက်ပံ့မှုများအား ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းသည် ကျူးကျော်စစ်ဆင်နွှဲနေသည့် ရုရှားကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းက ကူညီမြှောက်ပင့်ပေးသကဲ့သို့ရှိမည်ဖြစ်သလို ဇာလန်စကီးအတွက်လည်း ယာယီသာခံသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးမျိုးသာ ဖန်တီးပေးသကဲ့သို့ရှိပေမည်။ ယူကရိန်းအတွက်အထောက်အပံ့များကို ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းသည် သမ္မတပူတင်ကို နျူကလီးယားခြိမ်းခြောက်မှုများပြုလုပ်သည့်အတွက် ဂုဏ်ပြုဆုချီးမြှင့်လိုက်သလိုပင်ဖြစ်ပေတော့မည်။ ပူတင်အတွက်လည်း နောက်တစ်ခါ နျူကလီးယားရန်စမှုများပြုလုပ်လာနိုင်အောင် လမ်းဖွင့်ပေးလိုက်သလိုဖြစ်ပေမည်။ မှတ်သားစရာကောင်းသည့်အချက်မှာ အင်အားပိုမိုပြင်းထန်သည့်စစ်လက်နက်နှင့် ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုများဟူသည် ကူညီထောက်ပံ့မှုအတိုင်းအတာပမာဏ အပြောင်းအလဲကိုဆိုလိုရင်းဖြစ်ပြီး ကူညီထောက်ပံ့မှုအမျိုးအစားအပြောင်းအလဲကို ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ပေ။
ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ယူကရိန်းတို့အောင်မြင်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့လာချိန်တွင် ရုရှားတို့သည် မြောက်ပိုင်းတွင် ထိုးစစ်ရှိန်မြှင့်ရမည့်အစား ထိုးစစ်များကို ခတ္တခနရပ်ထားလိုက်သည်။ အဆိုပါအကြောင်းအချက်များကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် နေတိုးအတွက်အကောင်းဆုံး ဟန့်တားပေးခြင်းဟူသည်မှာ သမ္မတပူတင်၏ နျူကလီးယားအငွေ့အသက်ပါသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုကို ပြတ်ပြတ်သားသားရင်ဆိုင်ပစ်လိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်ပေမည်။ နျူကလီးယား သို့မဟုတ် ဓာတုလက်နက်တစ်ခုခုဖြင့် ယုတ်မာရန်ကြိုးပမ်းမည်ဆိုပါက ရုရှားအနေနှင့် အဆုံးစွန်သောအထီးကျန်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်ဆိုသောအချက်ကို နေတိုးအနေနှင့် ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖြစ်အောင် ထုတ်ဖော်အသိပေးသင့်လှသည်။
ပဋိပက္ခဟူသည် ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ရန်မလွယ်ကူသောကိစ္စရပ်ဖြစ်ပါသည်။ သမိုင်းဟူသည်မှာ တစ်ခဏတာသာဖြစ်ပါလိမ့်မည်ဟု ထင်ရသော်လည်း အချိန်ကြာညောင်းလှအောင်ဖြစ်သွားတတ်သည့် စစ်ပွဲကြီးများဖြင့် ပြည့်နှက်နေလေ့ရှိပေသည်။ ယခု စစ်ပွဲ၏ ပထမပိုင်းတွင် ယူကရိန်းတို့အနေနှင့် ရိုးရိုးရှင်းရှင်းနှင့်ပင်အနိုင်ရရှိလိုက်ကြပြီဖြစ်သည်။
ရှင်သန်ရပ်တည်နိုင်မှုဖြင့် အနိုင်ယူလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုလျှင်လည်းမမှားပေ။ သို့သော် ယခုအချိန်တွင် ယူကရိန်းအနေနှင့် ဆက်လက်စစ်ချီတက်ရန်လိုအပ်နေပြီဖြစ်သည်။ သို့အတွက် သမ္မတဇာလန်စကီးလည်း အနောက်ကမ္ဘာ၏ ကူညီပံ့ပိုးမှုများကို နှစ်ဆပိုမိုလိုအပ်လာမည်ဖြစ်သည်။
ယင်းသို့သောအနေအထားမျိုးတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအစစ်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတုအယောင်ကြားတွင်ရှိနေသော အရာသည် ဥရောပအစိုးရတို့၏ စိတ်ကူအမှားဖြစ်ခဲ့မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းစစ်ပွဲ၏ နောက်ဆက်တွဲရလဒ်မှာ မတွေးဝံ့စရာကောင်းလောက်အောင် ဆိုးရွားသွားပေတော့မည်။
(ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့ထုတ် The Economist မဂ္ဂဇင်း၏ မျက်နှာဖုံးဆောင်းပါးဖြစ်သော Why Ukraine Must Win ကို ဆီလျော်အောင်ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်)
